Γράφει ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ
Εκείνο το πρωϊνό της Παρασκευής 15 Ιουνίου 1973 υποτίθεται ότι ο Γεώργιος Παπαδόπουλος προσερχόταν σε μια φαινομενικά ήσυχη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Είχαν προηγηθεί η κατάργηση του βασιλικού θεσμού (περισσότερα στο http://istorikesphotografies.blogspot.gr/2013/06/blog-post.html))και η εξαγγελία για τη διενέργεια δημοψηφίσματος
Αυτά για εκείνους που δεν γνώριζαν αφού στη συνεδρίαση υπήρχαν δύο μεγάλα «αγκάθια». Το πρώτο ήταν ποιός θα κατελάμβανε το αξίωμα του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας το οποίο προβλεπόταν με τα νέα δεδομένα. Και το δεύτερο τί θα γινόταν με τη βασιλική περιουσία.
Οι «σκληροί» του καθεστώτος μπορεί εδώ και δύο εβδομάδες να ένιωθαν ικανοποιημένοι και με την τυπική εκπαραθύρωση του άνακτος αλλά ο Παπαδόπουλος , ο οποίος γνώριζε « πρόσωπα και πράγματα» ήταν βέβαιος ότι δεν θα αρκούνταν σε αυτό.
Για το θέμα του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας έπρεπε να βαδίσει σε τεντωμένο σχοινί. Η λογική έλεγε ότι θα επέλεγε έναν από τους άλλους δύο της «τριανδρίας», τον Στυλιανό Παττακό ή τον Νικόλαο Μακαρέζο. Αν επέλεγε όμως τον έναν, ο άλλος είναι λογικό ότι θα απαιτούσε να γίνει πρωθυπουργός μετά το δημοψήφισμα της 29ης Ιουλίου. Αλλά , ο Παπαδόπουλος είχε αποφασίσει να αναθέσει την προεδρία της κυβέρνησης σε πολιτικό πρόσωπο. Δεν ήταν τυχαίο άλλωστε, ότι το απόγευμα της 6ης Ιουνίου είχε πραγματοποιήσει για το σκοπό αυτό μυστική συνάντηση, στην κατοικία του στο Λαγονήσι, με τον αρχηγό του Κόμματος Προοδευτικών Σπύρο Μαρκεζίνη.
Κατά τον Μαρκεζίνη « μου εξήγησεν αμέσως τον σκοπόν της προσκλήσεως , ότι δηλαδή είχε εξουσιοδοτηθεί από τους κ. Αγγελήν, Παττακόν και Μακαρέζον να βολιδοσκοπηθώ εάν και υπό ποίους όρους θα ήθελον να αναλάβω τον σχηματισμόν της πρώτης κυβερνήσεως μετά την διεξαγωγήν του δημοψηφίσματος» ( Σπ.Β.Μαρκεζίνη, «Αναμνήσεις 1972-1974», Αθήναι 1979, σελ. 163)
«Μου ετόνισεν ότι ουδείς άλλος εγνώριζε τι» συνέχισε,και αυτή πρέπει να ήταν η αλήθεια. Με τη διαφορά ότι ο Μακαρέζος (« Πως καταλήξαμε στη « μεταπολίτευση» εκδόσεις Φιλιππότη, 2010) ομολόγησε ότι ο ίδιος διαφώνησε με την επιλογή Μαρκεζίνη.
Άρχεται η συνεδρίασις
Επειδή η ημέρα ( 15 Ιουνίου) δεν ήταν η πιο εύκολη για τον Παπαδόπουλο, σε μια προσπάθεια προφανώς να τέθει- σε πρώτο στάδιο- υπεράνω διενέξεων κάλεσε τον Παττακό και του είπε να ξεκινήσει εκείνος τη διαδικασία. Όπερ και εγένετο…
Ο Παττακός έδωσε το λόγο στον Αγαθαγγέλου, ο οποίος ανέγνωσε το σχέδιο του ψηφίσματος για την Αναθεώρηση του Συντάγματος του 1968 που το ίδιο το καθεστώς είχε καταρτίσει.
Μόλις τελείωσε η ανάγνωση έγιναν πολλές παρατηρήσεις και ερωτήσεις από τα μέλη της κυβέρνησης.
Ήδη για το ζήτημα της βασιλικής περιουσίας ο υφυπουργός- περιφερειακός διοικητής Θεσσαλίας Χρήστος Μίχαλος ( ο πατέρας του σημερινού προέδρου του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνου Μίχαλου) είχε πει ότι « αν φανώμεν γενναιόδωροι και διεθνώς η γενναιοδωρία αυτή θα εκτιμηθεί».
«Ας το αφήσωμεν αυτό κ. Μίχαλε και θα το συζητήσωμεν εις το τέλος που θα έλθει και ο κ. πρόεδρος» τον διέκοψε ανήσυχος ο Στ. Παττακός.
Είσοδος στην αίθουσα
Όταν (επιτέλους) μπήκε στην αίθουσα ο Παπαδόπουλος έπεσαν βροχή οι ερωτήσεις και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Σπύρος Κατσώτας ( ο παλαιός βουλευτής της Ενώσεως Κέντρου) έθεσε διακριτικά το πρώτο από τα δύο «αγκάθια» λέγοντας :
« Εάν το κείμενον δοθεί σήμερον εις την δημοσιότητα πρέπει να συμπληρωθεί και το όνομα του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας».
