Ξεκίνησε σήμερα κεκλεισμένων των θυρών η πολυαναμενόμενη έρευνα για τον θάνατο του πρώην κατασκόπου της KGB Αλεξάντερ Λιτβινένκο, εννέα χρόνια μετά τη δηλητηρίαση του το 2006 στο Λονδίνο.
Από τη νεκρική του κλίνη ο επικριτής του Κρεμλίνου Λιτβινένκο, που είχε λάβει τη βρετανική υπηκοότητα, είχε κατηγορήσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ότι διέταξε τον φόνο του και οι βρετανικές αρχές αναφέρουν ότι υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να ασκηθούν διώξεις εναντίον δύο πρώην πρακτόρων της KGB για τη δολοφονία του.
Η Ρωσία εξακολουθεί να αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή στον θάνατό του.
«Τα ζητήματα τα οποία εγέρθηκαν με τον θάνατο του Λιτβινένκο είναι πολύ σοβαρά και έχουν προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον και ανησυχία», δήλωσε ο πρόεδρος του δικαστηρίου του Λονδίνου Ρόμπερτ Όουεν.
Η βρετανική αστυνομία πιστεύει ότι ο Λιτβινένκο δηλητηριάστηκε όταν ήπιε ένα τσάι μ’ ένα σπάνιο ραδιενεργό ισότοπο, το πολώνιο-210, τον Νοέμβριο του 2006 στο Millenium Hotel, ένα πολυτελές ξενοδοχείο του Λονδίνου, όπου συναντήθηκε με τους Ρώσους κατασκόπους Αντρέι Λουγκοβόι και Ντμίτρι Κόβτουν. Πέθανε τρεις εβδομάδες αργότερα.
Ο Όουεν έχει ήδη δηλώσει ότι τα απόρρητα στοιχεία της βρετανικής κυβέρνησης δημιουργούν εκ πρώτης όψεως την εντύπωση ότι ευθύνεται η Ρωσία.
Παράλληλα επεσήμανε ότι ο φόνος έχει περιγραφεί ως «μια μικρής κλίμακας πυρηνική επίθεση στους δρόμους του Λονδίνου» και «μια κρατικά υποκινούμενη δολοφονία μέσω δηλητηρίασης με ραδιενέργεια».
Οι σχέσεις ανάμεσα στη Βρετανία και τη Ρωσία επιδεινώθηκαν σημαντικά μετά τον θάνατο του 43χρονου πρώην πράκτορα. Καθώς οι σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών βελτιώνονταν η Βρετανία απέρριψε το αίτημα να διεξαχθεί έρευνα το 2013, παραδεχόμενη ότι η σχέση της με τη Μόσχα έπαιξε ένα ρόλο στην απόφαση αυτή, αν και όχι αποφασιστικό. Παρόλα αυτά μετά την κρίση στην Ουκρανία, η βρετανική κυβέρνηση άλλαξε στάση και αποφάσισε τον προηγούμενο Ιούλιο να ξεκινήσει τη δημόσια έρευνα.
Ο Ρόμπιν Ταμ, ο δικηγόρος που έχει αναλάβει την έρευνα, δήλωσε ότι ο Λιτβινένκο δεν είχε καμία πιθανότητα να ζήσει μετά την ποσότητα του πολωνίου που είχε λάβει και εξέφρασε τον φόβο ότι πολλές χιλιάδες άνθρωποι στο Λονδίνο ενδέχεται να έχουν επίσης μολυνθεί.
Πάντως υπάρχουν και άλλες θεωρίες για το ποιος κρύβεται πίσω από τον θάνατο του πρώην πράκτορα της KGB, από τη βρετανική κυβέρνηση και τον πρώην φίλο του Ρώσο ολιγάρχη Μπόρις Μπερεζόφσκι, έως και ότι δηλητηρίασε ο ίδιος κατά λάθος τον εαυτό του στη διάρκεια μιας συμφωνίας λαθρεμπορίου ή ακόμη και ότι αυτοκτόνησε.
«Για κάποιες από αυτές τις θεωρίες υπάρχουν αρκετά στοιχεία που τις στηρίζουν, για άλλες λιγότερα, και για κάποιες ακόμη καθόλου», σχολίασε το Ταμ.
Η σύζυγός του Λιτβινένκο Μαρίνα έχει πει ότι πιστεύει ότι η έρευνα θα ρίξει επιτέλους φως στα αίτια θανάτου του συζύγου της, καθώς και στη δουλειά του για λογαριασμό της βρετανικής υπηρεσίας MI6.