Όλη η τοποθέτηση του ΥΕΘΑ για την κρίσιμη κατάσταση στη Λιβύη,το πιθανό στρατιωτικό χτύπημα και τη χρησιμοποίηση της Σούδας,όπως καταγράφηκε στα πρακτικά της συνεδρίασης της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας.
«Αλλάζουν τα στερεότυπά μας για τον Αραβικό και Ισλαμικό κόσμο. Εύκολες αναλύσεις, οι οποίες αναπαράγονται επί δεκαετίες τώρα, αυτή τη στιγμή προσκρούουν στο εργαστήριο της πραγματικότητας, έχουμε μία πολιτική αλλαγή, έχουμε μια αλλαγή που αυτή τη στιγμή κυριαρχείται από το αίτημα για δημοκρατία, συμμετοχή, για αλλαγή των συνθηκών ζωής.
Θέλουν οι πολίτες των χωρών αυτών κράτος δικαίου, ανθρώπινα δικαιώματα. Πρόκειται για κοινωνίες ζωντανές, μπορεί να μην έχουν την ποιότητα και το βάθος μιας δυτικής κοινωνίας πολιτών, αλλά πρόκειται για δημογραφικά παλλόμενες κοινωνίες, με ελάχιστο χρόνο ζωής. Εμείς μία γηρασμένη ευρωπαϊκή κοινωνία με υψηλό μέσο όρο ηλικίας, δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τι σημαίνει να πάλλεται μία κοινωνία η οποία έχει μέσο όρο ηλικίας 22 – 23 έτη.
Εδώ υπάρχει ένα ζήτημα συμμετοχής των γενεών, των πολιτών, ένα αίτημα αναδιανομής του πλούτου, ενός πλούτου που συνδέεται με την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης, με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα δίκτυα, με όλη την διπλωματία της ενέργειας και των αγωγών.
Φαίνεται ότι το πολιτικό, ριζοσπαστικό Ισλάμ, ο περιβόητος «φονταμενταλισμός» υποχωρεί μπροστά στα πολιτικά και θεσμικά χαρακτηριστικά, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα, υπάρχουν τα φαινόμενα αυτά, οι κοινωνίες είναι περίπλοκες, οι ατομικές και συλλογικές ταυτότητες είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και τα φαινόμενα αναρριπίζονται.
Μπορεί τώρα να μην είναι μπροστά τα θρησκευτικά στοιχεία, είναι μπροστά τα πολιτικά, θεσμικά, κοινωνικά στοιχεία, μπορεί τα άλλα να βρίσκονται σε κατάσταση ύπνωσης και να τα δούμε να εξελίσσονται στη συνέχεια. Όμως, δεν μπορούμε εμείς με βάση τις αξίες που διέπουν την πολιτική μας να μην χαιρετίσουμε το αίτημα για δημοκρατία, συμμετοχή, ελευθερία και για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν αυτές οι εσωτερικές αλλαγές θα οδηγήσουν σε αλλαγή του περιφερειακού ή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων. Αν θα έχουμε αλλαγή στο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής των χωρών αυτών.
Πρώτη απόφαση του Στρατιωτικού Συμβουλίου που διοικεί αυτή τη στιγμή ως συλλογικός πρόεδρος την Αίγυπτο, είναι ότι η Αίγυπτος θα τιμήσει τις συμφωνίες που έχει υπογράψει, όλες τις διεθνείς δεσμεύσεις και το μήνυμα είναι ότι δεν θα αλλάξει η διεθνής θέση της χώρας, η οποία επηρεάζει τα πάντα, επηρεάζει το Σουέζ, το Μεσανατολικό, την ασφάλεια του Ισραήλ.
Από την άλλη μεριά, αντιλαμβανόμαστε όλοι την μοναξιά που νιώθει το Ισραήλ, την ανησυχία του για μείζονα θέματα ασφάλειας. Η διέλευση των δύο πολεμικών πλοίων του Ιράν από το Σουέζ προς την Μεσόγειο, είναι προφανές ότι θέτει ένα θέμα.