Όμως , ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και πρωθυπουργός δεν του άφησε κανένα περιθώριο να συνεχίσει.
«Θα το είπωμεν εν συνεχεία» του απάντησε ορθά – κοφτά.
Μετά από κανά εικοσάλεπτο συζητήσεων ξεκίνησε το ντέρμπι. Το εναρκτήριο λάκτισμα το έδωσε ( ποιος άλλος;) ο Λαδάς, τον οποίο σειρά μαρτυριών φέρει να αποκαλούσε «κωλόπαιδο» τον βασιλιά στις ιδιωτικές του συζητήσεις με τρίτους.
Ενώ ο Παπαδόπουλος αναφερόταν στην περιουσία του άνακτος έγιναν οι εξής τοποθετήσεις και διάλογοι:
ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΔΑΣ (υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών): Η ατομική αυτή περιουσία , από πού έχει προέλθει κύριε πρωθυπουργέ; Μήπως από εράνους και δωρεάς;
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ : Υποτίθεται ότι προέρχεται από το περίσσευμα της βασιλικής χορηγείας.
ΛΑΔΑΣ: Να την δημεύσωμεν κύριε πρωθυπουργέ.
Το …κάψιμο του χεριού
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Ενθυμηθείτε την παροιμίαν, η οποία λέγει ότι εάν κάποιος σου κάψει το χέρι κάποτε μπορεί να του πεις «καλά». Εάν όμως σου πάρει την περιουσίαν, δεν θα το ξεχάσεις ποτέ.
ΛΑΔΑΣ: Να μην το ξεχάσει ποτέ, μας συμφέρει αυτό.
ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ (υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ) : Μία μερίς πολιτών έχει ένα συναισθηματικόν δεσμόν, ο οποίος θα ειταθεί και θα οξυνθεί επί τη σκέψει ότι δημεύομεν περιουσίαν.
ΛΑΔΑΣ: Δεν αποφασίζωμεν δια την περιουσίαν ενός ανθρώπου, ο οποίος βάλλει συνεχώς κατά του έθνους. Μου κάνει κατάπληξιν.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Εϊναι άποψίς σας αυτή και ο καθένας έχει την άποψίν του.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ (υφυπουργός Παιδείας) : Πάντως, εγώ δεν ημπορώ να αντιληφθώ διατί φοβούμεθα την δήμευσιν.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: H δήμευσις θα ήτο πολιτικόν σφάλμα και θα δημιουργήσει ζητήματα δια την κοινή γνώμην.
ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ ( υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, παλαιός βουλευτής της ΕΡΕ και πατέρας του μετέπειτα βουλευτή και υφυπουργού της Νέας Δημοκρατίας Θεόδωρου Δαμιανού): Όταν η κοινή γνώμη μάθει, ποία είναι η περιουσία και μάλιστα ότι μέρος αυτής προέρχεται εκ δωρεών, δεν νομίζω ότι θα δημιουργήσει ζητήματα, ούτε συμπάθειας.
ΛΑΔΑΣ: Τουναντίον, εγώ νομίζω ότι η δήμευσις θα είναι υπέρ ημών.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: (υφυπουργός Προγραμματισμού) : Μία λύσις θα ήτο να πάρει την περιουσίαν το ελληνικόν δημόσιον και να δώσει εις τον τέως βασιλέα μίαν ισόβιον χορηγίαν.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό είναι το χειρότερο.
ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ : Τότε ας δοθεί εφάπαξ.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Να έχωμεν την ευχέρειαν, εν συνεχεία, δια νομοθετικού διατάγματος να καθορίσωμεν το τίμημα. Να το βάλωμεν και δια την κινητήν περιουσίαν.
ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ : Τα κινητά εάν είναι δυνατόν να τα πάρει όλα, ούτως ώστε να μην υπάρχει ούτε ως ανάμνησις εδώ.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ (υφυπουργός Εσωτερικών) : Λόγω του ότι η περιουσία αυτή είναι αξίας υπερβαλλόντος μεγάλη,πρέπει να δημευτεί.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Αναστασόπουλε είναι μεγαλυτέρα η αίσθησις η οποία δημιουργείται εάν πάρεις από κάποιον ένα πράγμα που θεωρείται ότι του ανήκει, από το να του πάρεις και να δώσεις 100 δραχμές , έστω και αν νομίζει, λόγω διαφοράς εκτιμήσεως ότι έχει διακόσιες.
Ο … Αντιπρόεδρος
Κάπου εκεί ο Παπαδόπουλος αποφάσισε να κλείσει τη συζήτηση για το δεύτερο «αγκάθι» το οποίο βγήκε με απόφαση ευρωπαϊκών δικαστηρίων, σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά. Όσο για το πρώτο το έβγαλε αμέσως ο ίδιος ανακοινώνοντας:
«Τη συνεργασία και των δύο αντιπροέδρων (σ.σ της κυβερνήσεως) ως πρώτον Αντιπρόεδρον της Δημοκρατίας επέλεξα τον νυν Αρχηγόν των Ενόπλων Δυνάμεων κ. Οδυσσέα Αγγελήν».
istorikesphotografies.blogspot