Το 2019 ξεκίνησε με αρκετό κρύο, αλλά ελπίζουμε λίαν συντόμως να «ζεστάνει», ειδικά στα προγράμματα του ΠΝ. Το 2018 ήταν αναμφίβολα η χρονιά της Πολεμικής Αεροπορίας, που η απόφαση του εκσυγχρονισμού των F-16 σε F-16V έθεσε τις βάσεις για μια σύγχρονη, προηγμένη αεροπορική δύναμη. Πολλά πρέπει να γίνουν, και θα γίνουν για την ΠΑ τα επόμενα χρόνια.
Το Πολεμικό Ναυτικό, όπως και η ΠΑ, έχει πληγεί από την στασιμότητα στην χρηματοδότηση των προγραμμάτων του. Η απαξίωση λόγω παλαιότητας αρκετών πλοίων, συνέπεσε χρονικά με την εθνική «αφύπνιση» της Τουρκίας, που ξαφνικά διαπίστωσε πως τελικά το μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Μεσογείου, όχι απλά ανήκει στους Έλληνες, Κυπρίους, Ισραηλινούς και Αιγυπτίους, αλλά έχει και φυσικό αέριο. Συνεπώς, σε λίγες δεκαετίες η Τουρκία, θα βρεθεί πτωχή ανάμεσα σε πλούσιους γείτονες, που θα μπορούν να αντιμετωπίζουν άνετα τους τσαμπουκάδες της.
Η λύση είναι μια για τους γείτονες, μια άνευ λογικής de-facto αμφισβήτηση της ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, με νέους τσαμπουκάδες επιπέδου ένοπλης τοπικής συμπλοκής, και μετά, ανατολίτικο παζάρι για να πάρουν ότι μπορούν. Μετά, επανάληψη της διαδικασίας κοκ. Βρεθήκαμε λοιπόν, εν έτει 2018, με στόλο κύριων μονάδων επιφανείας ηλικίας ως 40 ετών, να πρέπει να προασπίσουμε όχι μόνο τα συμφέροντα της Ελλάδας στο Αιγαίο, ανάμεσα στα νησιά μας, αλλά και τις ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, μακριά από τις βάσεις του ΠΝ και της ΠΑ, σε ανοιχτή θάλασσα, με ωκεάνια χαρακτηριστικά.
Δυστυχώς, πολύ καθυστερημένα συνειδητοποιήσαμε πως χρειαζόμαστε και πλοία, για να έχουμε Ελλάδα. Ναι, χωρίς ΠΝ, δεν μπορεί να υπάρξει ένα Κράτος με 15.000 χιλιόμετρα ακτών, με αμέτρητα νησιά, με αχανή ΑΟΖ. Μετά τις υστερίες που απέτρεψαν κάποτε την αγορά ή μίσθωση των 6 FREMM-GR, τελικά φέτος αποφασίσαμε να ζητήσουμε με συνοπτικές διαδικασίες 2 FREMM, που όμως τελικά δεν ήρθαν ποτέ. Τουλάχιστον όμως, αποφασίσαμε πως χρειαζόμαστε με κάθε τρόπο ενίσχυση του ΠΝ. Κάτι είναι κι αυτό.
Τους τελευταίους μήνες του 2018, θεωρούμε πως ωρίμασαν αρκετά προγράμματα του Πολεμικού μας Ναυτικού, που θα έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί εδώ και χρόνια. Κατά το παρελθόν έχουν παρουσιαστεί αναλυτικα τα εν λόγω προγράμματα, τα οποία ελπίζουμε να κλείσουν εντός του 2019.
