Οι λαϊκές εξεγέρσεις κατά των απολυταρχικών καθεστώτων εξαπλώθηκαν σήμερα, ημέρα της εβδομαδιαίας προσευχής, σε όλο σχεδόν τον αραβικό κόσμο, από τη Λιβύη μέχρι το Κουβέιτ και από την Ιορδανία μέχρι το Τζιμπουτί, καθώς η πτώση των προέδρων της Τυνησίας και της Αιγύπτου γέννησε την αίσθηση ότι η λαϊκή πίεση μπορεί να φέρει τον εκδημοκρατισμό.
ΛΙΒΥΗ
Εκρηκτική είναι η κατάσταση στη Λιβύη όπου οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν περικυκλώσει την πόλη Αλ Μπάιντα, στα ανατολικά της χώρας, μετά τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες οι διαδηλωτές έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους την πόλη.
«Πολλοί άνδρες των υπηρεσιών ασφαλείας έχουν πάρει θέση γύρω από την πόλη, ελέγχουν τις εισόδους και τις εξόδους, καθώς και το αεροδρόμιο της Αλ Μπάιντα», ανέφερε μία πηγή προσκείμενη στην κυβέρνηση. «Αυτό που συνέβη είναι ότι οι αστυνομικοί πήραν εντολή να φύγουν από το κέντρο της πόλης προκειμένου να αποφευχθούν οι συγκρούσεις με τους διαδηλωτές και να μην σκοτωθούν και άλλοι άνθρωποι», πρόσθεσε. Πληροφορίες που μεταδόθηκαν μέσω του Ίντερνετ ανέφεραν ότι οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές κυνήγησαν και έδιωξαν τους αστυνομικούς από την πόλη μετά από βίαιες συγκρούσεις.
Καλά πληροφορημένη πηγή είχε αναφέρει ότι μόνο στην πόλη αυτή έχουν χάσει τη ζωή τους 14 άνθρωποι από την Τρίτη, όταν ξεκίνησε το αντικυβερνητικό κίνημα. Εξάλλου, σύμφωνα με τη λιβυκή εφημερίδα Oea, που πρόσκειται στον Σεΐφ Αλ-Ισλάμ, γιο του Μουάμαρ Καντάφι, από τις διαδηλώσεις έχουν σκοτωθεί είκοσι άνθρωποι στη Βεγγάζη και άλλοι επτά στην Ντέρνα. Σ’ αυτόν τον αριθμό των 41 νεκρών συνολικά, δεν περιλαμβάνονται οι τέσσερις κρατούμενοι που σκοτώθηκαν σήμερα ενώ προσπαθούσαν να δραπετεύσουν από τη φυλακή Ελ-Τζεντάιντα, κοντά στην Τρίπολη, ούτε δύο αστυνομικοί οι οποίοι απαγχονίστηκαν από τους διαδηλωτές στην Αλ Μπάιντα, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα. Οι δύο αστυνομικοί προσπαθούσαν να διαλύσουν μια διαδήλωση αλλά οι διαδηλωτές τους έπιασαν και τους κρέμασαν.
Εξάλλου, τουλάχιστον χίλιοι κρατούμενοι στασίασαν και δραπέτευσαν νωρίς σήμερα από φυλακή της Βεγγάζης. Οι 150 από αυτούς εντοπίστηκαν και συνελήφθησαν.
ΥΕΜΕΝΗ
Οι δυνάμεις ασφαλείας, μαζί με φιλοκυβερνητικούς διαδηλωτές, συγκρούστηκαν με δεκάδες άτομα που ζητούν την παραίτηση του προέδρου Άλι Αμπντάλα Σάλεχ, ο οποίος κυβερνά τη χώρα επί 32 χρόνια. Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι έπεσαν νεκροί από πυρά ενώ δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν.
Νοσοκομειακές πηγές ανέφεραν ότι τέσσερις διαδηλωτές σκοτώθηκαν από πυρά στο Άντεν, στα νότια της χώρας και άλλος ένας (σύμφωνα με άλλες πηγές, δύο) από χειροβομβίδα στην πόλη Ταΐζ.
Στο Άντεν, που τις τελευταίες ημέρες βρίσκεται στο επίκεντρο των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για την «υπερβολική χρήση βίας» εκ μέρους των δυνάμεων ασφαλείας. Ορισμένοι έβαλαν φωτιά σε ένα κτίριο που χρησιμοποιούσε παλαιότερα η αστυνομία, άλλοι εκτόξευαν πέτρες εναντίον κυβερνητικών κτιρίων. Το σύνθημα που κυριαρχούσε ήταν «Άλι, άκου, ο λαός θέλει να φύγεις».
