Με έντονα φορτισμένο ύφος η Ένωση Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Νήσων Περιφέρειας Αττικής (ΕΣΠΕΕΝΠΑ) σχολιάζει τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο του ΥΠΕΘΑ περί «καινοτομίας» ως προς το άρθρο 62 που αφορά τις εξαγγελθείσες βελτιώσεις στο «επίδομα Στόλου», οι οποίες δείχνουν να έχασαν το δρόμο κάπου ανάμεσα στις αρχικές υποσχέσεις και την ψήφιση του νόμου.
Οι συνδικαλιστές του Πολεμικού Ναυτικού διαμαρτύρονται έντονα, κάνοντας λόγο για διατήρηση του «αντιτίμου», όπως το είχε χαρακτηρίσει ο ΥΕΘΑ αναγνωρίζοντας την αποτυχία του αρχικού εγχειρήματος, αποκαλύπτοντας ότι ο τρόπος με τον οποίον ψηφίστηκε το άρθρο θα φέρει μόνο χειρότερα αποτελέσματα: εν ολίγοις, δεν τήρησε την υπόσχεσή του.
Η Ένωση διερωτάται δε, εάν τελικά αυτή είναι η «δίκαιη ευγνωμοσύνη της ελληνικής κοινωνίας και της πατρίδας», καθώς αποκαλύπτει όλα τα σημεία της επιδείνωσης επί του υφιστάμενου πλαισίου, το οποίο όχι μόνο θα διατηρήσει την πλεύσιμη αποζημίωση στο φόρο εισοδήματος με όσα αυτό συνεπάγεται, αλλά ακόμα χειρότερα αναμένεται να ελαχιστοποιήσει τους δικαιούχους, αφού αυστηροποιούνται ακόμα περισσότερο οι όροι και οι προϋποθέσεις.
Ως προς το αν υπήρχε πρόθεση να βελτιωθεί ή όχι το πλαίσιο, το άρθρο 61 που θα διακόψει αναδρομικά τις κρατήσεις που έχουν γίνει στα πλεύσιμα από το εφάπαξ, δίχως αυτές να επιστραφούν στους δικαιούχους λύνει κάθε απορία. Η δημοσιονομική πολιτική ότι η Πολιτεία «δεν έχει για τους στρατιωτικούς» επιβεβαιώνεται για μια ακόμα φορά.
Τέλος, όπως τονίζεται, ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε, όχι μόνο η τοποθέτηση του Α/ΓΕΕΘΑ κατά τη συζήτηση με τους φορείς στη Βουλή, αλλά και το γεγονός ότι από τρεις παριστάμενους αποστράτους Ναυάρχους δεν βρέθηκε κανείς έστω να ρωτήσει πως μπορεί να οριστεί η επικινδυνότητα σε έναν πλου.
Δυστυχώς, όπως καταλήγει η ΕΣΠΕΕΝΠΑ, διαφαίνεται ότι η νέα δομή των Ενόπλων Δυνάμεων της περιβόητης ατζέντας 2030 μάλλον δεν θα συμπεριλαμβάνει πολλούς από τους στρατιωτικούς του σήμερα, αφού οι στρατιωτικοί του 2030 θα πρέπει να μην θυμούνται ότι «παλιά» υπήρχε εφάπαξ, οι μισθοί και οι αποζημιώσεις διασφάλιζαν έστω την αξιοπρεπή διαβίωση, η υγεία ήταν δημόσια και συνταγματικώς κατοχυρωμένη κλπ. Υπό αυτή την έννοια, η πορεία των παραιτήσεων που αναμένεται να ακολουθήσει θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Αναλυτικά όσα αναφέρει η ΕΣΠΕΕΝΠΑ:
Δύο από τα, πλέον, φλέγοντα ζητήματα που προβληματίζουν τους στρατιωτικούς του ΠΝ και που η Ένωσή μας διαρκώς διατηρεί στο προσκήνιο επί σειρά μηνών, είναι αυτά των δυσμενών συνθηκών εργασίας και της οικονομικής ανταπόδοσης της παρεχόμενης εργασίας.
