Του Απόλλωνα Λεονταρίτη
Η κατάσταση πάνω από το Αιγαίο καθημερινά θυμίζει εδώ και πολλά χρόνια μια μορφή ακήρυχτου αεροπορικού πολέμου. Η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας όπως διαμορφώθηκε (με μικρά διαλείμματα) μετά το 1974 έχει οδηγήσει σταδιακά σε μια διαρκή αμφισβήτηση του Εθνικού Εναέριου Χώρου (ΕΑΧ) που σήμερα επεκτείνεται μέχρι τα 10νμ, κατάσταση την οποία η Τουρκία επιθυμεί να ανατρέψει.
Η συγκεκριμένη πολιτική αμφισβήτησης εκφράζεται έμπρακτα από την Τουρκική Αεροπορία (THK), η οποία σε σχεδόν καθημερινή βάση στέλνει σε διατεταγμένες αποστολές σχηματισμούς μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο. Τις περισσότερες φορές οι σχηματισμοί αυτοί όχι μόνο πραγματοποιούν παράβαση του FIR Αθηνών (δεν καταθέτουν σχέδια πτήσης πριν την είσοδο τους) αλλά πραγματοποιούν και παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου (ΕΑΧ) καθώς εισέρχονται στο όριο των 10νμ .
Τα μαχητικά της ΠΑ από διάφορες βάσεις της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας που βρίσκονται σε συνεχή ετοιμότητα απογειώνονται προκειμένου να τα αναχαιτίσουν και να τα αναγνωρίσουν όπως άλλωστε και κάθε άγνωστο ίχνος που εισέρχεται στο FIR Αθηνών.
Η 135 Σμηναρχία Μάχης στη Σκύρο αποτελεί μια από τις βάσεις εξόρμησης μαχητικών ετοιμότητας της ΠΑ που πρωταγωνιστεί στην προσπάθεια προάσπισης του Εθνικού Εναέριου Χώρου από τις συνεχείς παραβιάσεις από τουρκικά μαχητικά.
Τα «Φαντάσματα» της ΠΑ στην πρώτη γραμμή
Με πρωταρχικό ρόλο την αναχαίτιση η 339Μ, με έδρα την 117ΠΜ στην Ανδραβίδα, αποτελεί μια από τις κατ εξοχήν Μοίρες μαχητικών οι οποίες σε περίοδο επιχειρήσεων θα κληθούν να εκτελέσουν αποστολές για την αντιμετώπιση εχθρικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από το Αιγαίο.
Λόγω ακριβώς της ικανότητας των εκσυγχρονισμένων F-4E AUP να χρησιμοποιούν βλήματα BVR τύπου AIM-120 AMRAAM σε συνεργασία με το ραντάρ παλμικού ντόπλερ APG-65, είναι ιδανικά για αποστολές εναέριας περιπολίας (Combat Air Patrol/ CAP), επιθετικής σάρωσης (Sweep) και αεροπορικής υπεροχής (Air Superiority) σε συνεργασία με νεότερα μαχητικά όπως τα F-16C Block 50/52+ Fighting Falcon και Mirage 2000-5MkII.
Ο μεγαλύτερος αντίπαλος του Phantom στην εναέρια μάχη είναι το F-16, o οποίος αποτελεί τον κύριο τύπο μαχητικό της ΤΗΚ καθώς είναι ανώτερο στον τομέα της ευελιξίας και αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή ιδίως σε κλειστές αερομαχίες.
Αυτό ισχύει και για την «ειρηνική» περίοδο την οποία διανύουμε καθώς οι συνθήκες οι οποίες θα αντιμετωπίσουν οι χειριστές της ΠΑ σε μια αερομαχία δεν διαφέρουν σε πολλά πράγματα από αυτές που θα αντιμετωπίσουν σε πολεμικές επιχειρήσεις εκτός ίσως από το να χρησιμοποιήσουν πραγματικά βλήματα..
Πως ξεκινάει ένα «Scramble»
Scramble είναι η εντολή για άμεση απογείωση στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Σε κάθε αεροσκάφος, το διμελές πλήρωμα αφού φτάσει μπροστά από το αεροσκάφος, φοράει σε δευτερόλεπτα τις φόρμες αντι G που βρίσκονται αναρτημένες στις πτερυγικές δεξαμενές και επιβιβάζεται στο cockpit.
Την ίδια στιγμή η ομάδα των υπολόγων αφαιρεί τις σκάλες επιβίβασης, τα καλύμματα Remove Before Flight και τροφοδοτεί το αεροσκάφος με πιεσμένο αέρα και ρεύμα ενώ οι χειριστές ξεκινάνε τη διαδικασία εκκίνησης.
Συνολικά η προετοιμασία απογείωσης είναι εξαιρετικά πολύπλοκη και σε κανονικές συνθήκες μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 7-10λεπτά αλλά χάρις την εκπαίδευση πιλότων και υπολόγων που εκτελούν καθήκοντα ετοιμότητας, αυτή δεν διαρκεί περισσότερο από 3 περίπου λεπτά, ώστε το μαχητικό να αρχίσει να τροχοδρομεί μέχρι την άκρη του τροχόδρομου.