Το απόγευμα εκατοντάδες άτομα προχώρησαν σε καθιστική διαμαρτυρία, με αφορμή το βίαιο θάνατο πολλών διαδηλωτών.
Στην πόλη Ταΐζ, περίπου 200 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας Σαναά, άγνωστοι που επέβαιναν σε αυτοκίνητο έριξαν χειροβομβίδα εναντίον του συγκεντρωμένου πλήθους με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του τουλάχιστον ένας άνθρωπος και άλλοι 28 να τραυματιστούν. «Κάτω ο δικτάτορας, κάτω η καταστολή», φώναζαν οι διαδηλωτές που παραμένουν εδώ και πολλές ημέρες στην πλατεία Χουρίγια («ελευθερία») της Ταΐζ.
Αρκετές χιλιάδες υποστηρικτές του προέδρου (η κρατική τηλεόραση έκανε λόγο για ένα εκατομμύριο) κατέβηκαν επίσης στους δρόμους της Ταΐζ απαντώντας «όχι στο χάος και στο σαμποτάζ, ναι στην ενότητα και τη σταθερότητα». Ο ίδιος ο Σάλεχ είχε προειδοποιήσει πριν από ημέρες ότι κάποιοι που εξυπηρετούν «ξένα» συμφέροντα θέλουν να σπείρουν το «χάος» στον αραβικό κόσμο.
ΜΠΑΧΡΕΪΝ
Στο Μπαχρέιν ο στρατός άνοιξε πυρ εναντίον διαδηλωτών που ήθελαν να κάνουν καθιστική διαμαρτυρία στην πρωτεύουσα Μανάμα, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν δεκάδες άνθρωποι, την ώρα που ο πρίγκιπας διάδοχος του βασιλείου υποσχόταν διάλογο με την αντιπολίτευση μόλις επιστρέψει η «ηρεμία» στη χώρα.
Οι διαδηλωτές προσπαθούσαν να φτάσουν στην πλατεία του Μαργαριταριού όπου τα ξημερώματα της Πέμπτης οι δυνάμεις ασφαλείας είχαν διαλύσει βίαια μια καθιστική, αντικαθεστωτική διαμαρτυρία. Ένας βουλευτής της σιιτικής αντιπολίτευσης, ο Αλι αλ-Άσουαντ, έκανε λόγο για 26 τραυματίες, εκ των οποίων ο ένας είναι κλινικά νεκρός. Ο βουλευτής υποστήριξε ότι ο στρατός έβαλε με πραγματικές σφαίρες εναντίον περίπου χιλίων ανθρώπων που ήθελαν να μεταβούν στην πλατεία.
Ο πρίγκιπας διάδοχος, Σάλμαν μπεν Χάμαντ Αλ-Χαλίφα, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση, υποσχέθηκε πάντως ότι θα κάνει διάλογο με την αντιπολίτευση, τονίζοντας ότι το Μπαχρέιν «δεν ήταν ποτέ αστυνομικό κράτος». «Δεν λέω ψέματα. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι συμπολίτες μου και η περίοδος που περνούμε απαιτεί να αναλαμβάνουμε όλοι τις ευθύνες μας. Ο διάλογός μας πρέπει να γίνει με ηρεμία», είπε, προσθέτοντας ότι «δεν θα αποκλειστεί κανείς» από αυτόν.
Το Μπαχρέιν, ένα μικρό βασίλειο στον Κόλπο, όπου η πλειοψηφία των κατοίκων είναι σιίτες, κυβερνάται από το 18ο αιώνα από μια σουνιτική δυναστεία.
Ενώ οι σιίτες έθαβαν σήμερα τους τέσσερις νεκρούς από τις ταραχές της Πέμπτης, χιλιάδες σουνίτες συγκεντρώθηκαν στην πρωτεύουσα για να εκφράσουν την υποστήριξή τους στο βασιλιά Χάμαντ Μπεν Σάλμαν Αλ-Χαλίφα.
Η αντιπολίτευση ζητά την παραίτηση της κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός, σεΐχης Χαλίφα μπεν Σάλμαν αλ-Χαλίφα, που είναι και θείος του βασιλιά, κατέχει αυτή τη θέση από το 1971, όταν ανεξαρτητοποιήθηκε η χώρα.
