Οι περισσότερες αμυντικές δαπάνες της ΕΕ πηγαίνουν στις ΗΠΑ, επομένως τα κράτη μέλη θα πρέπει να προτιμούν την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία όταν αγοράζουν όπλα, δήλωσε ο Μάριο Ντράγκι στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2024.
Η «επιστροφή» των δαπανών για την ενίσχυση της άμυνας είναι μία από τις 10 προτάσεις που έκανε ο Ντράγκι ως μέρος μιας εκτενούς έκθεσης για την ανταγωνιστικότητα και την βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Πολλές χώρες της ΕΕ επανεξοπλίζονται γρήγορα μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά το 78% των 75 δισεκατομμυρίων ευρώ των χωρών της ΕΕ που δαπανήθηκαν για την άμυνα μεταξύ Ιουνίου 2022 και Ιουνίου 2023 πήγαν σε χώρες εκτός του μπλοκ, με το 63% να πηγαίνει στις ΗΠΑ, όπως είπε ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας.
«Η αγορά όπλων από τις ΗΠΑ μπορεί να δικαιολογηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν η ΕΕ δεν έχει ορισμένα προϊόντα στον κατάλογό της. Αλλά σε πολλές άλλες περιπτώσεις υπάρχει ένα ευρωπαϊκό ισοδύναμο ή θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα γρήγορα», τονίζει ο Μάριο Ντράγκι.
Αν και η Ευρώπη κατασκευάζει τον δικό της εξοπλισμό, όπως τα μαχητικά Eurofighter Typhoon και Dassault Rafale, και το κύριο άρμα μάχης Leopard 2 A7+, πολλές χώρες αγοράζουν όπλα από το εξωτερικό. Από την Ολλανδία μέχρι τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, το Βέλγιο, τη Δανία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Ελλάδα και άλλες χώρες αγοράζουν το αμερικανικό stealth μαχητικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς F-35 Lightning II της Lockheed Martin.
Επίσης, πέρα από τις ΗΠΑ, και η Νότια Κορέα μπαίνει δυναμικά στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η Πολωνία έχει αγοράσει πυραυλικά συστήματα πυροβολικού Chunmoo, ελαφρά μαχητικά αεροσκάφη FA-50, άρματα μάχης K2 Black Panther και αυτοκινούμενα πυροβόλα K9 Thunder των 155 mm από τη Σεούλ. Τώρα η Ρουμανία βρίσκεται επίσης στην αγορά για παρόμοια συστήματα, και οι εταιρείες της Νότιας Κορέας έχουν μεγάλα σχέδια για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Τα μέτρα που προτείνει ο Ντράγκι
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες όπλων δυσκολεύονται επίσης να αυξήσουν την παραγωγή όπλων και πυρομαχικών για να καλύψουν τη ζήτηση από εθνικά προγράμματα και ταυτόχρονα να προμηθεύσουν την Ουκρανία.
«Η απάντηση είναι μια καλύτερα κατευθυνόμενη ροή μετρητών», λέει ο Ντράγκι στην έκθεσή του.
Ο Ντράγκι ζήτησε «ουσιαστικούς μηχανισμούς κινήτρων», που πιθανώς συνδέονται με τη χρηματοδότηση της ΕΕ, για να ενθαρρύνουν τις κυβερνήσεις να αγοράσουν ευρωπαϊκούς εξοπλισμούς.
Η έκθεση καλεί επίσης τις χώρες να κάνουν περισσότερες κοινές δαπάνες και κοινές προμήθειες, σε μια προσπάθεια να ξεπεραστεί η μικρή και κατακερματισμένη αμυντική αγορά της Ευρώπης. Ο Ντράγκι υποστηρίζει ότι το μπλοκ θα πρέπει να ενισχύσει την κλίμακα των εταιρειών όπλων, επιτρέποντας «την ενοποίηση της αμυντικής βιομηχανίας».
Ως παράδειγμα, σημείωσε ότι από το 1990 η αμυντική βιομηχανική βάση των ΗΠΑ είχε συρρικνωθεί από 51 κορυφαίες εταιρείες σε μόλις πέντε, γι’ αυτό «παρέδωσε την υψηλή ικανότητα και κλίμακα που απαιτούν οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ». Ωστόσο, προειδοποίησε ότι «αυτό μπορεί επίσης να εγκυμονεί κινδύνους όσον αφορά την εξάρτηση από έναν μικρό αριθμό προμηθευτών».
Η αμυντική βιομηχανία του μπλοκ θα πρέπει επίσης να έχει καλύτερη πρόσβαση στην χρηματοδότηση της ΕΕ «για να κινητοποιήσει ιδιωτικό κεφάλαιο», αναφέρει ο Ντράγκι. Για παράδειγμα, οι δανειοδοτικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα πρέπει να επιτρέπουν περισσότερα έργα διπλής χρήσης και να υποστηρίζουν αμιγώς αμυντικές επενδύσεις.
Φωτογραφία αρχείου Reuters