Του Κώστα Σαρικά
37 χρόνια μετά την αποφοίτηση του από τη Σχολή Ευελπίδων, στην οποία διετέλεσε Αρχηγός ως τεταρτοετής Εύελπις, ο Στρατηγός πλέον Δημήτριος Χούπης επέστρεψε και πάλι ως Αρχηγός στο «λίκνο» του Στρατού Ξηράς. Όμως αυτή τη φορά ως επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας στο ύψιστο δηλαδή αξίωμα στο οποίο μπορεί να αναρριχηθεί Αξιωματικός και από τους τρεις Κλάδους.
H «αλλαγή φρουράς» στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων ολοκληρώθηκε, όπως επιβάλλει το πρωτόκολλο στην Σχολή, από την οποία προέρχεται ο απερχόμενος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος. Η τελετή παράδοσης – παραλαβής πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις παραδόσεις των Ενόπλων Δυνάμεων, όμως ήδη ο καπνός από τους τιμητικούς κανονιοβολισμούς διαλύθηκε.
Ο Στρατηγός Χούπης επέστρεψε στο γραφείο του και καλείται πλέον να σηκώσει το βαρύ και δύσκολο φορτίου του μετασχηματισμού των Ενόπλων Δυνάμεων και να θέσει τα θεμέλια με ουσιαστικές και πιθανόν επίπονες παρεμβάσεις για τη νέα εποχή, σύμφωνα με τις επιταγές της πολιτικής ηγεσίας, η οποία τον επέλεξε. Όσα, άλλωστε, τόνισε ο υπουργός Άμυνας αμέσως μετά την συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ και την επιλογή Χούπη είναι ενδεικτικά για τον προσανατολισμό που επιθυμεί να δώσει η κυβέρνηση και ο Νίκος Δένδιας στο στράτευμα τα επόμενα χρόνια.
Αναμφίβολα, οι Ένοπλες Δυνάμεις έδωσαν τα τελευταία χρόνια επί Αρχηγίας Φλώρου ισχυρά διαπιστευτήρια αποτροπής, όπως φάνηκε τόσο από την απόκρουση της υβριδικής επίθεσης στον Έβρο, αλλά και την πολεμική προετοιμασία έπειτα από την έξοδο του ερευνητικού Oruc Reis. Επιπλέον, ενισχύθηκαν εξοπλιστικά με απόκτηση σύγχρονων οπλικών συστημάτων, όπως τα Γαλλικά μαχητικά Rafale – υπό την πίεση της κλιμακούμενης τουρκικής απειλής- ενώ «αναχαιτίστηκαν» οι απώλειες στις Παραγωγικές Σχολές μετά την οικονομική κρίση και αποφασίστηκε η πρόσληψη 15580 Επαγγελματιών Οπλιτών.
Το μεγάλο, όμως, ζητούμενο πλέον δεν είναι άλλο από την ανάγκη ουσιαστικών αλλαγών, οι οποίες και αντιδράσεις θα συναντήσουν και κόστος θα έχουν, όμως αποτελεί ειλημμένη απόφαση ότι πολλά από τα «ως έχουν» εδώ και δεκαετίες δεν μπορούν να συνεχιστούν. Τα διδάγματα των εν εξελίξει πολέμων δείχνουν, όπως τόνισε και ο νέος Αρχηγός, την ανάγκη μετασχηματισμού τόσο οργανωτικά όσο και επιχειρησιακά.
Η εκτεταμένη χρήση των drones και τα χαμηλού κόστους οπλικά συστήματα με τα δυσανάλογα καταστροφικά αποτελέσματα, η ανάγκη ταχυκίνησης και ευελιξίας στο έδαφος, η εξαιρετική απόδοση επί του πεδίου μικρού μεγέθους αυτόνομων Τμημάτων, τα «έξυπνα» όπλα ακριβείας σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, ο ηλεκτρονικός πόλεμος ή ακόμα και η χρήση των social media ως μέσα κατασκοπείας αλλά και προπαγάνδας αποτελούν τα νέα δεδομένα. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν παθογένειες χρόνων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων όπως οι χιλιάδες διάσπαρτες εγκαταστάσεις, Μονάδες, Στρατόπεδα, οι οποίες ανταποκρίνονταν σε απαιτήσεις περασμένων δεκαετιών, όμως παραμένουν «ως έχουν» για μια σειρά από γνωστές αιτίες, τις οποίες όμως καμία ηγεσία δεν τόλμησε να αγγίξει.
Την ίδια ώρα, μπορεί οι Ένοπλες Δυνάμεις να εξοπλίζονται με οπλικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας, όμως ταυτόχρονα, αναγκάζονται να λειτουργούν στην καθημερινότητα τους με απαρχαιωμένα μέσα και εξοπλισμό, από οχήματα και συστήματα επικοινωνίας έως ατομικά μέσα προστασίας, όπως το απλό κράνος και η εξάρτυση του οπλίτη. Επιπλέον, τόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία όσο και στη Γάζα έδειξαν ότι οι επίλεκτες δυνάμεις αποτελούν απλά ένα εργαλείο για την ανάληψη συγκεκριμένων αποστολών, όμως σε μια εκτεταμένη αναμέτρηση τον κύριο ρόλο αναλαμβάνουν οι τακτικές δυνάμεις με έμφαση στα τακτικά αυτοτελή συγκροτήματα.
Ο νέος Αρχηγός, Στρατηγός Χούπης, προκειμένου να επιτύχει τον ζητούμενο μετασχηματισμό, έχει μπροστά του μακρύ και δύσκολο δρόμο. Το «λίγα λόγια και πολλά έργα» του Παύλου Μελά, με το οποίο έκλεισε την ομιλία του, αποτελεί εκ των ουκ άνευ σε αυτή την πορεία.