Τροχοδρόμηση – απογείωση
Η εντολή για απογείωση είναι άμεση και το πρώτο F-4E AUP ξεχύνεται στο διάδρομο με τους κινητήρες J-79 σε πλήρη ισχύ με μετάκαυση. Οι φλόγες από τους μετακαυστήρες με ισχύ 17.000lbs έκαστος ξεπροβάλλουν από τα ακροφύσια και δίνουν ισχυρή ώθηση στο βαρυφορτωμένο Phantom που απογειώνεται αφού πρώτα διανύσει μια σεβαστή απόσταση διαδρόμου….
Ακολούθως το δεύτερο μαχητικό έχει λάβει γραμμή για απογείωση και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα ο κυβερνήτης του βάζει πλήρη στοιχεία με μετάκαυση και απογειώνεται, ακολουθώντας τον Νο 1 του σχηματισμού. Δεν έχουν περάσει ούτε 5 λεπτά και τα δύο Phantom της 339Μ βρίσκονται στον αέρα έτοιμα να αντιμετωπίσουν τους γνωστούς – άγνωστους εισβολείς.
Οπλισμός
Όσον αφορά τα F-4E AUP της 339Μ, σε αποστολές αναχαίτισης πετάνε πλήρως εξοπλισμένα με πυροβόλο M61 Vulcan των 20mm, 2 βλήματα τύπου AIM-120 AMRAAM για εμπλοκές πέραν του οπτικού ορίζοντα, και 4 βλήματα υπέρυθρης καθοδήγησης AIM-9 P4/ L Sidewinder για κλειστή αερομαχία. Επιπλέον εφοδιάζονται με δύο εξωτερικές πτερυγικές δεξαμενές των 1.140 λίτρων έκαστη που παρέχουν μεγαλύτερη αυτονομία.
Χάρις το ραντάρ APG-65 το Phantom II έχει την ικανότητα να εγκλωβίσει άμεσα πολλαπλούς εναέριους στόχους από μεγάλες αποστάσεις άνω των 60νμ με αποτέλεσμα οι χειριστές της 339Μ να είναι σε θέση να προχωρήσουν αυτόνομα σε στοχοποίηση πέραν του οπτικού ορίζοντα παράλληλα με τις κατευθυντήριες οδηγίες από Ελεγκτή Αεράμυνας (ΕΑ).
Βεβαίως το μέγεθος και η σύνθεση των σχηματισμών της Τουρκικής Αεροπορίας που παραβιάζει τον Εθνικό Εναέριο Χώρο δεν είναι σταθερά αλλά ποικίλουν και ενδέχεται να είναι ένα ζεύγος ή ακόμη και ένα πολυάριθμο πακέτο COMAO με πολλαπλούς τύπους μαχητικών της τουρκικής Αεροπορίας.
Ποια είναι η αποστολή στον αέρα
Κατά τη διάρκεια της μετωπικής προσέγγισης με τα τουρκικά μαχητικά, ο κυβερνήτης ασχολείται με τον χειρισμό του μαχητικού ενώ ο Χειριστής Οπλικών Συστημάτων (ΧΟΣ) στην πίσω θέση είναι υπεύθυνος για τη ναυτηλία, παράλληλα με το χειρισμό του ραντάρ, την αποκάλυψη και τον εγκλωβισμό των στόχων
Αποστολή των μαχητικών Readiness της ΠΑ σε μια αναχαίτιση είναι αρχικά η επίτευξη οπτικής επαφής για αναγνώριση. Κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να πλησιάσουν σε απόσταση μικρότερη των 5νμ ώστε να διαπιστωθεί ο τύπος των τουρκικών αεροσκαφών και εάν αυτά είναι οπλισμένα. Στη συνέχεια εφόσον καταστεί δυνατόν αναγνωρίζονται και οι αριθμοί τους.
Σε αρκετέςπεριπτώσεις όμως οι τούρκοι χειριστές δεν συμμορφώνονται από την παρουσία των μαχητικών της ΠΑ και παραμένουν στην περιοχή εκδηλώνοντας επιθετική συμπεριφορά με έναρξη ελιγμών αερομαχίας. Εκεί η ένταση μοιραία κλιμακώνεται με αποτέλεσμα να υπάρχουν εμπλοκές μεταξύ ελληνικών και τουρκικών μαχητικών.
Οι χειριστές που εκτελούν προωθημένα Readiness, είναι οι πρώτοι που έρχονται αντιμέτωποι με τον εισβολέα. Για το λόγο αυτό οφείλουν να διατηρούν πάντα πλήρη αντίληψη τακτικής κατάστασης καθώς σε μια αναχαίτιση που μπορεί να εξελιχτεί σε εμπλοκή με πολλαπλούς στόχους, θα πρέπει να γίνεται άμεσα αντιληπτή η ταυτότητα των φίλιων από εχθρικά μαχητικά.
Η κάμερα του Alpha βρέθηκε ακριβώς σε μια τέτοια ετοιμότητα μαχητικών F-4E AUP και κατέγραψε πως ξεκινάει από το έδαφος μια αποστολή αναχαίτισης..