Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ζωντάνευε κατα καιρούς μέσα απο τον ρωσικό κινηματογράφο, ο οποίος κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ειχε περιόδους δόξας αλλά και περιόδους όπου η παρέμβαση του ρώσικου κράτους ήταν αισθητή.
Οι ιστορικοί δεν συμφωνούν πλήρως όσον αφορά την οριοθέτηση της αρχής της περιόδου, όμως είναι γενικά αποδεκτό το διάστημα από το 1947 μέχρι το 1991. Μετά την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η Συμμαχία που νίκησε ολοκληρωτικά τις δυνάμεις του Άξονα διαλύθηκε. Οι δύο ισχυρότερες δυνάμεις στον πλανήτη ήταν πλέον οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ και τις χώριζαν αβυσσαλέες διαφορές σε όλα τα επίπεδα: η ΕΣΣΔ ήταν μονοκομματικό σοσιαλιστικό κράτος βασισμένο στις αρχές του Μαρξισμού – Λενινισμού ενώ οι ΗΠΑ ήταν κράτος με καπιταλιστική οικονομία και δημοκρατικό καθεστώς.
Παρόλο που υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το πότε οριοθετείται η αρχή του Ψυχρού Πολέμου, αναμφισβήτητα η πτώση της ΕΣΣΔ σηματοδότησε το τέλος του και την μετάβαση σε έναν μονοπολικό κόσμο, με τις ΗΠΑ να είναι τα επόμενα χρόνια αναμφισβήτητα η ισχυρότερη γεωπολιτικά χώρα στην υφήλιο.
O ρωσικός Κινηματογράφος στην μεταπολεμική περίοδο
Ο Β΄ Παγκόσμιος είναι ένα γεγονός στην ιστορία της Ρωσίας, το οποίο συμφιλιώνει όλους τους πολιτικούς αντιπάλους. Παρόλα αυτά, η στάση απέναντι στον πόλεμο άλλαζε κατά καιρούς και ο χώρος των τεχνών και συγκεκριμένα ο κινηματογράφος αντικατόπτριζε αυτές τις αλλαγές, συνήθως με παρέμβαση του κράτους.
Η «Πτώση του Βερολίνου» (1949) του Μιχαήλ Τσιαουρέλι είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα σοβιετική ταινία για τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, επειδή, γράφει η rbth.com, η χωρίς όρια προπαγάνδα του και τα παρουσιασθέντα ως πραγματικά γεγονότα, δεν είχαν ανάλογά τους στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Ο Στάλιν εδώ είναι προσωπικά παρών σχεδόν σε όλους τους τομείς της ζωής των σοβιετικών πολιτών, συμπεριλαμβανομένης και της προσωπικής, ακούει την ερωτική εξομολόγηση ενός εργάτη χαλυβουργείου για την κοπέλα των ονείρων του, φυτεύει ένα δέντρο στον κήπο και συζητά με το στρατηγό Ζούκοφ το σχέδιο κατάληψης του Βερολίνου, ενώ στο τέλος, πετά στην καταληφθείσα πόλη για να συγχαρεί τον δικό του και τους αδερφικούς λαούς για την απελευθέρωση από την «πανούκλα» του 20ου αιώνα. (ΦΩΤΟ)
Οι δυσκολίες στον οικονομικό τομέα, η ιδεολογικοποίηση της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, η αύξηση των διεθνών εντάσεων – αυτά ήταν τα αποτελέσματα της ανάπτυξης της κοινωνίας κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, στη συνείδηση της κοινωνίας διαμορφώνεται με μεγαλύτερη σαφήνεια η ιδέα της ανάγκης για αλλαγή στην κοινωνία. Η χώρα αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις και προβλήματα. Το 1946, σε ορισμένες περιοχές η πείνα έπληξε, ως συνέπεια της ξηρασίας και της παραδοσιακής πολιτικής του κράτους απέναντι στη γεωργία. Από το χωριό, καθώς και κατά την περίοδο της κολεκτιβοποίησης, ελήφθησαν οι πόροι και τα κονδύλια για την ανάπτυξη της βιομηχανίας.
