Γράφει ο
Ευθ. Γκιτέρσος
Μέλος ΑΝΕΑΕΔ
«Στρατό αποτελούμενο από πένητες με βιοποριστικά προβλήματα και αναξιοπρεπή στελέχη με άλυτα οικογενειακά προβλήματα δε μπορείς να έχεις» έγραφε, μεταξύ άλλων, σε μια ανοικτή επιστολή, τον Δεκέμβρη του 2012, ο Σύνδεσμος Υποστήριξης & Συνεργασίας Μελών Ενόπλων Δυνάμεων (ΣΥΣΜΕΔ). Θέλουμε να έχουμε στρατό;
Αποχαιρετώντας το 2014 και καλωσορίζοντας το 2015 διαπιστώνουμε, χωρίς καμία αμφιβολία, ότι στρατιωτικές συρράξεις, κάθε είδους κρίσεις και αντιθέσεις βρίσκονται στη γειτονιά μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 κρατών στην κυριολεξία δεν ξέρει πως θα ξημερώσει αύριο!
Πολλοί αναλυτές υποστήριζαν πως με την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας θα είχαμε μια διαρκή ειρήνη με τάσεις μείωσης των θεάτρων πολέμου, του ανθρώπινου δυναμικού που ασχολείται με τον πόλεμο καθώς και του πολεμικού υλικού. Αντί αυτού καταγράφονται νέα πεδία στρατιωτικών ανταγωνισμών, νέες στρατηγικές οργάνωσης του πολέμου και νέες πολεμικές τεχνολογίες.
Το στρατιωτικό προσωπικό βρέθηκε στη δύνη αυτών των κρίσεων και των νέων προσαρμογών. Πολιτικοί και τεχνοκράτες για να προχωρήσουν τις αλλαγές που σχεδιάζονται σε τοπικό και διεθνές επίπεδο με γρήγορους ρυθμούς, απαξίωσαν κοινωνικά τους στρατιωτικούς και προσπάθησαν να τους φέρουν σε αντιπαλότητα με την άλλη κοινωνία.
Παράγοντες όμως, όπως, η εμπέδωση των δημοκρατικών θεσμών και η καθημερινή πάλη για περαιτέρω ανάπτυξή τους, η αύξηση του μορφωτικού επιπέδου, η διεθνής συνεργασία μέσα από κοινές πολυεθνικές αποστολές και διεθνείς οργανισμούς και η χρήση των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης, δημιούργησαν έναν καινούργιο τρόπο αντίληψης και διεκδίκησης των επαγγελματικών συμφερόντων του στρατιωτικού προσωπικού.
Στην Ελλάδα της μνημονιακής κρίσης είχαμε τη δημιουργία στρατιωτικών σωματείων των εν ενεργεία στρατιωτικών. Σωματείων που αναγνωρίστηκαν ως νόμιμα από την ολομέλεια του Αρείου Πάγου, παρά την λυσσώδη αντίθεση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) και μερίδας της ανώτατης στρατιωτικής ιεραρχίας.
Αλλά και οι απόστρατοι στρατιωτικοί δημιούργησαν ανεξάρτητες διεκδικητικές ενώσεις, για να υπερβούν τις καθεστωτικές ενώσεις αποστράτων, των οποίων ο Κανονισμός Λειτουργίας τους καθορίζεται από το ΥΠΕΘΑ. Οι κύριες διεκδικήσεις τους είναι το οικονομικό, εργασιακό, ασφαλιστικό, υγειονομική περίθαλψη και άλλα επαγγελματικά τους προβλήματα.
Στην υπόλοιπη Ευρώπη, με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Στρατιωτικών Οργανώσεων (EUROMIL), στον οποίο είναι συσπειρωμένα 43 στρατιωτικές ενώσεις και σωματεία από 28 χώρες με 300.000 περίπου μέλη, οι στρατιωτικοί διεκδικούν ποικιλότροπα τα δημοκρατικά και επαγγελματικά τους δικαιώματα.
Στο παρόν όμως θα εστιάσουμε στις στρατιωτικές επαγγελματικές ενώσεις που βρίσκονται γύρω από την περιοχή μας, δίνοντας βασικές χαρακτηριστικές πληροφορίες της λειτουργίας τους.
Στην Ιταλία υπάρχουν έξι στρατιωτικές ενώσεις που είναι ενταγμένες στον EUROMIL Financiers, citizenship and solidarity (Ficiesse), Associazione per i Militari Democratici (A.Mi.D.), Associazione Solidarietà Diritto e Progresso ASSODIPRO (A.S.D.P.), Associazione PASTRENGO και η UNARMA.