Η ανεπιτυχής αντιμετώπιση του συνολικού προβλήματος είναι ο προφανής λόγος της εκτόξευσης των παραιτήσεων στο ΠΝ που οξύνεται ιδίως στο Στόλο για ευνόητους λόγους. Εν λόγω πρόβλημα όσο κι αν επιχειρήθηκε να υποβαθμιστεί κατά το πρόσφατο παρελθόν, επί της ουσίας δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ούτε κατά το ελάχιστο και έδειξε ότι δεν είναι από αυτά που μπορούν να κρυφτούν κάτω από τα χαλάκι. Και μόνο το γεγονός ότι, ως αποκαλύψαμε, για το πρώτο τετράμηνο του έτους υπάρχει διπλασιασμός των παραιτήσεων σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα.
Μετά τις συνεχείς πιέσεις μας ο ΥΕΘΑ, ενώπιον του προσωπικού που υπηρετεί στο Στόλο, αναγνώρισε δημόσια την έκταση του προβλήματος, παραδεχόμενος ότι η (όποια) βούληση της Ηγεσίας για επιβράβευση του Στόλου με αύξηση της σχετικής αποζημίωσης, απέτυχε παταγωδώς. Η δήλωση αυτή προφανώς και άφησε μια χαραμάδα αισιοδοξίας σε όλους. Ωστόσο, επειδή έχουμε ξαναδεί το ίδιο έργο, κρατήσαμε μικρό καλάθι και δυστυχώς δικαιωθήκαμε απόλυτα.
Πρόσφατα ψηφίστηκε ο (ιζ) σχετικός νόμος, του οποίου το άρθρο 62 αφορά κυρίως το προσωπικό του ΠΝ και συγκεκριμένα την πολύπαθη αποζημίωση για πλεύσιμη εκτέλεση υπηρεσίας. Όπως σχολιάσαμε και κατά τη διαδικασία, το άρθρο εμπεριείχε μια σοβαρή «παθογένεια» την οποίαν, καλοπροαίρετα, αποδώσαμε σε τυπογραφικό λάθος. Η «παθογένεια» αφορούσε το γεγονός ότι η εκτέλεση υπηρεσίας των πλόων στο σύνολό τους, πλην ελαχίστων, συγκεκριμένων εξαιρέσεων που θα σχολιάσουμε παρακάτω, θα εξακολουθούσαν να συνδέονται με το εισόδημα, άρα και να φορολογούνται με τον εξοντωτικό φόρο εισοδήματος.
Παρά την τιτάνια προσπάθειά μας να προκαλέσουμε την αλλαγή του άρθρου 62 που παραμένει στο ίδιο, ολέθριο πνεύμα της (α) σχετικής, το πρωί της 22/5/24 κατά τη διαδικασία ψήφισης κατατέθηκε δεύτερη τροπολογία (η οποία για την Ιστορία, ουδέποτε διαπιστώσαμε να αναρτάται στη σχετική ιστοσελίδα), της οποίας ωστόσο έτυχε να λάβουμε εγκαίρως γνώση. Η τροπολογία αυτή επέφερε νέες, δυσμενέστερες επιπτώσεις εις βάρος του προσωπικού του ΠΝ και τελικώς ήταν αυτή που προς πολύ μεγάλη μας απογοήτευση υπερψηφίστηκε.
Το πρόβλημα αντί να επιλυθεί, επιδεινώθηκε και μάλιστα σκοπίμως, αφού οι τροπολογίες προφανώς δεν γράφονται μόνες τους. Το γεγονός ότι θα απαιτηθεί έκδοση νέας ΚΥΑ (για την οποίαν υπήρξε η έμμεση παραδοχή ότι είναι έτοιμη και) που να καθορίζει επακριβώς τους όρους και προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα καταβάλλεται η εν λόγω αποζημίωση ελάχιστα αλλάζει το αποτέλεσμα, αφού το πλαίσιο πλέον έχει θεσπιστεί και οι όποιες ρυθμίσεις εκ των πραγμάτων θα κινούνται εντός αυτού: για την ακρίβεια διαφαίνεται ότι οδεύουμε προς πολύ δυσμενέστερες εκδοχές από τις ήδη δυσμενείς θεσμοθετημένες που έχουν προκαλέσει σωρεία αιτιολογημένων και οργισμένων αντιδράσεων από το προσωπικό του ΠΝ.