Ο θάνατος του Στάλιν (Μάρτιος 1953) διευκόλυνε την αναζήτηση για μια διέξοδο από τις αντιφάσεις, μπλεγμένες σε όλες τις σφαίρες της δημόσιας ζωής. Μάλιστα η χαλάρωση του κρατικού ελέγχου που ακολούθησε μετά το θάνατο του Στάλιν και η χρονική απόσταση από τον πόλεμο κατέστησαν δυνατή την εμφάνιση ταινιών οι οποίες θεωρούνται μέχρι σήμερα από τις κορυφαίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, γράφει το rbth.com
Αξιοσημείωτο ειναι το γεγονός οτι τις μεταπολέμικές συνέπειες στη Ρωσία έφερε στη ζωή ξανά ο ρωσικός κινηματογράφος.
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 το θέμα του πολέμου, πρόσφατο ακόμη για να μην θυμάται κανείς τις συνέπειες, αλλά ταυτόχρονα και σε αρκετή χρονική απόσταση πλέον ώστε να το δει κάποιος και από διάφορες άλλες πλευρές, έγινε το κύριο θέμα για πολλούς μεγάλους σκηνοθέτες, όπως τον Αντρέι Ταρκόβσκι, τον Γκριγκόρι Τσουχράι, τον Μιχαήλ Καλατόζοφ.
Παρά τις καταπιεστικές μεταρρυθμίσεις την εποχή της λεγώμενης «στασιμότητας» (στην διακυβέρνηση Μπρέζνιεφ), οι σκηνοθέτες μπόρεσαν να γυρίσουν εμπλουτισμένες με το προσωπικό τους ταλέντο ταινίες σχετικές με τον πόλεμο.
Πολλοί ήταν οι σκηνοθέτες που ασχολήθηκαν με το πρίν και το μετά του πολέμου. Ένας απο αυτούς ήταν και ο σκηνοθέτης, ηθοποιός και σεναριογράφος, Yevgeny Tashkov (Γκιεβγένυ Τασκόφ).
Ο Τασκόφ γεννήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου του 1926, στο χωριό Μπίκοβο στην περιοχή του Στάλινγκραντ. Το 1950 αποφοίτησε από το θεατρικό τμήμα του Ρωσικού Κρατικού Πανεπιστημίου Κινεματογράφου ΒΓΙΚ. Αρχικά συμμετείχε ως ηθοποιός σε μερικές ταινίες. Από το 1957 εργάζεται ως σκηνοθέτης, πρώτα στο κινηματογραφικό στούντιο της Οδησσού, και έπειτα στο μεγαλύτερο κινηματογραφικό στούντιο της χώρας, στο «Μοσφιλμ».
Το 1995 βραβεύτηκε με κρατικό βραβείο ως Εξέχον Καλλιτέχνης της χώρας. Αξέχαστη επιτυχία του αποτελεί η ταινία «Приходите завтра» (1963) («Ελάτε αύριο»), στην δημιουργία της οποίας συμμετείχε και ως σκηνοθέτης, και ως σεναριογράφος. Πολλά από τα έργα του διαπραγματεύονταν την θεματολογία του πολέμου – η τραγικότητα της στιγμής, η απόλυτη αυταπάρνηση και αυτοθυσία των απλών ανθρώπων δίνοται με ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση από τον σκηνοθέτη.
Στην ταινία «Μαθήματα γαλλικών» (1978) («Уроки французского») τα διλήμματα φαντάζουν πιο καθημερινά, αλλά όχι λιγότερα βαθιά και ανθρώπινα. Οι κακουχίες της καθημερινότητας εκείνων των δύσκολων μεταπολεμικών χρόνων παρουσιάζονται μέσα από τον ζωντανό κόσμο, που είναι γεμάτος παιδιά, άρα γεμάτος ελπίδα, αναζήτηση και αυθόρμητο προβληματισμό για τη ζωή.
Η ταινία βασισμένη στο βιβλίο του Βασίλι Ραπούτιν, θα προβληθεί δωρέαν για πρώτη φορά με ελληνικούς υπότιτλους στο Γλωσικό Εργαστήρι Τσέχωφ την Κυριακή 6/11 στις 12μμ.
Πηγές: Wikipedia, Η Σύγχρονη Ρωσία, tsexof.com