Οι λιποταξίες, κυρίως τζιχαντιστών που προέρχονται από δυτικές χώρες, αυξάνονται στις τάξεις της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος και η επιστροφή στις χώρες καταγωγής τους προκαλεί πονοκέφαλο στις υπηρεσίες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, σύμφωνα με συγκλίνουσες πηγές.
Σε υποχώρηση στη Συρία και στο Ιράκ, η τζιχαντιστική οργάνωση που βομβαρδίζεται ασταμάτητα από δεκάδες μαχητικά, αποτρέπει ορισμένους από τους χιλιάδες ξένους εθελοντές που έχουν ενταχθεί στις τάξεις της από το 2014 να εγκαταλείψουν τα εδάφη του αυτοαποκαλούμενου χαλιφάτου για να επιστρέψουν στις πατρίδες τους.
Τα κίνητρά τους είναι πολλά, με σημαντικότερα τον φόβο των αεροπορικών επιδρομών, την απογοήτευση σε σχέση με αυτά που φαντάζονταν, τη διαφθορά των τοπικών ηγετών, τις ωμότητες απέναντι σε άλλους σουνίτες μουσουλμάνους ή απλά την πλήξη, διευκρινίζει μελέτη που διεξήχθη με βάση συνεντεύξεις από 60 λιποτάκτες μεταξύ αυτών από το Διεθνές Κέντρο Μελέτης της Ριζοσπαστικοποίησης College του Λονδίνου.
«Αισθάνονται ότι άρχισε η τελική φάση, πολλοί αρχίζουν να μας στέλνουν μηνύματα για να μάθουν πώς θα επιστρέψουν», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εθνικός συντονιστής της υπηρεσίας πληροφοριών στη Γαλλία, Ντιντιέ Λε Μπε. «Δεν τίθεται πλέον θέμα επέκτασης του ένδοξου χαλιφάτου και ξέρουμε ότι κάποιοι χάνουν τη ζωή τους όταν προσπαθούν να διαφύγουν. Εξάλλου, δεδομένου ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας του ΙΚ έχουν πολλές υποψίες, μας ανησυχεί όταν κάποιος επιστρέφει: πώς να ξέρουμε αν είναι ειλικρινής ή σε αποστολή;».
Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της γαλλικής υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας (DGSI), Πατρίκ Καλβάρ, στα μέσα Μαΐου «244 άτομα είχαν επιστρέψει από τη συρο-ιρακινή ζώνη στη Γαλλία. «Βλέπουμε περισσότερες προθέσεις για επιστροφή στο έδαφος μας», διευκρίνισε κατά τη διάρκεια ακρόασης στην Εθνοσυνέλευση. Ωστόσο όσοι θέλουν να εγκαταλείψουν τη Συρία «εμποδίζονται από την πολιτική του Νταές (ακρωνύμιο στα αραβικά του ΙΚ), σύμφωνα με την οποία θεωρούνται προδότες που πρέπει να εκτελεστούν αμέσως».
Από τον Ιανουάριο του 2014, πριν ακόμη από την επίσημη ανακήρυξη της ίδρυσης του χαλιφάτου, η ICSR δημιούργησε μια βάση δεδομένων από συνεντεύξεις που οι ερευνητές μπόρεσαν να πάρουν από λιποτάκτες του ΙΚ, σε μια προσπάθεια να κατανοήσει τα κίνητρά τους. Σήμερα περιλαμβάνει 60 ονόματα.
Σκέτη σφαγή
«Οι λόγοι για τους οποίους διέφυγαν είναι το ίδιο περίπλοκοι με αυτούς που τους ώθησαν να πάνε», έγραψε σε έκθεση ο Πέτερ Νόιμαν, διευθυντής της ICSR. «Δεν έγιναν όλοι ένθερμοι υποστηρικτές της δυτικής δημοκρατίας. Ορισμένοι έχουν διαπράξει εγκλήματα».
«Στις αφηγήσεις τους, τέσσερις κατηγορίες επανέρχονται: ‘το ΙΚ ενδιαφέρεται περισσότερο να πολεμήσει άλλους μουσουλμάνους παρά την κυβέρνηση Άσαντ, το ΙΚ διαπράττει ωμότητες σε βάρος μουσουλμάνων, το IΚ είναι διεφθαρμένο και δεν ακολουθεί τις αρχές του Ισλάμ, η ζωή υπό τον ζυγό του ΙΚ είναι σκληρή και απογοητευτική», επισημαίνει.
Ο Σιράζ Μάχερ, μέλος της ICSR, είναι ένας από τους ερευνητές που πήραν συνέντευξη από τους λιποτάκτες. «Οι περισσότεροι μας λένε: «Δεν ήρθαμε γι αυτό», αναφέρει κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Παρίσι. «Ένας από αυτούς μου είπε: ‘θα ήθελα να πω σε όλους τους μουτζαχεντίν να μην πάνε στη Συρία. Δεν είναι αυτό τζιχάντ (ιερός αγώνας). Θα καταλήξετε να σκοτώνετε μουσουλμάνους'».
Αναχωρούν άλλοτε εντελώς παρορμητικά, άλλοτε πεπεισμένοι ότι θα μετάσχουν σε μια ουτοπία, μια ιδανική κοινωνία που διέπεται από την σαρία (ισλαμικό νόμο), μερικές φορές αναζητούν αδρεναλίνη, συντροφικότητα, τον ρόλο του λευκού ιππότη, οι μαθητευόμενοι τζιχαντιστές συχνά αντιμετωπίζουν –σύμφωνα με τις αφηγήσεις λιποτακτών– καθημερινά βία, βαρβαρότητα, φόβο, στερήσεις, προβλήματα, έλλειψη κατανόησης, διακρίσεις με βάση τη χώρα καταγωγής τους.
«Ένας από αυτούς μου είπε», προσθέτει ο Μάχερ, «ότι οι ηγέτες του ΙΚ δεν θα διστάσουν να ισοπεδώσουν ένα κτίριο, με γυναίκες και παιδιά μέσα, για να σκοτώσουν ένα μόνο άτομο. Αυτό δεν είναι ο επαναστατικός τζιχάντ, είναι σκέτη σφαγή».
«Ένας ινδός μαχητής συνόψισε τα πάντα λέγοντας: ‘Αυτό δεν είναι τζιχάντ. Με έβαζαν να καθαρίζω τις τουαλέτες….»