Η Α’ ΜΑΚ (Α’ Μοίρα Αμφίβιων Καταδρομών) έχει έδρα στον Κάλαθο Ρόδου και υπάγεται στο 6 ΕΤΕΘ (Ειδικό Τμήμα Εθνοφυλακής). Αποτελώντας τη νοτιοανατολικότερη και πιο προωθημένη μονάδα Ειδικών Δυνάμεων στο μέτωπο του Αιγαίου, από αυτό μόνο γίνεται αντιληπτό ότι λόγω της θέσης και της αποστολής της στο Αιγαίο Πέλαγος είναι μία από τις πιο σημαντικές μονάδες στην άμυνα της χώρας. Α’ ΜΑΚ είναι μια από τις πιο ιστορικές μονάδες του Ελληνικού Στρατού, η οποία έχει αποδώσει μεγάλο φόρο αίματος υπέρ της Ελλάδας, με την συμμετοχή της στις σημαντικότερες πολεμικές επιχειρήσεις, με τις διάφορες μορφές της, όπως στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην επιχείρηση «ΝΙΚΗ» του ’74.
Το 1974 η Α’ ΜΚ (Μοίρα Καταδρομών) της Ρόδου αναδιοργανώθηκε σε Α’ ΜΑΚ με μεγάλη αλλάγη του επιχειρησιακού της ρόλου. Έτσι στη μοίρα συγκροτήθηκε Λόχος Πλωτών Μέσων με ταχύπλοες ελαστικές πνευστές λέμβους και ταχύπλοα πλαστικά σκάφη τύπου Lambro 17 και Lambro 24 έχοντας διακριτικά του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος.
Το 1992 η μοίρα αντικατέστησε τα παλαιά ταχύπλοα με σύγχρονα πλευστά και σταθερού κελύφους πλωτά μέσα τύπου ΜΑGNA όπως αυτό της επόμενης φωτογραφίας.
Η Α’ ΜΑΚ έχει το μεγαλύτερο αριθμό απωλειών από συμμετοχές σε μάχες από όλες τις μονάδες Ειδικών Δυνάμεων της Ελλάδας. Συχνά έτσι στην Α’ ΜΑΚ τελούνται ημέρες μνήμης των πεσόντων καταδρομέων. Παρακάτω βλέπετε το μνημείο πεσόντων της Α’ ΜΚ / Α’ ΜΑΚ.
Τέλος, ανεπίσημα, από την ημέρα ίδρυσης της Α’ ΜΑΚ το 1974 το έμβλημα της μονάδας είναι μία παραλλαγή του εμβλήματος των Δυνάμεων Καταδρομών. Λόγω της αμφίβιας ιδιότητας της μοίρας προστέθηκε στο έμβλημα των Δυνάμεων Καταδρομών ένας λευκόφαιος καρχαρίας που κρατά στο στόμα του ένα αναμμένο δυναμίτη.
Ιστορία
Ι´ Τμήμα – Α´ Μοίρα Ιερού Λόχου Μέσης Ανατολής (1943-1945)
Οι σύγχρονες ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις, ιδρύθηκαν κατά την διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, στη Μέση Ανατολή. Στα πλαίσια της οργάνωσης των εξόριστων Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ως μοναδικός τέτοιος ειδικός σχηματισμός, ιδρύθηκε το 1942, ο Ιερός Λόχος Μέσης Ανατολής, στελεχωμένος κατά το πλείστον από νέους αξιωματικούς. Το 1943 ο Λόχος, οργανώθηκε σε τρία τμήματα επιχειρήσεων το Ι,ΙΙ,ΙΙΙ Τμήμα, δυνάμεως Λόχου. Πρώτος Διοικητής του Ι Τμήματος, άμεσου προγόνου της Μοίρας, ανέλαβε ο τότε Επίλαρχος Ανδρέας Καλλίνσκης, μετέπειτα ιδρυτής των ΛΟΚ.
Στις 7 Φεβρουαρίου 1944, το Α’ Τμήμα Καταδρομών μετακινήθηκε προς τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου, (Σάμος, Ψαρά, Λέσβος, Χίος).
Τον Αύγουστο του 1944, τα μάχιμα τμήματα του Λόχου, αναδιοργανώθηκαν ως Α΄και Β΄ Μοίρες. Η Α΄ Μοίρα, έδρασε την περίοδο από τον Αύγουστο του 1944 ως τον Μάιο του 1945, στον χώρο του ανατολικού Αιγαίου, πραγματοποιώντας αμφίβιες καταδρομικές επιχειρήσεις κατά των εναπομεινουσών γερμανικών φρουρών των νήσων, εξορμώντας από μυστικές αμφίβιες βάσεις, στα μικρασιατικά παράλια.