Από την άλλη μεριά υπάρχουν κανόνες του διεθνούς δικαίου που διέπουν τη λειτουργία της Διώρυγας και η Αιγυπτιακή Κυβέρνηση θεωρεί ότι τους έχει σεβαστεί και δεν μπορούσε να τους παραβιάσει. Προφανώς και μας απασχολεί το τι γίνεται εκεί, προφανώς και μας απασχολεί πάρα πολύ η θέση της Συρίας.
Μας πίκρανε η Συρία με την απόφαση που πήρε πριν από μερικούς μήνες για την αναγνώριση της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, με το λεγόμενο Συνταγματικό όνομα. Εμείς έχουμε παραδοσιακές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Έχουμε καλλιεργήσει την αυτόνομη εταιρική στρατηγική μας σχέση με το Ισραήλ, δεδομένου όντως ότι έχουμε παραδοσιακές, ενεργές και καλές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο, αυτό είναι στοιχείο της αξιοπιστίας μας.
Η κατάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη, τα επίπεδα σταθεροποίησης είναι διαφορετικά, άλλο η Τυνησία, άλλο η Αίγυπτος, άλλο το Ομάν, άλλο το Μπαχρέιν, άλλο η Λιβύη. Στη Λιβύη έχουμε μία εξέλιξη, η οποία έχει ανοιχτά χαρακτηριστικά εμφυλίου πολέμου.
Το δεδομένο είναι ότι είμαστε όλοι σοφότεροι μετά από την εμπειρία του Ιράκ, του Αφγανιστάν και της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ότι τα πάντα ξεκινούν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. και καταλήγουν εκεί, ότι δεν μπορούμε να υπερβούμε το πλαίσιο εντολής της απόφασης 1970 του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Βεβαίως, οι στρατιωτικές αρχές του ΝΑΤΟ έχουν λάβει εντολή από το Συμβούλιο να επεξεργαστούν σχέδια τα οποία έχουν θεωρητική αξία, διότι τα σχέδια αυτά έχουν μεγάλο χρόνο επώασης. Για παράδειγμα, οποιοδήποτε σχέδιο για την περιβόητη no-fly-zone θέλει χρόνο τουλάχιστον 14 ημερών. Άρα, είναι λογικό να υπάρχουν ορισμένοι σχεδιασμοί θεωρητικού χαρακτήρα. Ακούσατε, άλλωστε, στα διεθνή μέσα ενημέρωσης την ανοιχτή συζήτηση που έγινε στις Η.Π.Α. και τις επιφυλάξεις που διατύπωσε στο Κογκρέσο και ο Υπουργός Άμυνας και ο πρόεδρος του στρατιωτικού επιτελείου και ο αρχηγός των κεντρικών στρατιωτικών δυνάμεων των Η.Π.Α..
Η δική μας αρχή είναι ό,τι λέει το Συμβούλιο Ασφαλείας, ό,τι λέει το διεθνές δίκαιο. Είμαστε, όμως, παρόντες. Είμαστε μέλος της Ε.Ε. και μετέχουμε στο κεντρικό ρεύμα της Ε.Ε.. Θέλουμε να έχει οντότητα και παρουσία η Ε.Ε.. Είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Αυτές οι περιοχές της Μεσογείου είναι οι άμεσοι γείτονες της Ευρώπης. Είναι ένας χώρος εξαιρετικού ενδιαφέροντος για την Ευρώπη. Δεν είναι εύκολο να εμφανιστεί χειραφετημένη και ευδιάκριτη η ευρωπαϊκή φωνή. Θέλουμε να είμαστε στο κεντρικό ρεύμα του ΝΑΤΟ, γιατί θέλουμε να προστατεύουμε τα ιδιαίτερα συμφέροντά μας στην περιοχή μας. Αυτήν τη στιγμή, υπό εθνική σημαία, στα διεθνή ύδατα έξω από τη Λιβύη κινείται μια ελληνική φρεγάτα. Μια δεύτερη φρεγάτα βρίσκεται στην Κρήτη, έτοιμη να ανταλλάσσεται με την πρώτη και υπάρχει και ένα σκάφος υποστήριξης και εφοδιασμού.
