Η κατάσταση στο Κόσοβο εξετάστηκε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στη διάρκεια της οποίας ο εκτελών χρέη της πολιτικής αποστολής του οργανισμού στο Κόσοβο (UNMIK) Φαρίντ Ζαρίφ προειδοποίησε ότι η κατάσταση παραμένει τεταμένη και απρόβλεπτη μετά την κρίση του Ιουλίου.
Η κρίση ξέσπασε στο τέλος Ιουλίου, όταν ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας του Κόσοβου κατευθύνθηκαν σε δύο συνοριακές διαβάσεις στο βόρειο τμήμα, στα διοικητικά σύνορα με τη Σερβία προς εφαρμογή της απαγόρευσης στην εισαγωγή προϊόντων από το Βελιγράδι. Ο σερβικός πληθυσμός, που αποτελεί πλειοψηφία στην περιοχή και αναγνωρίζει μόνο τη σερβική κυβέρνηση, είχε στήσει οδοφράγματα, σημειώθηκαν συμπλοκές και ένας αστυνομικός έχασε τη ζωή του από πυρά όπλου.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επέρριψε ευθύνες τόσο στη Σερβία όσο και στο Κόσοβο για την επιδείνωση των μεταξύ τους σχέσεων.
Με τη Σερβία να ασκεί κριτική στον ΟΗΕ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι απέτυχαν να διατηρήσουν την ασφάλεια στο Κόσοβο και τις αρχές του Κοσόβου να επιδιώκουν ενίσχυση της κυριαρχίας, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκτίμησε ότι ευθύνη φέρουν και οι δύο πλευρές και τις κάλεσε να συνεχίσουν το διάλογο και να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση.
Ο κ. Ζαρίφ τόνισε ότι η επιχείρηση της αστυνομίας του Κοσόβου σε περιοχές που κατοικούνται από Σέρβους στο βόρειο Κόσοβο είχε ως αποτέλεσμα «την αύξηση των περιπτώσεων εκφοβισμού Σέρβων του Κοσόβου και επιθέσεων στις περιουσίες τους, στις κοινότητες νοτίως του ποταμού Ίμπαρ». «Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η γλώσσα και ο τόνος των μηνυμάτων που προέρχονταν από την Πρίστινα και το Βελιγράδι ήταν συχνά μηνύματα κυριαρχίας και διχασμού, σπάνια συνεργασίας και ενσωμάτωσης», τόνισε ο εκτελών χρέη επικεφαλής της UNMIK. O κ. Ζαρίντ σημείωσε ότι είναι ανάγκη οι δυο πλευρές να υιοθετήσουν τη γλώσσα της συνεργασίας και της συνύπαρξης.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Βουκ Γέρεμιτς, στη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καταδίκασε την επιχείρηση ένοπλων δυνάμεων του Κοσόβου σε δήμους που κατοικούνται από Σέρβους που παραμένουν πιστοί στο Βελιγράδι.
Ο κ. Γέρεμιτς κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να στείλει σαφές μήνυμα ότι οι μονομερείς δράσεις στο Κόσοβο δεν είναι αποδεκτές και ότι είναι ασύμβατες με τις προσπάθειες εξεύρεσης αμοιβαία αποδεκτής λύσης.
Ο κ. Γέρεμιτς σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, εξέφρασε απογοήτευση, επειδή το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν καταδίκασε τη μονομερή χρήση βίας από την πλευρά των αρχών της Πρίστινας, αλλά τόνισε ότι η Σερβία παραμένει προσηλωμένη στο διάλογο.
«Είναι απογοητευτικό που κρίθηκε αναγκαίο να αποκλειστεί το σχέδιο προεδρικού ανακοινωθέντος. Εκείνοι που την απέκλεισαν, ανέλαβαν την ευθύνη για τις μονομερείς δράσεις και τη μονομερή χρήση βίας, είπε ο κ. Γέρεμιτς, αναφερόμενος στη μη υιοθέτηση της πρότασης της Ρωσίας για καταδίκη της μονομερούς χρήσης βίας στην ανακοίνωση του προεδρεύοντος του Σ.Α. του ΟΗΕ.
Ο κ. Γέρεμιτς τόνισε ότι η κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή έχει επιδεινωθεί λόγω των άμεσων συνεπειών των μονομερών κινήσεων της Πρίστινας, όπως είπε, και πρόσθεσε ότι εκείνοι που έδρασαν μονομερώς και αποσταθεροποιητικά πρέπει να κληθούν να λογοδοτήσουν.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας ανέφερε ότι «η πλειοψηφία των κατοίκων στο βόρειο Κόσοβο θεωρεί την αποστολή στρατιωτικών σχηματισμών Αλβανών από το νότο του Κοσόβου ως προσπάθεια κατάληψης περιοχής».
