Η ανατομία του πολέμου στο Κουρδιστάν,σ΄ ένα βιβλίο

Ένα μοναδικό εργαλείο για να μελετήσει κανείς το ιστορικό του 30ετούς πολέμου των Κούρδων εναντίον του τουρκικού κράτους και να αντιλαμβάνεται τις πραγματικές διαστάσεις των εξελίξεων γύρω από το Κουρδικό Ζήτημα.

Ο πρόλογος του εκδότη Σάββα Καλεντερίδη:

Οι Κούρδοι είναι ένας ιστορικός λαός της Άνω Μεσοποταμίας, ο οποίος έχει την τύχη και την ατυχία να κατοικεί σε μια ευρύτατη περιοχή που ελέγχει τις πηγές και μεγάλο μέρος του ρου του Τίγρη και του Ευφράτη, ενώ ταυτόχρονα στο υπέδαφος αυτής της πραγματικά αχανούς έκτασης κρύβονται τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Δηλαδή, σε περίπτωση που οι Κούρδοι καταφέρουν να αποκτήσουν την ελευθερία τους και να απελευθερώσουν την πατρίδα τους, που είναι κατακερματισμένη και κατέχεται από το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία και την Τουρκία, τότε ως ενιαίο Κουρδιστάν θα έχουν υπό τον έλεγχό τους τα μεγαλύτερα αποθέματα υδάτων και πετρελαίου στην περιοχή.

Καθοριστικό ρόλο στην πορεία του κουρδικού έθνους στην Ιστορία έπαιξε η μουσουλμανική θρησκεία. Οι Κούρδοι, λαός με τεράστια πολεμική παράδοση, με την εμφάνιση του Ισλάμ δεν κατόρθωσαν να δώσουν μια δική τους ερμηνεία στη νέα θρησκεία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τεθούν υπό την επιρροή του αραβικού, του ιρανικού και του τουρκικού παράγοντα, ο καθένας από τους οποίους, με πολιορκητικό κριό το Ισλάμ, προσπάθησε να επιβάλλει τα δικά του θρησκευτικά, εθνικά και πολιτισμικά πρότυπα στους Κούρδους, πετυχαίνοντας με τον τρόπο αυτόν τον κατακερματισμό αλλά και τον εκφυλισμό του κουρδικού έθνους. Το γεγονός αυτό ήταν μια από τις κύριες αιτίες που δεν επέτρεψαν τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για το σχηματισμό μιας κοινής κουρδικής εθνικής ταυτότητας, που ενδεχομένως θα οδηγούσε τους Κούρδους στη διεκδίκηση μιας κοινής πατρίδας, ιδιαίτερα με τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, όταν Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία χώρισαν την περιοχή σε ζώνες επιρροής, με τη Συνθήκη  Sykes-Picot, οι Κούρδοι αγνοήθηκαν και το Κουρδικό Ζήτημα αποτέλεσε ένα θλιβερό κατάλοιπο του Πρώτου και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Κατάλληλες συνθήκες για τη διευθέτηση του Κουρδικού δημιουργήθηκαν με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, την κατάρρευση του διπολισμού και του υπαρκτού σοσιαλισμού. Όμως ένας από τους παράγοντες που επηρέασε και θα επηρεάσει καθοριστικά την πορεία και την τελική λύση του Κουρδικού, είχε ξεκινήσει έναν άνισο και επικό αγώνα αρκετά χρόνια πιο πριν, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Έναν αγώνα που, ανεξαρτήτως τακτικών συμμαχιών, δόθηκε κυρίως εναντίον της Τουρκίας, αλλά και εναντίον όλων εκείνων των δυνάμεων που είτε κατέχουν είτε εκμεταλλεύονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τη γεωγραφία του Κουρδιστάν.

Ο παράγοντας αυτός είναι το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ) και ο Ηγέτης του Αμπντουλλάχ Οτζαλάν, που πληρώνει βαρύ τίμημα για τον αγώνα παλιγγενεσίας του λαού του, ευρισκόμενος δεσμώτης στη φυλακή του νησιού Καλόλημνος (Ιμραλί) της Θάλασσας του Μαρμαρά, με ευθύνες και Ελλήνων πολιτικών. Εκείνων των δειλών και ανεύθυνων πολιτικών που τον έφεραν στην Ελλάδα, υποσχόμενοι ότι θα κατεβάσουν ένα εκατομμύριο κόσμο στο Σύνταγμα για να τον υποστηρίξουν και στη συνέχεια δεν είχαν το θάρρος να τον υπερασπιστούν, και εκείνων των πολιτικών που κυβερνούσαν τη χώρα και λύγισαν στις πιέσεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας, στέλνοντάς τον στο στόμα του «γκρίζου λύκου», που στην περίπτωσή μας ήταν το Ναϊρόμπι της Κένυας.