Τον Μάιο του 1945, η Μοίρα, μαζί με τον υπόλοιπο Ιερό Λόχο, επέστρεψε στην Αίγυπτο. Τελικά ο Ιερός Λόχος, επέστρεψε στην Ελλάδα και διαλύθηκε στις 7 Αυγούστου 1945, σε τιμητική τελετή στο Πεδίο Άρεως. Κατά τη διάρκεια της τελετής, η πολεμική σημαία του Ιερού Λόχου παρασημοφορήθηκε με τα υψηλότερα ελληνικά στρατιωτικά μετάλλια και παράσημα. Συγκεκριμένα απονεμήθηκαν το Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας και ο Ελληνικός πολεμικός Σταυρός Α’ Τάξεως.
Περίοδος 1946-1949
Τα στελέχη του Ιερού Λόχου αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία των ΛΟΚ (Λόχοι Ορεινών Καταδρομών). Το 1946 με διαταγή του ΓΕΣ, με την έμπνευση και υπό την διοίκηση του συνταγματάρχη πλέον Ανδρέα Καλλίνσκη διατάχθηκε η οργάνωση σαράντα Λόχων Ορεινών Καταδρομών (ΛΟΚ), με την πολυδιάστατη αποστολή μάχης και συλλογής πληροφοριών. H φιλοσοφία της δημιουργίας τους ήταν η ύπαρξη μονάδων ικανών να μάχονται κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και ικανών να αντιμετωπίσουν την αυξημένη δραστηριότητα των δυνάμεων του ΔΣΕ.
Η επιτυχία και η άριστη εντύπωση που έδωσαν στην ηγεσία του Στρατού, οι ΛΟΚ, οδήγησαν στην ίδρυση άλλων είκοσι Λόχων και στη μετονομασία τους σε Δυνάμεις Καταδρομών. Η Α´ Μοίρα Καταδρομών, συγκροτήθηκε τον Μάρτιο του 1947 στη Βουλιαγμένη Αττικής, όπου έδρευε το Κέντρο Εκπαίδευσης Μονάδων Καταδρομών (ΚΕΜΚ). Την δύναμή της αποτελούσαν δέκα ΛΟΚ (41-50ός). Αμέσως μετά τη συγκρότηση της, μεταστάθμευσε στο Βόλο.
Το 1948, στα πλαίσια της τακτικής οργάνωσης των Δυνάμεων Καταδρομών (ΛΟΚ) υπήχθη στην ΙΙΙ Μεραρχία Καταδρομών, δύναμης πέντε [Α΄, Β΄, Γ΄,Δ΄, Ε΄] Μοιρών Καταδρομών, έλαβαν μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο μέχρι το 1949. Στις 15.7.1948, της επεδόθη η πολεμική Σημαία της. Κατά την περίοδο 1947-1950, η Μοίρα συμμετείχε σε όλες τις επιχειρήσεις που πραγματοποίησε ο Ελληνικός Στρατός, σχεδόν σε όλη τη νότια, κεντρική και βορειοδυτική Ελλάδα. Ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες λειτουργούσε αυτόνομα ή ως τμήμα της Ι´ Ταξιαρχίας Καταδρομών, μαζί με την Β΄ΜΚ.
Μετά από ένα διάστημα δεκαοκτώ ετών, επανιδρύθηκε το 1968, αρχικά στο ΚΕΜΚ, στο Μεγάλο Πεύκο. Στην Εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973, η μοίρα είχε ταχθεί στην οδό Στουρνάρη, με σκοπό την εκκαθάριση του χώρου του Πολυτεχνείου. Η αντίρρηση της διοίκησης της Μοίρας να εισβάλει στο ίδρυμα, οδήγησε στην εισβολή του άρματος από την κεντρική πύλη. Κατά την διάρκεια της εκκαθάρισης οι άνδρες της Μοίρας, παρόλη την ψηλή τους πειθαρχία, βοήθησαν τους έγκλειστους να διαφύγουν προς την κεντρική και την πλευρική πύλη, υπερασπίζοντας μάλιστα αρκετά από αυτούς από την καταδίωξη και την σύλληψη από την Αστυνομία Πόλεων και την Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία, της διαβόητης ΕΣΑ. Στις αρχές του 1974, μεταστάθμευσε στο αεροδρόμιο Μάλεμε στην Κρήτη.