«Όποιος έδωσε εντολή να περάσουν τον ποταμό Ίμπαρ παραβίασε τη συμφωνία με την Eulex και πρέπει να υποστεί τις συνέπειες», είπε και συμπλήρωσε ότι η αντίδραση της Σερβίας ήταν «άμεση, αλλά μετρημένη», αναφέροντας ότι μετά από λίγες ώρες η σερβική κυβέρνηση απέστειλε επίσημη αντιπροσωπεία στο βόρειο Κόσοβο, με στόχο τη μείωση της έντασης.
Ο κ. Γέρεμιτς αναφέρθηκε και στην έκθεση για το εμπόριο ανθρώπινων οργάνων του ειδικού εισηγητή του Συμβουλίου της Ευρώπης Ντικ Μάρτι και χαιρέτισε τη συμβολή της αποστολής της ΕΕ στο Κόσοβο (Eulex) στην ανακάλυψη όσων συνέβαιναν στο Κόσοβο, αλλά υπενθύμισε ότι η αποστολή της ΕΕ δεν έχει εντολή ούτε αρμοδιότητα να διεξάγει έρευνα εκτός Κόσοβου και ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μηχανισμό που θα συγκροτήσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Κοσόβου Ενβέρ Χοτζάι ανέφερε ότι τα γεγονότα του Ιουλίου στο βόρειο Κόσοβο ήταν «η μεγαλύτερη πρόκληση στα Βαλκάνια τα τελευταία χρόνια» και πρόσθεσε ότι «Σέρβοι εξτρεμιστές άνοιξαν πυρ εναντίον των μελών της αστυνομίας του Κοσόβου και των αστυνομικών της Eulex», κατηγορώντας το Βελιγράδι ότι χρηματοδοτεί τους εξτρεμιστές.
Ο κ. Χοτζάι κατηγόρησε τη Σερβία ότι διατυπώνει προτάσεις για διχοτόμηση του Κοσόβου και εκτίμησε ότι οι προτάσεις αυτές είναι πολύ επικίνδυνες, καθώς ανοίγουν την προοπτική διχοτόμησης σε όλες τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Ο κ. Χοτζάι απέρριψε ακόμη τους ισχυρισμούς του κ. Γέρεμιτς, τονίζοντας ότι η Πρίστινα ενισχύει τη δημοκρατία σε περιοχές που δεν είναι ακόμη υπό τον έλεγχό της.
Η εκπρόσωπος των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκτίμησε ότι το Κόσοβο «ως ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα έχει δικαίωμα να ενισχύσει το κράτος του νόμου σε ολόκληρη την περιοχή συμπεριλαμβανομένου του βόρειου τμήματος».
Ανέφερε ότι ο διάλογος Βελιγραδίου-Πρίστινας με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ αποδίδει αποτελέσματα και τόνισε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την πρόθεση των δύο πλευρών να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις.
Ο εκπρόσωπος της Γαλλίας εκτίμησε ότι οι εντάσεις στο βόρειο Κόσοβο αποκλιμακώθηκαν, αλλά πρόσθεσε ότι «τα επεισόδια αποδεικνύουν ότι πρέπει να μείνουμε σε επαγρύπνηση».
Ο πρέσβης της Γερμανίας εκτίμησε ότι η κατάσταση ασφάλειας στο Κόσοβο είναι ήρεμη και εξέφρασε λύπη για την αύξηση μικρής έκτασης επεισοδίων, που πλήττουν τις μειονότητες και για το πρόβλημα του οργανωμένου εγκλήματος.
Ο εκπρόσωπος της Ρωσίας εξέφρασε απογοήτευση, επειδή λόγω των διαφορετικών απόψεων των κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν υιοθετήθηκε το ρωσικό προσχέδιο προεδρικής ανακοίνωσης, με την οποία οι δύο πλευρές καλούνταν να μην προβαίνουν στη χρήση βίας. Ο πρέσβης της Κίνας επανέλαβε ότι το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ πρέπει να είναι το πλαίσιο επίλυσης των προβλημάτων στο Κόσοβο, εκτίμησε ότι στο βόρειο Κόσοβο η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σύνθετη και εξέφρασε ανησυχία για τις πρόσφατες εντάσεις στο βόρειο τμήμα.
Η Ινδία, που προεδρεύει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αυτό το μήνα εξέφρασε λύπη, επειδή δεν υιοθετήθηκε το ανακοινωθέν που πρότεινε η Ρωσία και ο εκπρόσωπός της εξέφρασε ανησυχία για τα επεισόδια στο βόρειο Κόσοβο και την αντίθεσή του σε οποιαδήποτε μονομερή δράση.