Ομιλητές/ομιλήτρια – Σία Αναγνωστοπούλου, Ιστορικός, αν. καθ. Παντείου Πανεπιστημίου, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Συγγραφέας, Παναγιώτης Στάθης, Ιστορικός
Ο βίος του στρατηγού Μακρυγιάννη
«Αυτείνη την λευτερίαν δεν την ηύραμεν
εις το σοκάκι και δεν θα μπούμεν εύκολα
πίσου εις του αυγού το τζόφλιο·
ότι δεν είμαστε πουλάκι να χωρέσουμεν πίσου,
εγίναμε πουλί και δεν χωρούμεν». Μακρυγιάννης
Τα παραπάνω λόγια αποτυπώνουν τη σύγκρουση δύο αντίθετων νοοτροπιών στην καρδιά του Αγώνα για την ελληνική Ανεξαρτησία, και ανήκουν σε έναν μόλις 25άρη πρώην έμπορο και επιτυχημένο τοκιστή που είχε διοριστεί τότε πολιτάρχης της Αθήνας, αρχηγός δηλαδή της Αστυνομίας, και υπερασπιζόταν την ανάγκη νομιμοφροσύνης προς την Επανάσταση για χάρη του κοινού σκοπού, για την ύπαρξη δηλαδή της πατρίδας.
Ποιος ήταν ο Μακρυγιάννης; Πόσο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα τα στερεότυπα, που τόσοι και τόσοι επαναλαμβάνουν μέχρι σήμερα; Ήταν το πρότυπο του τίμιου αγωνιστή της Επανάστασης του 1821; Έπαιξε κάποιον ουσιώδη ρόλο στα πολεμικά γεγονότα; Ποια ήταν η στάση του στους εμφυλίους πολέμους; Ήταν όντως ένας ακραιφνής δημοκράτης, που πρωτοστάτησε στην επιβολή του Συντάγματος στις 3 του Σεπτέμβρη; Μήπως ήταν ένας θρησκόληπτος; Μήπως η «απελέκητη» γραφή τού «αγράμματου» Μακρυγιάννη ήταν αποτέλεσμα συνεχούς επεξεργασίας των κειμένων του επί δεκαετίες;
Ένα βιβλίο που παρακολουθεί τη ζωή του Μακρυγιάννη από τη στιγμή της γέννησή του, την επιχειρηματική του επιτυχία ως τοκογλύφου στην Άρτα, την εμπλοκή του στην Επανάσταση, την κοινωνική του αποκατάσταση στην Αθήνα.
Ο ιστορικός Νίκος Θεοτοκάς, εξαντλώντας τα διαθέσιμα ιστορικά τεκμήρια, μας δίνει μια γλαφυρή αφήγηση του βίου του στρατηγού, φωτίζοντας έτσι και τις πρώτες δεκαετίας της γέννησης του νεοελληνικού κράτους, δηλαδή τις νοοτροπίες και τα ιδεολογικά στερεότυπα που επιβιώνουν μέχρι σήμερα.
Η εικόνα του Μακρυγιάννη προκύπτει σήμερα πλουσιότερη και «πραγματικότερη» από ποτέ, καθώς ο Θεοτοκάς δίνει βάρος όχι μονάχα στα «Απομνημονεύματά» του (που κυκλοφόρησαν το 1909) αλλά και στα παραγνωρισμένα «Οράματα και Θάματα» (που πρωτοκυκλοφόρησαν το 1983). Ο Μακρυγιάννης τα ολοκλήρωσε στα 54-57 του χρόνια. Τότε που οι κρίσεις επιληψίας από τα τραύματά του στη μάχη του 1827 στην Αθήνα ενάντια στον Κιουταχή τον ταλάνιζαν όλο και συχνότερα.
Ο Νίκος Θεοτοκάς συνεκτιμά αυτά τα ιστορικά κείμενα μαζί με τις διοικητικές αναφορές του, τα υπηρεσιακά έγγραφα, τον Τύπο της εποχής κ.ο.κ. Ετσι συνθέτει μια εξαιρετικά γλαφυρή βιογραφία του
Ο βίος του Μακρυγιάννη μας δείχνει ανάγλυφα την ιστορία των ανθρώπων που, δίνοντας την ψυχή και το αίμα τους, βάλθηκαν να γκρεμίσουν τον παραδοσιακό κόσμο. Και ανέτρεψαν, έτσι, τον μόνο κόσμο που μπορούσε να τους χωρέσει…
Το βιβλίο αυτό, με την έγνοια της πιστότερης δυνατής αναφοράς στις μαρτυρίες και τις πηγές, επιχειρεί την εξιστόρηση του βίου και της δράσης του στρατηγού, προσεγγίζοντας τον «απελέκητο» λόγο που μας άφησε στα «Απομνημονεύματα» και στα «Οράματα και Θάματα», ως πολύτιμο τεκμήριο για τον λαϊκό πολιτισμό, για την ιστορία του πρώτου μισού του 19ου αιώνα και για την Επανάσταση του 1821.
Πηγή – Εκδόσεις Βιβλιοραμα/ Τα Νέα
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η αντάρτισσα που είδε τη τελευταία μάχη του Βελουχιώτη μιλά στον Α.Κακαρά
Ο Καζαντζάκης στον Εμφύλιο της Ισπανίας,ως πολεμικός ανταποκριτής
Κώστας Ουράνης – «Οι παλιές Αθηναικές Απόκριες» – Κειμενο ντοκουμεντο