Επιχείρηση Κύπρου 1974 (με την κωδική ονομασία Νίκη)
Τον Ιούλιο του 1974, με εντολή του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων, αποτέλεσε την επίλεκτη ελληνική μονάδα στην οποία έτυχε ο κλήρος να συμμετέχει στην επιχείρηση ενίσχυσης της Κύπρου, γνωστή με την κωδική ονομασία Νίκη. Τριακόσιοι (344) Καταδρομείς της Μοίρας, πριν τα μεσάνυχτα της 21ης/22ης Ιουλίου 1974, μαζί με δύο διμοιρίες της Γ΄ΜΚ, υπό τη διοίκηση του ταγματάρχη Παπαμελετίου, επιβιβάστηκαν σε δεκα πεντε μεταγωγικά αεροσκάφη τύπου NORD NORATLAS της 354 Μοίρα Μεταφορών Πήγασος, στο αεροδρόμιο του Μάλεμε Κρήτης, με αποστολή την αποβίβασή τους στη Λευκωσία. Παρόλο το θλιβερό γεγονός της πτώσης ενός αεροσκάφους και της προσβολής ολων των άλλων, από εχθρικα και φίλια αντιαεροπορικά πυρά και την απώλεια είκοσι εννέα (29) νεκρών και ένδεκα (11) τραυματιών Καταδρομέων, η υπόλοιπη Μοίρα, υπερασπίστηκε ηρωικά το Διεθνές Αεροδρόμιο Λευκωσίας, μέχρι την παράδοσή του στις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ, δίχως καμία περαιτέρω απώλεια. Στην συνέχεια η Μοίρα συνέχισε να πολεμά τον τουρκικό Αττίλα, τον Ιούλιο και Αύγουστο του 1974, με κεκαλυμμένη ταυτότητα, ως 35 ΜΚ, συμμετέχοντας στις μάχες της Σχολής Γρηγορίου και την υπεράσπιση της Λευκωσίας. Οι απώλειες της Μοίρας την περίοδο αυτή, αναγράφονται στην επιτύμβιο στήλη στον χώρο του ηρώου των πεσόντων Ελλαδιτών στον τύμβο της Μακεδονίτισσας στην Λευκωσία της Κύπρου, σε λιτό πυραμιδόσχημο μνημείο και το ανάλογο μνημείο στον χώρο παρατάξεων του στρατοπέδου των Αλεξιπτωτιστών στο αεροδρόμιο του Μάλεμε στην Κρήτη.
Περίοδος 1974-1992
Μετά την επιστροφή της μονάδας στην Ελλάδα, η Μοίρα αναδιοργανώθηκε ως Μοίρα Αμφιβίων Καταδρομών, στο πρότυπο της Γ΄ Μοίρας Αμφιβίων Καταδρομών. Το φθινόπωρο του 1974, μετεστάθμευσε στα Δωδεκάνησα, με έδρα την Ρόδο, υπαγόμενη κατευθείαν στη Διοίκηση Καταδρομών του Γενικού Επιτελείου Στρατού, αποτελώντας τη νοτιοανατολικότερη και πιο προωθημένη μονάδα Ειδικών Δυνάμεων στο μέτωπο του Αιγαίου. Αν και ανεπίσημα η Μοίρα ήταν ακόμη ενεργή και με ενιαία διοίκηση, λόγω των περιορισμών της συνθήκης παραχώρησης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, επίσημα αποτελούταν από δύο τμήματα. Το 5Ο ΕΤΕΑ με έδρα την Κω και το 6Ο ΕΤΕΑ στην Ρόδο, την έδρα και της διοίκησης της Μοίρας. Η ειδικής συνθέσεως δομή της, αποτελούνταν από δύο Λόχους Κρούσεως, ένα Λόχο Πλωτών Μέσων (περιλαμβάνοντας και μια διμοιρία Υποβρυχίων Καταστροφέων ΟΥΚ), ένα Λόχο Υποστηρίξεως και τον Λόχο Διοικήσεως. Μετά από μια προσωρινή εγκατάσταση στον ιταλικό καταυλισμό στο όρος Άγιος Ηλίας και κατόπιν μεταφέρθηκε στο παλαιό ιταλικό στρατόπεδο της Καλάθου, κοντά στη Λίνδο. Το 1978, συνέχισε να παραμένει υπό την άμεσο διοίκηση της νέας Διεύθυνσης Ειδικών Δυνάμεων.
Το 1988, υπήχθη στην Διοίκηση του 13ου Συντάγματος Αμφιβίων Καταδρομών της ΙΙΙ Μεραρχίας Ειδικών Δυνάμεων. Μετά την διάλυση της Μεραρχίας και του Συντάγματος το 1996, υπήχθη στην 13η Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων, στην οποία και ανήκει ως σήμερα. Η Μοίρα, στα πλαίσια των επιχειρησιακών σχεδίων, τόσο του ΓΕΕΘΑ όσο και της 95 ΑΔΤΕ, συμμετείχε στις κινητοποιήσεις των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων κατά την διάρκεια των ελληνοτουρκικών κρίσεων, κυρίως τον Μάρτιο του 1987 και της κρίσης στις βραχονησίδες Ίμια το 1996, αναπτυσσόμενη επιχειρησιακά στο θέατρο επιχειρήσεων του νοτιοανατολικού Αιγαίου.
Περίοδος 1992-2010
Μετά την κρίση των Ιμίων και την αναδιοργάνωση των Μονάδων Αμφιβίων Καταδρομών στις ανατολικές νήσους του Αιγαίου, το 5ο ΕΤΕΑ, οργανώθηκε πλέον ως Ι΄ ΜΑΚ, αναλαμβάνοντας πλέον επιχειρησιακά από πλευράς Ειδικών Δυνάμεων τον ευαίσθητο χώρο των βορείων Δωδεκανήσων. Παράλληλα η Α΄ ΜΑΚ, αναδιοργανώθηκε με βάση τα επιχειρησιακά μαθήματα του 1992, εξοπλίστηκε με σύγχρονα μέσα οπλισμού και κυρίως πλωτών μέσων, έχοντας την επιχειρησιακή ευθύνη του νοτίου συγκροτήματος των Δωδεκανήσων.