Πληροφορίες λένε πως τα περισσότερα από αυτά θα κλείσουν τους πρώτους μήνες του Έτους, κάτι λογικό, γιατί τον Μάιο και τον Οκτώβριο (πιθανά) έχουμε εκλογές. Κι όταν γίνονται εκλογές, κανείς δεν ενδιαφέρεται για τίποτα άλλο…
Ποια είναι τα προγράμματα του ΠΝ που αναμένουμε εξελίξεις;
Το πρόγραμμα ναυπήγησης δύο φρεγατών Belh@rra, με χρήματα που θα προέλθουν από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που έχει στην διάθεσή της η γαλλική κεντρική τράπεζα. Η Ελλάδα συζητά για 2 πλοία, και υπάρχει η σκέψη το πρόγραμμα να έχει δυνατότητα option για άλλα δυο που θα κατασκευαστούν σε ελληνικά ναυπηγεία.
Ο χρόνος παράδοσης των δυο πρώτων πλοίων είναι το 2023 και 2025 ή 2026, ενώ στην περίπτωση της option τα πλοία 3 και 4 θα παραδοθούν μετά το 2030. Σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατό τα πλοία να χρηματοδοτηθούν από τα κέρδη των ομολόγων, ή η συμφωνία «στραβώσει», τότε τα πάντα αλλάζουν, και η ελληνική πλευρά κοιτά για νέες λύσεις, όπως για παράδειγμα η κατασκευή κλάσης αποκλειστικά στην Ελλάδα (λύση LCS/Freedom Class από την Lockheed Martin). Η απόφαση αναμένεται άμεσα, καθώς έχουν λυθεί πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, και απομένει το κομμάτι της χρηματοδότησης.
Εντός του Ιανουαρίου θα ξέρουμε τι θα γίνει με τις δύο φρεγάτες κλάσης Adelaide (FFG), που θα μεταβιβαστούν μαζί με τα όπλα τους και τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Οι ΗΠΑ, αντιθέτως με όσα διακινούνται, έχουν φυσικά αποδεσμεύσει τον SM2, που θα έρθει με τα πλοία, ενώ δεν θα αποσυρθούν και οι ESSM BlockI που είναι τοποθετημένοι στο ΜΚ41 των πλοίων. Η σκέψη του ΠΝ είναι να γίνει hot transfer, με παράδοση των πλοίων ενεργών σε Ναύσταθμο του Αυστραλιανού Βασιλικού Ναυτικού, εκπαίδευση σε βασικά συστήματα, και ταξίδι των πλοίων στην Ελλάδα.
Το ΠΝ έχει εξετάσει τις προτάσεις που αφορούν τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών κλάσης ΜΕΚΟ200ΗΝ. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν προτάσεις που κοστολογικά βρίσκονται εντός budget του ΠΝ, ενώ επίσης υπάρχει και ανταγωνισμός όχι μόνο σε επίπεδο κόστους, αλλά και ταχύτητας υλοποίησης. Το ΠΝ επιθυμεί να εκσυγχρονίζει ένα πλοίο/έτος, και οι υποψήφιοι προτείνουν διάφορα σενάρια.
Ασφαλέστερο, είναι το σενάριο της LM Canada, με την έτοιμη λύση των νεοζηλανδικών πλοίων, αλλά το ΠΝ συνεχίζει να επιθυμεί λύση που να περιλαμβάνει το TACTICOS. Οι αισθητήρες θα περιλαμβάνουν σίγουρα ραντάρ 3D, με το SMART-S να προηγείται, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως το ΠΝ δεν θα κάνει και την έκπληξη. Η απόφαση αναμενεται άμεσα, καθώς το πρόγραμμα από Εκσυγχρονισμός Μέσης Ζωής, κινδυνεύει να γίνει Εκσυγχρονισμός Τέλους Ζωής.
Σε φάση αξιολόγησης βρίσκονται προκαταρκτικές προτάσεις από διάφορες κατασκευάστριες εταιρείες για τις τορπίλες των υποβρυχίων. Τελικά το πρόγραμμα έχει τραβήξει το ενδιαφέρον σχεδόν όλων των κατασκευαστών παγκοσμίως, και ίσως είναι λίγο δυσκολότερη η απόφαση. Το ΠΝ επιθυμεί να πάρει ότι καλύτερο κυκλοφορεί σε όπλο αυτή την στιγμή, και ελπίζει από τις εκπτώσεις να αγοράσει περισσότερες τορπίλες.
