Γράφει ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΚΑΡΑΣ
Έτσι για να μην ξεχνιόμαστε… σαν σήμερα 9 Ιουλίου 1974. Το τί έγινε μετά το βιώνει η Κύπρος και ο λαός της… το βιώνουμε όλοι οι Έλληνες…
«…..Σύμφωνα με την αναφορά Παπαδάκη, με την άφιξη το μεσημέρι 9 Ιουλίου 1974 στο Μπογάζι του ΝΔΚ (Ναυτικού Διοικητή Κύπρου) αντιπλοίαρχου Παπαγιάννη συγκεντρώθηκαν οι αξιωματικοί των Διοικήσεων ΔΠΑ/ΝΒΧ, ήτοι υποπλοίαρχοι Δούκας Π. (Υποδιοικητής ΝΒΧ), Τσαταλός Ε., Κανδαλέπας Α., Γουλέας Σ., (Τ) Ντάνος Γ. και ανθυποπλοίαρχος (Τ) Αρμενιάκος Γ. Ο Παπαγιάννης ανακοινώνει ότι θα γίνει πραξικόπημα για την ανατροπή του Μακαρίου Κυριακή προς Δευτέρα 14 προς 15 Ιουλίου και ώρα 02.00 και ότι αυτό το γνωρίζουν ο ΑΕΔ στρατηγός Μπονάνος, ο Ιωαννίδης και ένας ακόμα (τους είπε μάλλον για τον Γκιζίκη αλλά δε θυμάται καλά) από δε την Κύπρο ο Διοικητής Καταδρομών Κομπόκης και ο Διοικητής (ή υποδιοικητής) της ΕΛΔΥΚ……..»
Ο ΑΒΕΡΩΦ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΡΙΝ 39 ΧΡΟΝΙΑ
Ο Αβέρωφ είναι μέσα σε όλα. Και γεφυροποιός, και στο ΄΄κίνημα του ναυτικού΄΄ με ελαφρά επακούμβηση. Και διπλωμάτης στη Ρώμη το ’73 με άδεια του ΄΄καθεστώτος΄΄ για την περίφημη συνάντηση ό,που ουσιαστικά προετοιμάστηκε το μαύρο μέλλον της Κύπρου , και με τον Καραμανλή, και με τον Παπαδόπουλο αλλά και με τον Ιωαννίδη. Και με τους Αμερικανούς, με τους Βρετανούς. Με όλους! Το όνομά του είναι το μόνο, που δεν απαντάται σε κανένα από τα έγγραφα των υπηρεσιών ασφαλείας, που βρέθηκαν και εξετάσθηκαν από τον γράφοντα τουλάχιστον . Και θα έπρεπε να περιλαμβάνεται σε πολλά με τόση κινητικότητα που ανέπτυξε. Στις συσκέψεις ασφαλείας του καθεστώτος συναντάμε να συζητούν τα ονόματα όλων σχεδόν των ΄΄παλαιών΄΄ πολιτικών. Με διάφορες δραστηριότητες. Ως μόνη εξήγηση μπορεί να δοθεί η ύπαρξη σχετικής εντολής. Να μην ασχολούνται δηλαδή με τον Αβέρωφ.
Από την κατάθεση του στην επιτροπή της Βουλής, είναι εμφανής η άνεση με την οποία χειρίζεται το Κυπριακό. Δεν ήταν απλή περίπτωση, ούτε υποκινούμενος τρίτων, εκτός του Καραμανλή. Οι δραστηριότητες του Αβέρωφ παράγουν πολιτική εκείνα τα χρόνια. Στην πραγματικότητα είναι σύμβουλος, αφανής και ενίοτε εμφανής πολιτικός προστάτης του καθεστώτος, δεν τους περιφρονεί, συζητά μαζί τους, είναι ακριβώς αυτό που αποκαλείται. ΄΄Γεφυροποιός΄΄. Είναι η γέφυρα της χούντας με τον έξω κόσμο, αλλά και με τον πολιτικό κόσμο της Ελλάδας. Είναι και πρωταγωνιστής, ειδικά στις κρίσιμες ώρες της μεταπολίτευσης και μετά. Επομένως με την κατάθεσή του ερμηνεύει πολλά.
Εκεί όμως που είναι συνειδητά εκτός πραγματικότητας είναι, όταν λέει πως η 21η Απριλίου δεν είχε σύνδεση με το Κυπριακό ζήτημα «…Δεν νομίζω ότι είχαν με την εξέλιξη που πήραν αυτά. Η 21η Απριλίου έγινε καθαρώς για να καλύψει τις εγωιστικές προθέσεις ενός μικρού γκρουπ αξιωματικών και δεν απέβλεψε καθόλου στο Κυπριακό…». Απαλλάσσει έτσι τη CIA και τους προϊσταμένους της για τη δικτατορία και μόνον μ’ αυτό εξηγείται η θέση του. Λίγο μετά ζήτησε συγγνώμη για τη χούντα στην Ελλάδα ο Αμερικανός Πρόεδρος Κλίντον! Οι Αμερικανοί δε νοιάζονται για το τι θα λέει ο οποιοσδήποτε για τις υποκινήσεις σε δικτατορίες κλπ, ο Αβέρωφ νοιάζεται και το δείχνει!
Δεν το κρύβει πως ήταν προσκολλημένος, (περισσότερο απ’ όσο τον χρειάζονταν) στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Και στο επιχείρημα Βουλευτή, πως μόνο μια δικτατορία μπορούσε να κάνει το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, άρα γι’ αυτό και επιβλήθηκε στις 21-4-67, η απάντηση ήταν αντάξια ενός Αβέρωφ.
