Του ΛΟΥΚΑ ΔΗΜΑΚΑ-ΤΑ ΝΕΑ
Προβληματίζουν την Αθήνα οι αυξανόνενες ναυτικές προκλήσεις της Αγκυρας Με τις «μη αβλαβείς» διελεύσεις πολεμικών σκαφών της από την περιοχή του Σουνίου, ανοιχτά της Εύβοιας ή και διά μέσου των Κυκλάδων, όπως το βράδυ της περασμένης Τρίτης. Με την τελευταία «βόλτα» ανέρχονται σε είκοσι (20) οι πλόες φρεγατών και κορβετών της Τουρκίας από τον Ιανουάριο του 2009 – όποτε και το τουρκικό Ναυτικό συστηματικοποίησε τις προκλήσεις αυτού του τύπου.
Πρόκειται για «άσκοπες», σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου της Θάλασσας περί αβλαβούς διέλευσης, περιπλανήσεις καθώς τα συνήθη προκλητικά δρομολόγια των τουρκικών πολεμικών πλοίων είναι από τα Δαρδανέλλια προς το Νότιο Αιγαίο ή την Αν. Μεσόγειο μέσω… Τζιας / Μακρονήσου ή αντιστρόφως… Δηλαδή τα πλοία κάνουν ένα ημικύκλιο φθάνοντας μέχρι το «ρουθούνι της Αθήνας», τη στιγμή που οι διεθνείς κανόνες ορίζουν ως αβλαβή τη διέλευση μέσω των εθνικών υδάτων Μιας χώρας, όταν προερχόμενα από διεθνή ύδατα κατευθύνονται σε άλλα διεθνή και μάλιστα με τον συντομότερο δρόμο.
Ο πυρήνας του προβληματισμού που αναπτύσσεται στα συναρμόδια υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας δεν έχει τόσο να κάνει, όπως εκτιμούν ειδικοί αναλυτές, Με το νομικό ή στρατιωτικό σκέλος καθώς αυτοαπαντάται με όλες τις κατάλληλες ενέργειες που κατοχυρώνουν – όπως επισημαίνεται – την εθνική κυριαρχία και τα δικαιώματα: σε κάθε περίπτωση μη αβλαβούς διέλευσης, πλοία του ελληνικού Πολε?ικού Ναυτικού παρακολουθούν τα τουρκικά, εκπέμπουν τα διεθνώς καθορισμένα προειδοποιητικά σήματα, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών, που ενη?ερώνεται σχετικά, πραγματοποιεί τα ανάλογα διπλωματικά διαβήματα. Εχει κυρίως να κάνει, προσθέτουν, με την εμφανή πρόθεση της Τουρκίας ή κάποιων κύκλων της «να προστεθούν και νέα πεδία τριβής» μεταξύ των δύο χωρών σε μια περίοδο που βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια προσεγγίσεις μέσα από συζητήσεις διπλωματών και ανταλλαγές επισκέψεων σε ανώτατο επίπεδο. Είναι χαρα κτηριστικό επ’ αυτού ότι ενώ στο παρελθόν – το 2008 και πριν – οι ναυτικές προκλήσεις ήταν περιορισμένες και οπωσδήποτε όχι αυτής της μορφής, από τις αρχές Ιανουαρίου 2009 που ξεκίνησαν οι «βόλτες» κοντά στο Σούνιο, πραγματοποιήθηκαν 6 εντός του έτους αυτού, 12 το 2010 και ήδη 2 στο τρέχον έτος. Ωστόσο πλόες – και ναυτικές παραβιάσεις – γίνονται και σε άλλα ση?εία στοΑιγαίο, π.χ. Ιμια κ.ά., προκείμενου να κάνουν «επίδειξη σημαίας», να δηλώνουν «παρών» και να αξιώνουν δικές τους ερμηνείες περί της αβλαβούς διέλευσης.
Τα σενάρια πίσω από τις «βόλτες»
Γιατί όμως οι τούρκοι πασάδες αυξάνουν τα δύο τελευταία χρόνια τις «κρουαζιέρες» στο Σούνιο; Μια εξήγηση είναι αυτό να οφείλεται στη γνωστή αντίθεση στρατηγών – ισλαμιστών του κυβερνώντος κόμματος. Σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα που δημοσιοποίησε το Wikileaks, o τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν φέρεται να είχε πει σε συνομιλητή του ότι δεν ελέγχει τους στρατηγούς όσον αφορά τις προκλήσεις στο Αιγαίο. Είναι ενδεχομένως μια βολική, προς τα έξω, εξήγηση για τον κ. Ερντογάν, την οποία ωστόσο δεν αποδέχονται – τουλάχιστον πλήρως – αναλυτές στην Αθήνα. Στο τραπέζι υπάρχουν και άλλες πιθανές εξηγήσεις ή συνδυασμός τους. Οπως π.χ. ότι το τουρκικό Ναυτικό, που έχει πληγεί από την υπόθεση των συνωμοτών του δικτύου Εργκένεκον, επιδιώκει να εμφανιστεί «πατριωτικά δραστήριο» για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις εις βάρος του. Επίσης κάποια βάση έχει και η προσπάθεια κύκλων – πολιτικών και στρατιωτικών – να κατοχυρωθεί αυξημένη ναυτική παρουσία (επίδειξη σημαίας) της Τουρκίας ευρύτερα στη Μεσόγειο. Δεν είναι τυχαία ο σχετικά πρόσφατος μεγάλος περίπλους τουρκικών πολεμικών σε λιμάνια της Μεσόγειου και η ναυτική παρουσία στην Αλβανία. Υπό το πρίσμα όλων αυτών η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι υπερβολικά υψηλοί τόνοι από την αντιπολίτευση τύπου «βυθίσατε την Μπουντρούμ» για τις «βόλτες» των τουρκικών πλοίων, ενέχουν τον κίνδυνο να ακυρώνουν επιλογές σε περίπτωση πραγματικής κρίσης…