Δεν είναι όλες αμιγώς στρατιωτικές αλλά είναι και αστυνομίας. Επειδή όμως το νομικό καθεστώς που τις διέπει είναι το αυτό με του στρατού εντάσσονται στον EUROMIL. Εκτός από τις παραπάνω ανεξάρτητες ενώσεις στην Ιταλία, ως γνωστό, υπάρχουν και οι καθεστωτικές ενώσεις εκπροσώπησης, από το 1978, σε επίπεδο Μονάδος (CoBaR), Διοίκησης (CoIR) και Γενικού Επιτελείου(CoCeR). Τα αιτήματα αιχμής για τους ιταλούς στρατιωτικούς είναι η μείωση του προσωπικού και των αποδοχών τους, η αποστρατικοποίηση και ο εκδημοκρατισμός των αστυνομικών υπηρεσιών, καθώς και η αναγνώριση της ανεξάρτητης εκπροσώπησης των στρατιωτικών. Για το τελευταίο έχει γίνει ήδη προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) και σύντομα περιμένουν τη δικαίωσή τους (κατά το προηγούμενο, 2/10/2014, δικαίωση των Γάλλων στρατιωτικών).
Στην Αλβανία οι στρατιωτικοί είναι συσπειρωμένοι μέσα από το AKUSH (National Alliance of Albanian Military Associations). Ιδρυμένο το ανεξάρτητο αυτό σωματείο το 2009, έχει πάνω από 2000 μέλη και εκπροσωπεί στρατιωτικούς εν αποστρατεία κυρίως, αλλά και εν ενεργεία. Σαν κύρια προβλήματα προβάλουν την κατά 50% περικοπή των συντάξεών τους, το ασφαλιστικό των στρατιωτικών και την υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας για τους ίδιους αλλά και τις οικογένειές τους.
Στη Μάλτα οι 1800 στρατιωτικοί που αποτελούν τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας, έχουν ιδρύσει από το 2006 την επαγγελματική στρατιωτική ένωση Ghaqda Dipendenti Suldati (GHDS). Επειδή στους εν ενεργεία στρατιωτικούς δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα συμμετοχής σε επαγγελματικές ενώσεις, το καταστατικό τους προβλέπει την ίδρυση του σωματείου από τους συγγενείς των στρατιωτικών. Η GHDS, με αυτό το καταστατικό, έχει γίνει δεκτή από τον EUROMIL και συμμετέχει σ’ αυτόν με την ιδιότητα του παρατηρητή. Σαν σημαντικά προβλήματα αναφέρουν το άδικο σύστημα των προαγωγών τους, απαιτούν τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους και φυσικά την αναγνώριση του δικαιώματος για την ίδρυση και συμμετοχή τους σε επαγγελματικό σωματείο.
Στην Κύπρο από το 2008 ιδρύθηκαν νόμιμα δύο επαγγελματικά στρατιωτικά σωματεία, ένα για τους αξιωματικούς και ένα για τους υπαξιωματικούς. Ο Σύνδεσμος Αξιωματικών του Κυπριακού Στρατού (ΣΑΚΣ) και ο Σύνδεσμος Υπαξιωματικών του Κυπριακού Στρατού (ΣΥΚΣ) λειτουργούν μετά από έγκριση του Υπουργείου Εσωτερικών και την στήριξη του Υπουργείου Άμυνας και του ΓΕΕΦ. Παράλληλα λειτουργεί και ο Σύνδεσμος Αποστράτων Αξιωματικών Κυπριακού Στρατού (ΣΑΑΚΣ) με έτος ιδρύσεως το 2001. Οι Κύπριοι συνάδελφοι, μετά τη μνημονιακή καταιγίδα, αγωνίζονται κυρίως για τη μη υποβάθμιση της ιατροφαρμακευτικής τους περίθαλψης, για ένα δίκαιο σύστημα προαγωγών, καλύτερες συνθήκες εργασίας και φυσικά να κρατήσουν τους μισθούς και τις συντάξεις τους σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο.
Στη γειτονική μας Βουλγαρία από το 1990 οι στρατιωτικοί, εν ενεργεία και αποστρατεία, έχουν ιδρύσει το διεκδικητικό σωματείο Legia Rakovski. Ο επί πολλά χρόνια πρόεδρος της Legia Rakovski επισμηναγός (Ι) Ivan MILOV παραιτήθηκε πέρυσι σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αντικοινωνική πολιτική του βουλγαρικού ΥΠΕΘΑ. Το 2012, η ένωση είχε κάνει την πρόταση προς τον τότε ΥΕΘΑ κ. Angelov να μην εισπράξουν κάποια αύξηση που τους είχε υποσχεθεί και τον προέτρεψαν να τη δώσει για την αύξηση των συντάξεων των πολιτών. Παράλληλα απαίτησαν να μην αυξηθούν τα όρια για την συνταξιοδότηση των στρατιωτικών.