Αντιλαμβάνονται οι πάντες τη στρατηγική σημασία της Κρήτης. Βοηθήσαμε, μέσω της Κρήτης, σε σημαντικές επιχειρήσεις εκκένωσης. Οι Κινέζοι, οι Γερμανοί και οι Αμερικανοί μας ευχαριστούν.
Οι Αιγύπτιοι ζητούν τη βοήθειά μας. Επίσης, γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι, όταν μιλάμε για Κρήτη, μιλάμε, πρωτίστως, για Σούδα. Θέλω να πω εδώ ότι στον σχεδιασμό των νατοϊκών στρατιωτικών αρχών η Σικελία και η Κρήτη είναι τα κεντρικά σημεία που αφορούν την περιοχή αυτή. Η Σούδα, λοιπόν, είναι ελληνική στρατιωτική βάση, στην οποία παρέχεται μία ευκολία προς τις Η.Π.Α..
Η Σούδα τελεί πάντα υπό τη διαρκή και απόλυτο διοίκηση Έλληνα αξιωματικού. Αυτό αφορά και το περιβόητο Κρηπίδωμα 14. Άρα, λοιπόν, ξέρουμε τι γίνεται, διότι οφείλουν είτε να ζητούν την άδεια, είτε, σε ορισμένες επείγουσες περιπτώσεις, να ενημερώνουν το ταχύτερο δυνατόν. Όλη, λοιπόν, τη διακίνηση αεροσκαφών, πλοίων και προσωπικού από την Σούδα τη γνωρίζει και την ελέγχει η Ελληνική Κυβέρνηση.
Για να είμαστε πρακτικοί, πρέπει να σας πω ότι, αν πρόκειται να γίνει κάποια επιχείρηση, δεν έχει κανείς λόγο, από αυτούς που θα κάνουν την επιχείρηση, να οργανώσει την εκκίνηση της επιχείρησης αυτής από την Κρήτη. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν ως αφετηρία αεροπλανοφόρα ή ελικοπτεροφόρα κυρίως του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού. Άρα, δεν πρόκειται να τεθούμε προ παρόμοιων διλημμάτων. Αλλά, βεβαίως και θα διευκολύνουμε τα γερμανικά μεταγωγικά σκάφη και τα πληρώματά τους και τις ομάδες ασφαλείας να είναι στην Σούδα.
Βεβαίως και θα διευκολύνουμε την ενίσχυση ή την αντικατάσταση Αμερικανών πεζοναυτών, που στελεχώνουν πλοία του 6ου Στόλου, διότι όλα αυτά κινούνται απολύτως στο πλαίσιο της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε.. Κατά τα άλλα, η παρουσία που παρατηρείται στην Σούδα είναι η συνήθης. Είναι μέσα στην περιοδική κίνηση που έχουμε πάντοτε και με τους αυστηρούς όρους που έχουμε πάντοτε, με βάση τη συμφωνία του 1990, που είναι το κύριο θεμέλιο, αυτήν τη στιγμή, για τη λειτουργία της Σούδας.
Πέρα από αυτά, πρέπει να σας πω ότι εμείς προσπαθούμε να συμβάλουμε στο να λαμβάνονται αποφάσεις, σε επίπεδο Ε.Ε. και σε επίπεδο ΝΑΤΟ, που είναι ώριμες, σοβαρές, ψύχραιμες και έχουν αφομοιώσει την εμπειρία των προηγούμενων 15 ετών. Από την άλλη μεριά, ως χώρα, αυτήν τη στιγμή, έχουμε ένα γεωγραφικό πλεονέκτημα, το οποίο θέλουμε να είναι πλεονέκτημα ή όχι δυσμενές πλεονέκτημα. Αλλά η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ αντιλαμβάνονται τη στρατηγική της θέση της χώρας και εμείς πρέπει να το θεωρούμε αυτό ως θετική εξέλιξη, γιατί σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας και περιορισμού της δημοσιονομικής κυριαρχίας της χώρας, έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να προβάλουμε την κυριαρχία μας και τη σημασία μας σε κρίσιμα θέματα άμυνας και ασφάλειας και της Συμμαχίας και της Ε.Ε.».