Υπενθυμίζουμε ότι, επί της (α) σχετικής (αρχικής) ΚΥΑ, η παρα.2 του άρθρου 1 που αφορούσε αποκλειστικά το ΠΝ, κατόπιν των αποκαλύψεών μας είχε καταργηθεί σιωπηρά, με αποτέλεσμα οι εν λόγω πλόες να συνεχίσουν να αποζημιώνονται με το παλαιότερο καθεστώς το οποίο κατ’ επανάληψη είχε διαφημιστεί ως «χειρότερο». Μετά τις αποκαλύψεις μας και ιδίως μετά την περίπτωση της Φ/Γ ΥΔΡΑ που προκάλεσαν μια εύλογη αναταραχή, προέκυψε ως πρώτη αντίδραση η (ιδ) σχετική ΚΥΑ που επικαιροποίησε μινιμαλιστικά την αρχική ΚΥΑ, μόνο και μόνο για να προσθέσει μια ακόμα περίπτωση που αφορούσε πολύ συγκεκριμένες αποστολές, όπως αυτή στην Ερυθρά Θάλασσα, και για τις οποίες θεσπίστηκε μια υποτιθέμενη επαυξημένη αμοιβή.
Εν ολίγοις, μετά την τροποποίηση οι περιπτώσεις αποζημίωσης από δύο έγιναν τρεις με επιμέρους διαφοροποιήσεις με βάση τον ασαφή και αυθαίρετο όρο της «περιοχής ευθύνης Α/ΓΕΕΘΑ» και συγκεκριμένα:
α. Για εκτέλεση αποστολής (που παράμεινε κατηργημένη).
β. Για εκτέλεση ειδικής αποστολής.
γ. Για εκτέλεση ειδικής αποστολής με αυξημένη επικινδυνότητα.
Πλέον, μετά την ψήφιση του (ιζ) σχετικού, επέρχονται νέες τροποποιήσεις κατ’ αρχάς στο άρθρο 127 του ν.4472/2017 και οι περιπτώσεις πλέον ξαναγίνονται δύο και μάλιστα υπό ιδιαίτερα δυσμενείς όρους και αυτό διότι:
α. Οι περιπτώσεις β΄ και γ΄ κατ΄ ουσίαν συγχωνεύονται. Διαφαίνεται ότι επιχειρείται να απαλειφθεί ο αυθαίρετος όρος της «περιοχής ευθύνης Α/ΓΕΕΘΑ», ο οποίος αντικαθίσταται από την «εισήγηση του Σ.Α.Γ.Ε.», το οποίο θα κρίνει υπό αδιαφανείς όρους και πέραν κάθε διαβούλευσης ποιες αποστολές θα χαρακτηρίζονται πως. Βεβαίως, το Σ.Α.Γ.Ε. ούτως ή άλλως αποφάσιζε ποιες θα λογίζονται ως «ειδικές αποστολές», όμως τώρα είναι πιο αυστηροί οι όροι και οι προϋποθέσεις, διότι πλέον πρέπει να αφορούν «εξαιρετικές περιπτώσεις ειδικών αποστολών στο εξωτερικό που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο διεθνών υποχρεώσεων της χώρας». Σε μισή πρόταση χώρεσαν τρεις (3) επιπλέον προϋποθέσεις: (α) οι εξαιρετικές περιπτώσεις των ειδικών αποστολών, (β) το εξωτερικό και (γ) η ύπαρξη διεθνών υποχρεώσεων της χώρας.
β. Το ΠΝ, όχι μόνο σαρδελοποιείται για μια ακόμα φορά για προφανείς λόγους, αυτή τη φορά στην περίπτωση ΚΓ΄ («απλές» αποστολές, δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία των πλόων) και, ως προαναφέραμε, κατόπιν της τροποποίησης του άρθρου 155 του ν.4472/2017 θα εξακολουθήσει να φορολογείται ως εισόδημα. Εξίσου σοβαρό είναι το γεγονός ότι στο πλαίσιο της σαρδελοποίησης οι ειδικές αποστολές και οι ειδικές αποστολής με αυξημένη επικινδυνότητα (δηλαδή η παρα.ΚΔ΄) συμπιέζονται περαιτέρω προς τον ορισμό των δεύτερων, γεγονός που αναμένουμε να σηματοδοτήσει την αφαίρεση μεγάλου μέρους των «ειδικών αποστολών» που ορίστηκαν με το (δ) σχετικό.