Κατά τη διάρκεια της 110ης συνεδρίασης του Presidium τον Οκτώβρη του 2014 στη Ρώμη, τρείς στρατιωτικές ενώσεις από τη Σερβία έγιναν δεκτές ως παρατηρητές. Η ASNS-SVS, η NEZAVISNOST και η SVTVS. Ενώσεις που περιλαμβάνουν κυρίως Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς εν ενεργεία καθώς και πολιτικούς υπαλλήλους που εργάζονται στο ΥΠΕΘΑ της Σερβίας. Οι ενώσεις αυτές είναι ανεξάρτητες από το ΥΠΕΘΑ και ιδρύθηκαν οι δύο το 2013 ενώ η SVTVS το 2011. Τα δημοκρατικά δικαιώματα και η βελτίωση των συνθηκών εργασίας σε συνεργασία με κρατικούς φορείς είναι τα πρώτα αιτήματα στην ατζέντα των σερβικών στρατιωτικών ενώσεων.
Στο Μαυροβούνιο από το 2010 λειτουργεί το SOVCG, ένα στρατιωτικό σωματείο για την Άμυνα. Διατηρεί καλές σχέσεις με το ΥΠΕΘΑ καθώς και με τα κοινοβουλευτικά κόμματα αλλά και τα άλλα σωματεία των εργαζομένων. Τα 440 ευρώ που είναι η μέση αποζημίωση των στρατιωτικών, τους κάνει να διεκδικούν την καλυτέρευση των απολαβών τους. Το σύστημα της ιατροφαρμακευτικής τους περίθαλψης το χαρακτηρίζουν ανεπαρκές και κατακρίνουν έντονα την αναποφασιστικότητα που χαρακτηρίζει το ΥΠΕΘΑ στη λήψη αποφάσεων για την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των στρατιωτικών.
Στη F.Y.R.O.M., το SOB -Trade Union of Employees in the Defence ιδρύθηκε το 1998 και εντάχθηκε στον EUROMIL το 2004. Έχει 754 μέλη εν ενεργεία στρατιωτικούς, αλλά και πολιτικό προσωπικό που εργάζεται στο ΥΠΕΘΑ της γειτονικής χώρας. Έχει δικαίωμα να υπογράφει συλλογική σύμβαση με το ΥΠΕΘΑ και δικαίωμα στη απεργία σύμφωνα με το νόμο. Η στέγαση των στρατιωτικών, το ασφαλιστικό και οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στους στρατώνες απασχολούν κυρίως την ηγεσία του σωματείου.
Τέλος στη σύμμαχο Τουρκία η νεοσύστατη ένωση TAS-SEN που ιδρύθηκε στις αρχές του 2014, εκπροσωπεί κυρίως εν αποστρατεία υπαξιωματικούς και αξιωματικούς προερχόμενους εξ υπαξιωματικών, αλλά και εν ενεργεία στρατιωτικούς ίδιας κατηγορίας.
Είναι ανεξάρτητη από το ΥΠΕΘΑ και, όπως στην Ελλάδα, λειτουργεί βάσει του συνταγματικού πλαισίου και του αστικού κώδικα. Εντάχθηκε στον EUROMIL τον Οκτώβριο του 2014 με την ιδιότητα του παρατηρητή για δύο χρόνια και ευελπιστεί να αγκαλιάσει στις τάξεις της το σύνολο των εν ενεργεία και αποστρατεία υπαξιωματικών που προσεγγίζουν τις 200.000.
Μάχεται για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο στρατό και για τον δημοκρατικό εκσυγχρονισμό του. Για την αναγνώριση του δικαιώματος του συνδικαλισμού των στρατιωτικών, για τις συνθήκες εργασίας, εκπαίδευσης και διαβίωσης καθώς και για τη βελτίωση των οικονομικών απολαβών των στρατιωτικών.
«Ο βαθμός της δημοκρατίας μιας χώρας φαίνεται από τις δημοκρατικές δομές που διαθέτει. Δεν υπάρχουν δικαιώματα χωρίς μάχη για την απόκτηση τους «, τονίζει σε πρόσφατο άρθρο του ο Ahmet Zengin, ιδρυτής και πρόεδρος της Ένωσης.
Διαβάστε ακόμη:
«Καταδρομικές» καταθέσεις αγωγών κατά του δημοσίου μέσα από το ΥΠΕΘΑ και τα Επιτελεία!
«Επίτηδες επιτέθηκαν σε ΕΔ και Σώματα Ασφαλείας» – Τι είπε ο Καμμένος