Το NATO θα παραδώσει την διοίκηση των επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν στις δυνάμεις της χώρας ως τα μέσα του 2013, συμφώνησα οι ηγέτες των κρατών-μελών της συμμαχίας χθες, καθώς καταρτίζουν σχέδια για τον τερματισμό ενός πολέμου που επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς δυτικών κρατών.
Η σύνοδος του Συμφώνου αναμένεται να εγκρίνει και τυπικά σήμερα την στρατηγική των ΗΠΑ για την κατά φάσεις έξοδο από το Αφγανιστάν, μετά την απόφαση της Γαλλίας να αποσύρει πρόωρα τα στρατεύματά της.
«Δεν θα τρέξουμε προς τις εξόδους», είπε ο γενικός γραμματέας του NATO, Άντερς Φο Ράσμουσεν, κατά την έναρξη της συνόδου. Προσπάθησε να δώσει ένα συμφιλιωτικό τόνο στις δηλώσεις του, καθώς ο νέος Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ανακοίνωσε ότι θα τηρήσει την προεκλογική του δέσμευση να αποσύρει τα στρατεύματα της χώρας του ως τα τέλη του 2012, δύο χρόνια πριν από το καθορισμένο χρονοδιάγραμμα.
Το σχέδιο του NATO είναι να μεταθέσει την πλήρη ευθύνη για την ασφάλεια στις αφγανικές δυνάμεις ως τα μέσα της επόμενης χρονιάς και κατόπιν να αποσύρει το μεγαλύτερο μέρος των 130.000 στρατιωτών υπό συμμαχική διοίκηση ως τα τέλη του 2014, κατά τον Ράσμουσεν. Αν και οι ξένες δυνάμεις θα συνεχίσουν να πολεμούν τους Ταλιμπάν και άλλους εάν είναι αναγκαίο –και μπορεί να είναι αναγκαίο– η νέα αποστολή θα επικεντρωθεί στην παροχή εκπαίδευσης και υποστήριξης.
Ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος κάποτε είχε αποκαλέσει τη σύγκρουση στο Αφγανιστάν «πόλεμο αναγκαιότητας», αλλά πλέον αναζητεί έναν συντεταγμένο τρόπο να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις, επεδίωξε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις ότι οι σύμμαχοι ετοιμάζονται να αφήσουν τη χώρα του μόνη της. Ο αμερικανός πρόεδρος έκανε σαφές ότι αναμένει από τα κράτη-μέλη του NATO να εγκρίνουν και τυπικά το σχέδιο μεταβίβασης της ευθύνης, που τους είχε στείλει το Πεντάγωνο νωρίτερα φέτος.
Αλλά οι συνομιλίες στο Σικάγο άφησαν να φανούν τα ρήγματα. Ο Ολάντ επέμεινε ότι δεν είχε καμιά πρόθεση να αναιρέσει την προεκλογική του δέσμευση να αποσύρει ταχύτερα τα γαλλικά στρατεύματα, που χαρακτήρισε «αδιαπραγμάτευτη» και είπε ότι κατέληξε σε «συμφωνία» με τους άλλους ηγέτες «επί της αρχής», οι λεπτομέρειες για την οποία θα δοθούν στην δημοσιότητα τις επόμενες ημέρες. Δημοσκόπηση που είχε δημοσιευθεί τον Ιανουάριο έδειξε ότι το 84% των Γάλλων τάσσονταν υπέρ της εσπευσμένης αποχώρησης των περίπου 3.400 στρατιωτικών που υπηρετούν στο Αφγανιστάν.
Οι μάχιμες δυνάμεις «θα αποσυρθούν από το Αφγανιστάν ως τα τέλη του χρόνου», είπε ο Ολάντ. «Το 2013 μόνο εκπαιδευτές για τους αστυνομικούς και τους αξιωματικούς του Αφγανικού στρατού θα παραμείνουν, στο πλαίσιο της ISAF».
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ επανέλαβε τη θέση της, ότι «πήγαμε στο Αφγανιστάν μαζί, θέλουμε να φύγουμε από το Αφγανιστάν μαζί».
Ο Ομπάμα, σε μια συνάντησή του με τον πρόεδρο του Αφγανιστάν Χαμίντ Καρζάι στο περιθώριο της συνόδου, είπε ότι στη σύνοδο θα υπάρξει συμφωνία για την περίοδο «μετά το 2014, όταν θα έχουμε τερματίσει την εμπλοκή μας σε μάχες, ο αφγανικός πόλεμος όπως τον αντιλαμβανόμαστε θα έχει τελειώσει, αλλά η δέσμευσή μας στη φιλία και τη συνεργασία με το Αφγανιστάν θα συνεχίζεται». Σε δηλώσεις που έκανε με τον Ομπάμα στο πλάι του, ο Καρζάι ευχαρίστησε τους Αμερικανούς, «για τα χρήματα των φορολογουμένων» και είπε ότι η χώρα του προσβλέπει στην ημέρα που δεν θα «επιβαρύνει πλέον» την διεθνή κοινότητα.
Η κυβέρνηση του Καρζάι έχει κατηγορηθεί για διαφθορά.
Στην διάρκεια της συνόδου χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν και ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα σε πολίτες κι αστυνομικούς, που έκαναν χρήση ροπάλων. Τουλάχιστον 12 διαδηλωτές τραυματίστηκαν, πολλοί στα κεφάλια τους από χτυπήματα αστυνομικών. Πάνω από 60 τραυματίστηκαν.
Από το Αφγανιστάν, επιχειρώντας να παρέμβουν, οι Ταλιμπάν κάλεσαν τις χώρες που διατηρούν δυνάμεις στη χώρα να μιμηθούν το παράδειγμα της Γαλλίας.
Ο Ομπάμα είπε στην εναρκτήρια ομιλία του ότι «θα ολοκληρώσουμε την αποστολή».
Στο παρασκήνιο, η κυβέρνηση Ομπάμα, που είναι απρόθυμη να επωμιστεί όλο το κόστος της υποστήριξης των αφγανικών δυνάμεων που υπολογίζεται σε 4,1 δισ. δολάρια, ζητεί δεσμεύσεις από τους συμμάχους ότι θα εισφέρουν τουλάχιστον 1,3 δισ. δολάρια το χρόνο.