Όλον αυτόν τον άνισο και τιτάνιο αγώνα, από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, που αρχίζουν τα πρώτα επαναστατικά βήματα του Ηγέτη Άπο, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2010, το κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα επιχείρησε να τον συνοψίσει σε ένα βιβλίο, επικεντρώνοντας στο στοιχείο του ένοπλου αγώνα και του πολέμου, αφού αυτός ήταν η μοναδική επιλογή για την ομάδα των οπαδών του Άπο, που ζητούσε ελευθερία στο Κουρδιστάν. Όλους τους άλλους δρόμους τους κρατούσαν ερμητικά κλειστούς οι μηχανισμοί καταπίεσης της Άγκυρας και όλες οι άλλες μεγάλες και μικρότερες δυνάμεις που έχουν τους δικούς τους σχεδιασμούς στην περιοχή.

Το βιβλίο αυτό, στη συγγραφή του οποίου συνέβαλαν Κούρδοι αγωνιστές, οι πλειοψηφία των οποίων εν τω μεταξύ έχασαν τη ζωή τους στα πεδία των μαχών, έγραψε και υπογράφει ο Μουράτ Καραγιλάν, ένας εκ της ηγετικής ομάδας που διοικεί το ΡΚΚ από τότε που ο φυσικός του Ηγέτης βρίσκεται έγκλειστος στη φυλακή.

Επειδή το Κουρδικό, που αποτελεί από μόνο του ένα τεράστιο ζήτημα, το οποίο επηρεάζει ούτως ή άλλως τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή, αφορά ευθέως την Κύπρο και την Ελλάδα, αποφασίσαμε να ζητήσουμε τα δικαιώματα της έκδοσης στα ελληνικά. Κι αυτό για να έχουν τη δυνατότητα οι Έλληνες που ενδιαφέρονται για την πορεία αυτού του ζητήματος να διαβάσουν και την κουρδική άποψη για τον απελευθερωτικό τους αγώνα, αφού μέχρι τώρα τα κείμενα και οι απόψεις που δημοσιεύονται στα ελληνικά για το θέμα είναι είτε αποσπασματικές είτε επηρεασμένες από την άποψη των κρατών που κατέχουν ή εκμεταλλεύονται το Κουρδιστάν.
Όσον αφορά το εκδοτικό εγχείρημα αυτό καθ’ αυτό, προσπαθήσαμε να σεβαστούμε την ορολογία και τους αξιακούς κώδικες του κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος και του συγγραφέα, ενώ κατεβάλαμε υπεράνθρωπες προσπάθειες για τη σωστή και περιεκτική μετάφραση, όπως και για τη δημιουργία ευρετηρίου και τη συγγραφή επεξηγηματικών σημειώσεων. Όλα αυτά θα βοηθήσουν τον αναγνώστη και τον ερευνητή όχι μόνο να κατανοήσει το θέμα, αλλά και να επεκτείνει την έρευνά του, ιδιαίτερα με την καταγραφή στο ευρετήριο όλων των ονομάτων και των τοπωνυμίων στα τουρκικά.

Η έκδοση του παρόντος βιβλίου είναι για μας ένα στοίχημα, αφού γίνεται σε μια περίοδο τεράστιας κρίσης που αντιμετωπίζει όχι μόνο ο εκδοτικός κλάδος και η κοινωνία, αλλά η πατρίδα γενικότερα. Μια βαθιά και πολύμορφη κρίση που επιδεινώνει τη δυνατότητα να διαχειριστούμε με ασφάλεια την ιστορία αλλά και την παρουσία του Ελληνισμού στον ελληνικό χώρο, που μας απέμεινε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, και ιδιαίτερα στο τόξο Κύπρος-Αιγαίο-Θράκη, που δέχεται τις πιέσεις του τουρκικού και νεοοθωμανικού επεκτατισμού. Ελπίζουμε οι αναγνώστες μας να βρουν στις σελίδες αυτού του βιβλίου πολύτιμα διδάγματα για το πώς ένας λαός που δεν έχει τίποτα στα χέρια του, αγωνίζεται εναντίον γιγάντων και τελικά κερδίζει. Κερδίζει επειδή συσπειρώνεται γύρω από πρόσωπα, ιδέες και αξίες και αγωνίζεται για όλα αυτά. Έτσι απλά.

Σάββας Καλεντερίδης
Εκδόσεις ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