γ. Η δε, τραγική ειρωνεία της περίπτωσης είναι ότι η περίπτωση ΚΒ΄ που είχε εξαιρεθεί με έτερο νομοθέτημα, αφορά περιπτώσεις όπως η φύλαξη ενός αγώνα της super league από το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ., η οποία προφανώς αξιολογήθηκε ως πιο επικίνδυνη από έναν «απλό πλου» υπό 9 μποφόρ.
δ. Όσον αφορά την έτερη τροποποίηση περί απαγόρευσης σωρευτικής αποζημίωσης καθιστά προφανές ότι το οικονομικό επιτελείο έχει συνειδητοποιήσει τα σοβαρά σφάλματα που εμπεριέχει το συνολικό αρχικό νομοθέτημα, τα οποία ωστόσο δεν θεωρούμε ότι διορθώνονται με τέτοια λεκτικά τεχνάσματα και δεν θα μπούμε στην παρούσα φάση στη διαδικασία σχολιασμού τους, ιδίως από την στιγμή που εκκρεμεί η σχετική συζήτηση στο ΣτΕ.
Δυστυχώς το επερχόμενο νέο φιάσκο, απόλυτα συνεπές προς την επίσημη δημοσιονομική πολιτική του «δεν έχουμε για εσάς», φάνηκε ήδη από την συζήτηση με τους φορείς: η τοποθέτηση του Α/ΓΕΕΘΑ για το θέμα δεν άφησε την παραμικρή αμφιβολία για τις προθέσεις της Ηγεσίας έναντι του ΠΝ. Πιο συγκεκριμένα, σε τρία διαφορετικά σημεία της τοποθέτησής του έκανε λόγο για αποζημίωση με βάση τρεις διαφορετικές, ανεξάρτητες μεταξύ τους, εκδοχές:
α. Την επικινδυνότητα των αποστολών (περί το 2:05:00 της συζήτησης), όπου προς μεγάλη μας απογοήτευση, αν και στη αίθουσα παρίσταντο τρεις (3) απόστρατοι Ναύαρχοι κανείς δεν βρέθηκε να τον ρωτήσει πως και με ποια κριτήρια ορίζεται η επικινδυνότητα σε έναν πλου, ή να του υπενθυμίσει πχ ότι η ΤΠΚ ΚΩΣΤΑΚΟΣ εμβολίστηκε από εμπορικό πλοίο κατά τη διάρκεια εθνικής άσκησης, δηλαδή ούτε καν ειδικής αποστολής, ή το ΝΘΗ ΚΑΛΛΙΣΤΩ που «απλώς» εξέρχετο από το δίαυλο της Σαλαμίνας.
β. Την κλιμάκωση με βάση το βαθμό (περί το 2:10:20 της συζήτησης), προσδιορίζοντας μάλιστα ότι το μέτρο αφορά μόνο όσους πλέουν. Ωστόσο, η εξαγγελία αυτή έρχεται σε πλήρη αντίφαση με το ψηφισθέν σχέδιο νόμου διότι η εν λόγω αποζημίωση θα αφορά όσους πλέουν σε «ειδικές αποστολές», άρα όχι όσους πλέουν γενικώς. Κοινώς αποκλείονται εκ προοιμίου όσοι συμμετέχουν στη διαδικασία επισκευής και προετοιμασίας ενός πλοίου για να πλεύσει, συμπεριλαμβανομένων, προφανώς, των περιπτώσεων αποστολής τους για επισκευή εκτός έδρας.
γ. Τα καθήκοντα (περί το 2:13:38 της συζήτησης), όπου προς πολύ μεγάλη μας απογοήτευση ενώ έδειξε να γνωρίζει το μισθό του Κυβερνήτη, δεν έδειξε το ίδιο για το μισθό του Διόπου. Επιπρόσθετα, ενώ αναμέναμε από τον κ. Αρχηγό να προβεί σε πρόσθετη διευκρίνιση, τι θα ισχύσει για την περίπτωση όπου ένα χαμηλόβαθμο στέλεχος καλύπτει κι άλλα κενά λόγω υποστελέχωσης (πχ αν θα λαμβάνει αθροιστικά αντίστοιχο επίδομα για κάθε μία κενή θέση που καλύπτει), αυτό παρέμεινε αναπάντητο. Όπως αναπάντητος έμεινε και ο τρόπος φορολόγησης.