«…Τι θέλετε να πείτε κύριε συνάδελφε, ότι έκαναν κάτι με το οποίο προετοίμαζαν την πτώση τους;…». Έχει επικεντρωθεί, στο ότι το πραξικόπημα των συνταγματαρχών ήταν παράνομο, και αποφεύγει να αναφερθεί στο τι θα ήταν, εάν αντί τους συνταγματάρχες το ίδιο ακριβώς έκαναν οι στρατηγοί πάλι υπό τον Σπαντιδάκη. Ποια θα ήταν η διαφορά; Όσο για το πραξικόπημα στην Κύπρο, για το οποίο ο Αβέρωφ ενημερώθηκε από τον Τάσκα κάμποσες ημέρες πριν γίνει, είναι αποκαλυπτικό του ρόλου, που έπαιζε και ο αμερικανικός παράγων, και ο Αβέρωφ. Ήταν στην πρακτική των Αμερικανών, να ειδοποιούν πριν τα γεγονότα. Και ο Βανς είχε πει ένα χρόνο πριν, πως θα επέμβουν οι Τούρκοι στην Κύπρο. Το είπε έτσι, που κανένας δεν το έλαβε υπόψη του. Και ο Κίσινγκερ έστειλε μήνυμα μέσω Τάσκα στον Ιωαννίδη, να μην κάνει το πραξικόπημα. Έτσι όμως, ώστε κανείς να μην το λάβει υπόψη του. Με τον τρόπο αυτό όλοι έχουν άλλοθι και το χρησιμοποιούν όταν χρειάζεται. Ο Αβέρωφ με την ειδοποίηση του Μακάριου τα μπερδεύει στην επιτροπή της Βουλής.
Επικαλείται ότι «…ήταν ένα απόρρητο τηλεγράφημα της αμερικανικής υπηρεσίας…» και όλοι αναστατώθηκαν στην επιτροπή. Πολύ σωστά λέει ο Κάππος, «… εδώ μπαίνει μεγάλο ζήτημα. Είναι δυνατόν να μάθω εγώ, ότι πρόκειται να γίνει κάτι μεγάλο στην Ελλάδα ή στην Κύπρο από αμερικανική υπηρεσία και να προτιμήσω το μυστικό το απόρρητο της αμερικανικής υπηρεσίας;…. Μυστική διπλωματία εις βάρος των εθνικών συμφερόντων; ΑΒΕΡΩΦ: Πιθανώς να έπρεπε, δεν το αρνούμαι….». Ακολούθησε ο πανικός και η προσπάθεια των μεν βουλευτών της ΝΔ να τον συμβουλεύουν, να πει πως είδε το τηλεγράφημα μετά το πραξικόπημα, ο δε Αβέρωφ να τα διορθώνει. Το λάθος όμως το είχε κάνει, παραδεχόμενος μάλιστα πως ίσως θα ‘πρεπε, να είχε ξεσηκώσει τον κόσμο για το τηλεγράφημα Κίσινγκερ. Ο Αβέρωφ κινείται στο παρασκήνιο, δρα και ανοιχτά. Είναι στραμμένος και ενταγμένος στη Δύση. Εκεί ανήκει, γι’ αυτήν εργάζεται και εκεί βλέπει τα συμφέροντα της Ελλάδας, αφού εκεί έχει στρέψει και τα δικά του. Επομένως κάπου τον βόλευε και αυτόν το γκρέμισμα του Μακάριου, που λογικά δεν μπορούσε να το πράξει μια κοινοβουλευτική κυβέρνηση, αλλά μπορούσε κάλλιστα μια δικτατορία. Όσο για την περίφημη γραμμή Γκιουνές και την υποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων και κατάληψή της σχεδόν αμαχητί από τους Τούρκους, ο Αβέρωφ το επιβεβαιώνει.
Μπερδεύει την επιτροπή, με τις γραμμές που δεν ξέρει που είναι ακριβώς, και τις συμφωνίες που δεν θυμάται ποιες ήταν ακριβώς, και να τις βρει η επιτροπή στο ΥΠΕΞ κ.ο.κ. Αυτά δε θίγουν περισσότερο από την ήττα τον ηττημένο. Πιο πολύ θίγει η στρέβλωση των γεγονότων. Αυτά προκύπτουν από τις καταθέσεις και κανείς και τίποτε δεν γίνεται να τα αμφισβητήσει …
Ο γράφων δεν αποκλείει, κάποιοι από τους διαδραματίσαντες πρώτο ρόλο στα μεταπολιτευτικά πολιτικά πράγματα, να έβλεπαν με ουδέτερο μάτι αυτή την εξέλιξη (πτώση της χούντας μετά από επέμβαση των Τούρκων στην Κύπρο). Ο ακραίος πολιτικός ρεαλισμός στην περίπτωση αυτή ταυτίζεται με τον αμοραλισμό και δεν λείπει από τον Αβέρωφ, ακόμα και από τον Καραμανλή, ίσως και από τον Κληρίδη, για να αναφερθούμε στους πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων. Για τον Γεώργιο Μαύρο δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο. Ο Κληρίδης είχε παραλάβει προεδρικά καθήκοντα πολύ ενωρίς μετά το Σαμψών, ο Αβέρωφ γνώριζε για το πραξικόπημα και δεν ειδοποίησε τον Μακάριο διότι ήταν ΄΄εσωτερικό θέμα της αμερικανικής πρεσβείας΄΄ (!!), ο Καραμανλής επομένως γνώριζε, διότι οτιδήποτε ήξερε ο Αβέρωφ δεν υπήρχε περίπτωση να μην το αναφέρει σ’ εκείνον …