ΙΟΡΔΑΝΙΑ
Υποστηρικτές του καθεστώτος επιτέθηκαν σήμερα σε διαδήλωση εκατοντάδων νέων που ζητούσαν μεταρρυθμίσεις, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν πολλοί άνθρωποι. Αυτές ήταν οι πρώτες σοβαρές ταραχές που σημειώνονται στο βασίλειο από την έναρξη του αντικαθεστωτικού κινήματος, τον Ιανουάριο.
Περίπου 400 νέοι, σύμφωνα με τους οργανωτές της διαδήλωσης, συγκεντρώθηκαν στο Αμάν μετά την προσευχή της Παρασκευής ζητώντας «πολιτικές μεταρρυθμίσεις» και «το τέλος της διαφθοράς». Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας, Μοχάμαντ Χατίμπ, είπε ότι υπήρξε μια «διαφωνία» μεταξύ υποστηρικτών της κυβέρνησης και άλλων διαδηλωτών «που βρίσκονταν στο ίδιο σημείο». Οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές ωστόσο υποστήριξαν ότι οι φιλοκυβερνητικοί τους κυνήγησαν και τους χτύπησαν με γκλομπ. Οκτώ άτομα τραυματίστηκαν.
Το επίσημο πρακτορείο Petra έκανε λόγο για «χιλιάδες διαδηλωτές υποστηρικτές της κυβέρνησης» που φώναζαν «είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε για σένα, ω Άμπου Χουσέιν», αναφερόμενοι στο βασιλιά Αμπντάλα Β΄.
Η εκδοχή αυτή πάντως αντικρούεται από τις εικόνες που μετέδωσε το κανάλι Αλ Τζαζίρα, στις οποίες διακρίνονται άνδρες να χτυπούν τους διαδηλωτές με ξύλα και σιδερόβεργες. Ένας δημοσιογράφος της ανεξάρτητης εφημερίδας Al-Arab Youm είπε ότι ο ίδιος και ο γιος του μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο επειδή δέχτηκαν επίθεση από «αλήτες». Ο δημοσιογράφος έσπασε το χέρι του ενώ ο 30χρονος γιος του υπέστη εγκεφαλική διάσειση.
ΟΜΑΝ
Μερικές εκατοντάδες κάτοικοι του Ομάν, ανάμεσά τους και γυναίκες, διαδήλωσαν ειρηνικά στο κέντρο της πρωτεύουσας Μουσκάτ ζητώντας αύξηση των μισθών και πολιτικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και να παραχωρηθούν περισσότερες εξουσίες στο κοινοβούλιο. Οι συμμετέχοντες στη διαδήλωση, τη δεύτερη μέσα σε ένα μήνα, έκαναν πορεία στην κεντρική λεωφόρο της πρωτεύσουας όπου βρίσκονται τα υπουργεία κρατώντας πανό στα οποία είχαν γράψει: «Δώστε τέλος στις αυξήσεις τιμών», «Αυξήστε τους μισθούς», «Επιτρέψτε τις ισλαμικές τράπεζες».
«Θέλουμε μεταρρυθμίσεις», φώναζαν οι διαδηλωτές, τους οποίους είχαν περικυκλώσει γυναίκες και άνδρες αστυνομικοί.
«Πού είναι η δημοκρατία;», έγραφε ένα πανό που κρατούσε ένας άνδρας, ενώ ένα άλλο ζητούσε την «ακύρωση των (προσωπικών) χρεών» προς τις τράπεζες.
Οι διαδηλωτές δήλωσαν ότι έχουν υπογράψει μία αίτηση που θα σταλεί στην κυβέρνηση και με την οποία ζητούν την αύξηση των μισθών και την παροχή βοήθειας σε όσους δεν είναι σε θέση να εργαστούν ή είναι ανάπηροι.
Το σουλτανάτο του Ομάν, με πληθυσμό λίγο μικρότερο από 3 εκατομμύρια ανθρώπους, από τους οποίους μόνο είναι μισοί είναι πολίτες του Ομάν, κυβερνά ο Καμπούς Μπιν Σάιντ Αλ Σάιντ, που κληρονόμησε τη θέση.
Στις 17 Ιανουαρίου περίπου 200 άνθρωποι διαδήλωσαν στη Μουσκάτ για να διαμαρτυρηθούν για το κόστος ζωής. Ένα μήνα αργότερα οι αρχές ανακοίνωσαν ότι αυξάνουν τον κατώτατο μισθό για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους από τα 364 δολάρια σε 520 δολάρια το μήνα, την ώρα που οι διαδηλώσεις εξαπλώνονται στον αραβικό κόσμο.
