Η αυτοκτονία ενός ακόμη κρατούμενου του Γκουαντάναμο δείχνει την πικρή διάψευση των εγκλείστων αυτών ανδρών εδώ και σχεδόν 11 χρόνια, χωρίς απαγγελία κατηγορίας ούτε δίκη, ενώ αρχίζει η δεύτερη θητεία του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος είχε υποσχεθεί ότι θα κλείσει το κέντρο κράτησης αυτό.
Ο 32χρονος Υεμενίτης Αντνάν Φαρχάν Αμπντούλ Λατίφ βρέθηκε νεκρός το Σεπτέμβριο στο κελί του στο Γκουαντάναμο. Τρεις μήνες μετά το θάνατό του ο αμερικανικός στρατός μόλις κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν αυτοκτονία, η έβδομη στο Γκουαντάναμο, αλλά η υπηρεσία ποινικών ερευνών του πολεμικού ναυτικού (NCIS) διενεργεί έρευνα, όπως ανακοίνωσε ο συνταγματάρχης Γκρέγκορι Τζούλιαν, o εκπρόσωπος της νότιας διοίκησης που εποπτεύει το Γκουαντάναμο.
Καθώς «πάρα πολλές ερωτήσεις παραμένουν αναπάντητες», εξηγεί ο Ντέιβιντ Ρεμς, ο δικηγόρος του νεκρού φυλακισμένου. Πώς ο κρατούμενος «ο θάνατος του οποίου επήλθε από υπερβολική χρήση φαρμάκων, σύμφωνα με το πόρισμα της νεκροψίας, μπορούσε να έχει τόσα χάπια στη διάθεσή του; Και γιατί ένας άνθρωπος που πάσχει από οξεία πνευμονία, παράγοντας που συνέβαλε στο θάνατό του», ήταν έγκλειστος στην πειθαρχική πτέρυγα χωρίς ιατρική φροντίδα;
«Αν ήταν μια αυτοκτονία, ήταν μια υποβοηθούμενη αυτοκτονία», καταγγέλλει ο δικηγόρος του κατηγορώντας , «το στρατό που του έδωσε τα μέσα για να αυτοκτονήσει». Σύμφωνα με αυτόν, ο Λατίφ είχε προβλέψει ότι ο στρατός ήθελε να τον σκοτώσει χωρίς να αφήσει τα δακτυλικά του αποτυπώματα» και άλλοι κρατούμενοι στο Γκουαντάναμο έχουν αναφέρει ότι βρήκαν «ψαλίδια και αιχμηρά αντικείμενα στο κελί τους».
Γνωστός για τις δυσκολίες που προκαλούσε στις αρχές της φυλακής –ήταν στη σωφρονιστική πτέρυγα γιατί είχε πετάξει τα ούρα του πάνω στους δεσμοφύλακές του– ο Λατίφ ουδέποτε ωστόσο δεν έκρυψε την επιθυμία του να αυτοκτονήσει.
«Τι χειρότερο υπάρχει από να είναι κανείς αιχμάλωτος επί 11 χρόνια χωρίς ποτέ να έχει ερωτηθεί αν είναι ένοχος ή αθώος», ρωτά ο Ντέιβιντ Ρεμς, μιλώντας για τη «μεγάλη θλίψη» που επικρατεί στους κρατούμενους, κυρίως στους 15 Υεμενίτες που εκπροσωπεί.
«Το μάτι του διαβόλου»
Μια ψυχική κατάσταση που επιβαρύνθηκε από τη βαθιά απογοήτευση που προκάλεσε η επανεκλογή του δημοκρατικού Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος δεν τήρησε την υπόσχεση που είχε δώσει ως υποψήφιος ότι θα κλείσει το Γκουαντάναμο.
«Είναι τρομερό», αναφωνεί ο αντισυνταγματάρχης Μπάρι Γουίνγκραντ, δικηγόρος τριών κρατουμένων που βρίσκονται στη φυλακή χωρίς κατηγορία, μεταξύ τους ο Κουβεϊτιανός Φαγίζ αλ-Καντάρι, σε βάρος του οποίου οι κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου εγκαταλείφθηκαν πρόσφατα. «Βλέπω το μάτι του διαβόλου κάθε φορά που πηγαίνω εκεί κάτω», λέει, «δεν υπάρχει τίποτε χυδαιότερο στο δικαστικό σύστημα από το να κρατούνται αθώοι στη φυλακή».
«Τι θα κάναμε αν η κατάσταση ήταν αντίστροφη; Αν Αμερικανοί ήταν έγκλειστοι επί 11 χρόνια στα κλουβιά σαν ζώα, χωρίς την προοπτική μιας δίκης;».
Στους 166 κρατούμενους που παραμένουν ακόμη στα κελιά του Γκουαντάναμο, 55 έλαβαν την «έγκριση να μεταφερθούν» από τη στρατιωτική αρχή, όπως ακριβώς την είχε λάβει και ο Λατίφ, αλλά δεν αφέθηκαν ελεύθεροι ελλείψει θέσης για να φιλοξενηθούν.
Σαράντα άλλοι τελούν υπό «επ΄αόριστον κράτηση», χωρίς απαγγελία κατηγορίας ούτε δίκη, όσο ο στρατός θα θεωρεί ότι συνιστούν απειλή.
«Οι άνθρωποι είναι σε απόγνωση από το γεγονός ότι παραμένουν στο Γκουαντάναμο μια δεκαετία μετά. Είναι βαθιά θλιμμένοι», παρατηρεί ο Ντέιβιντ Ρεμς.
«Ο πρόεδρος Ομπάμα πρέπει οπωσδήποτε να ασκήσει το βέτο του στο νόμο» που επιτρέπει την επ’ αόριστον κράτηση και «εμποδίζει σοβαρά την προοπτική να κλείσει το Γκουαντάναμο», ζητεί η Διεθνής Αμνηστία.
Ωστόσο «δεν πρόκειται απλώς για αλλαγή του ταχυδρομικού κώδικα» και τη μεταφορά των κρατουμένων από το Γκουαντάναμο σε άλλες φυλακές, σύμφωνα με τον Ρεμς. «Το θέμα είναι αν θα συνεχιστεί η κράτησή τους χωρίς να τους απαγγελθεί κατηγορία».
«Το να σε χτυπούν στο πρόσωπο με ένα δερμάτινο γάντι είναι το ίδιο σαν να σε χτυπούν με ένα βελούδινο γάντι», είπε ο Μπάρι Γουίνγκαρντ, αναφέροντας τα λόγια του πελάτη του: «(Ο ρεπουμπλικανός πρόεδρος ο νεότερος Τζορτζ) Μπους τουλάχιστον δεν έκρυβε τις προθέσεις του».