Αν και η γαλλική F21 δείχνει να είναι η πιο προηγμένη, οι ιταλικές και γερμανικές τορπίλες έχουν δυναμική, λόγω πρότερης πιστοποίησης, ενώ οι Αμερικανοί αναμένεται να χτυπήσουν την τιμή με την Mk48Mod7 ADCAP.
Αναμενεται η υπογραφή αγοράς δυο ελικοπτέρων MH-60R με τροποποίηση της σύμβασης εκσυγχρονισμού των Ρ-3Β Orion. Επίσης, αναμένεται υπογραφή FOS για τα ελικόπτερα, ενώ το ΠΝ επιθυμεί τον εκσυγχρονισμό/αναβάθμιση των υπάρχοντων S-70B6 με νέα συστήματα και αισθητήρες.
Θα βάλει σε υπηρεσία τα Mark V, σε συνέχεια της επιχειρησιακής αναβάθμισης των Ο.Υ.Κ. Υπενθυμίζουμε πως έχουν μπει σε υπηρεσία και προηγμένα UAV RQ-20, που έχουν αναβαθμίσει κατακόρυφα τις δυνατότητες των Ειδικών Δυνάμεων.
Θα ξεκινήσει η διαδικασία για την απόκτηση ικανού αριθμού Παράκτιων Περιπολικών (8 με 12), με εκτόπισμα 200 με 300 τόνων, με βαρύ οπλισμό, και προηγμένα συστήματα επιτήρησης. Αν το ΠΝ αποφασίσει να τα εξοπλίσει με προηγμένα συστήματα και κατευθυνόμενα βλήματα πχ SPIKE NLOS δεν έχει γίνει γνωστό, αν και η σχετική πιθανότητα διερευνάται.
Παράλληλα με όλα τα παραπάνω, το ΠΝ εκτελεί πλήθος υποπρογραμμάτων, που σαν στόχο θα έχουν την βελτίωση της μαχητικής ικανότητα των πλοίων του Στόλου, την αύξηση των διαθεσιμοτήτων και την βελτίωση της συντηρισιμότητας/επισκευασιμότητας των μέσων.
Το ΠΝ, ακόμη κι όταν χρειάστηκε, κατάφερε με τα περιορισμένα και -ας είμαστε ρεαλιστές- γερασμένα πλοία του, να εφαρμόσει σενάρια και τακτικές σε περιοχές που δεν ήταν στα σχέδια επιχειρήσεων ποτέ (Ανατολική Μεσόγειο). Με την υλοποίηση χαμηλού κόστους επενδύσεων, δηλαδή 180 εκ. ευρώ για τις Adelaide, 160 εκ. ευρώ για τις ΜΕΚΟ200ΗΝ, 100 εκ. ευρώ για τις νέες τορπίλες, δηλαδή με λιγότερα από 500 εκ. ευρώ, μπορεί να ξαναέρθει ένα αξιοπρεπές επίπεδο, και να μπορέσει να προστατεύσει τα εθνικά συμφέροντα τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Καθώς όμως ο γείτονας έχει αποφασίσει να φτιάξει κορυφαίες φρεγάτες AAW και ASW, αεροπλανοφόρο, υπερσύγχρονα υποβρύχια κοκ, δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός. Απαιτείται η άμεση έναρξη ενός ναυπηγικού προγράμματος, που θα αποδώσει σε βάθος χρόνου 4+4 πλοία. Κάτι τέτοιο όμως πρέπει να γίνει προσεκτικά, με ευρεία πολιτική συναίνεση, και να λείπουν οι άναρθρες λαϊκίστικες κραυγές που οδήγησαν σε ακύρωση του προγράμματος των ελληνικών FREMM-GR.