ΤΖΙΜΠΟΥΤΙ
Συγκρούσεις ξέσπασαν απόψε μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομικών, που έκαναν χρήση δακρυγόνων, μετά από μια μεγάλη συγκέντρωση της αντιπολίτευσης κατά του καθεστώτος του προέδρου Ισμαήλ Όμαρ Γκουέλεχ.
Οι ταραχές ξεκίνησαν μόλις έπεσε η νύχτα γύρω από το στάδιο Γκούλεντ, όπου είχαν συγκεντρωθεί από νωρίς το απόγευμα αρκετές χιλιάδες άνθρωποι.
Οι αστυνομικοί εκτόξευσαν δακρυγόνα στους διαδηλωτές οι οποίοι απαντούσαν με πέτρες. Στην περιοχή ακούγονταν εκρήξεις. Τουλάχιστον δύο αυτοκίνητα πυρπολήθηκαν ενώ πολλά άλλα υπέστησαν ζημιές από τους διαδηλωτές.
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Ακριβώς μία εβδομάδα μετά την παραίτηση του Χόσνι Μουμπάρακ, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν και πάλι στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου για να γιορτάσουν την πτώση του καθεστώτος αλλά και για να πιέσουν το στρατό να απελευθερώσει τους κρατουμένους και να προχωρήσει σε πραγματικά δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.
Η ατμόσφαιρα στο κέντρο της αιγυπτιακής πρωτεύουσας ήταν γιορτινή. «Είναι μια γιορτή. Είμαστε ευτυχείς που ο Μουμπάρακ έφυγε. Νομίζω ότι θα ερχόμαστε κάθε εβδομάδα, κάθε Παρασκευή», είπε ο 50χρονος Νάσερ Μοχάμεντ.
Στην πλατεία ωστόσο παραμένουν τα άρματα του στρατού και στρατιώτες ελέγχουν την ταυτότητα όσων προσέρχονται σε διαφορετικά σημεία των εισόδων της πλατείας. Μέλη των λαϊκών επιτροπών, τις οποίες συγκροτούν διαδηλωτές, πραγματοποιούν επίσης ελέγχους.
Ο στρατός συμμετείχε στη γιορτή με μια στρατιωτική μπάντα που έπαιζε πατριωτικά εμβατήρια.
Ο «συνασπισμός των νέων της εξέγερσης», μια ομάδα υποστηρικτών της δημοκρατίας που μετείχε στην εξέγερση ζήτησε η σημερινή διαδήλωση να αποτελέσει αφορμή για τη «μνήμη των μαρτύρων της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας και της δικαιοσύνης». Σε μήνυμά του στο Facebook ο συνασπισμός των νέων ζητεί την άμεση απελευθέρωση όλων των κρατουμένων που συνελήφθηκαν κατά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και την αντικατάσταση της σημερινής κυβέρνησης που ορίστηκε από το στρατό για να διεκπεραιώσει τις τρέχουσες υποθέσεις.
Σύμφωνα με τον Γκαμάλ Εΐντ, έναν δικηγόρο του Δικτύου για την Ενημέρωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, «εκατοντάδες άνθρωποι κρατούνται», ορισμένοι από το στρατό «αλλά ο ακριβής αριθμός τους δεν είναι γνωστός».
ΚΟΥΒΕΪΤ
Στο Κουβέιτ, τουλάχιστον 1.000 «απάτριδες» κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας να τους δοθεί υπηκοότητα, ενώ η αστυνομία προχώρησε σε δεκάδες συλλήψεις, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες.
Οι δυνάμεις ασφαλείας διέλυσαν την διαδήλωση με την βία, χρησιμοποιώντας δακρυγόνα και νερό υπό πίεση, αφού οι διαδηλωτές αγνόησαν τις προειδοποιήσεις να φύγουν.
Δεν υπήρχαν αναφορές για θύματα.
Οι «απάτριδες», οι οποίοι κατοικούν στο Κουβέιτ για πολύ καιρό και είναι γνωστοί ως βεδουίνοι, ζητούν να τους δοθεί η υπηκοότητα ώστε να απολαμβάνουν και αυτοί, όπως όλοι οι Κουβεϊτιανοί, δωρεάν παιδεία και υγεία καθώς και εργασιακές ευκαιρίες.