Ενώ, λοιπόν, με το άρθρο 62 διαπιστώθηκε μια, αναμφίβολα, «γενναία αύξηση» του προϋπολογισμού που αφορά το ΓΕΝ για την κάλυψη των πλευσίμων, στην πράξη θα είναι άνευ αντικρίσματος, αφού τα ποσά που θα καταβάλλονται στο προσωπικό ως μικτές αποδοχές θα συνεχίσουν να επιστρέφονται στο κράτος υπό μορφή άμεσων και έμμεσων φόρων και κρατήσεων, υπό πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, όπως δηλαδή συμβαίνει εδώ και 17 μήνες.
Προκειμένου να μην υπάρχουν αμφιβολίες περί του τα αν προαναφερθέντα «έτυχαν» ή «πέτυχαν», το άρθρο 61 του ιδίου νόμου δεν αφήνει καμία αμφιβολία, διότι καλύπτει ένα δεύτερο «πρόβλημα» της ίδιας περίπτωσης, δηλαδή τα πλεύσιμα του προσωπικού. Από την στιγμή που αυτά είχαν συνδεθεί με το εισόδημα, υπήρχαν και οι αντίστοιχες κρατήσεις για τον ΕΛΟΑΝ, δηλαδή για το εφάπαξ. Με τη ρύθμιση που ψηφίστηκε, τα ποσά αυτά αποδεσμεύονται αναδρομικά από την 1/1/23 [δηλαδή την ημερομηνία εφαρμογής της (α) σχετικής] από το εφάπαξ, αλλά δεν θα επιστραφούν στο προσωπικό διότι προφανώς θα θεωρηθούν κρατήσεις υπέρ κοινωνικών πόρων. Με λίγα λόγια, τα ποσά που παρακρατήθηκαν για το εφάπαξ θα θεωρηθούν κρατήσεις υπέρ ΜΤΝ (γενικώς) που, «αύριο», η Ηγεσία διαφαίνεται ότι θα επιχειρήσει χρησιμοποιήσει διά της ενοποίησης των Ταμείων για να καλύψει τα προβλήματα του ΜΤΣ.
Πλέον θεωρούμε ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μπορεί να γίνει λόγος για μεγαλειώδη εμπαιγμό, ο οποίος επαναθεσπίστηκε και, μάλιστα, εις πλήρη επίγνωση της Ηγεσίας, η οποία θα συνεχίσει να διατηρεί ως «αντίτιμο» την αποζημίωση των στελεχών. Το σοβαρότερο όλων είναι ότι διαπιστώνουμε μια τάση, ο εμπαιγμός αυτός προκειμένου να γίνεται πιο πειστικός, να διαβεβαιώνεται ενώπιον του προσωπικού με κάθε επισημότητα (η πρώτη περίπτωση αφορούσε τη σχετική δήλωση του κ. Πρωθυπουργού κατά την τελετή ονοματοδοσίας της ΤΠΚ ΒΛΑΧΑΚΟΣ, ενώ είχε προηγηθεί και αντίστοιχη, δημόσια εξαγγελία στη ΔΕΘ).
Εντούτοις, προς πολύ μεγάλη μας απογοήτευση, η Ηγεσία απέδειξε με έργα ότι, όχι μόνο δεν είχε καμία πρόθεση να αποκαταστήσει τη μέγιστη αδικία που η ίδια δημιούργησε, αλλά δεν κατάφερε καν να μεταφέρει τη «δίκαιη ευγνωμοσύνη της ελληνικής κοινωνίας και της πατρίδας». Εκτός βέβαια, αν αυτή που θεσπίστηκε είναι η πραγματική «ευγνωμοσύνη» έναντι του προσωπικού του ΠΝ. Απλώς να υπενθυμίσουμε ότι στην περίπτωση της αρχικής εφαρμογής της (α) σχετικής, απαιτήθηκαν μόλις 3 μήνες για να γίνει κατανοητός ο εμπαιγμός. Σε κάθε περίπτωση δεν φαίνεται να υπάρχει υποστήριξη των προσπαθειών της Ηγεσίας του ΠΝ για την αναστροφή των δυσμενών συνθηκών.
Κατά τα λοιπά, μένει απλώς να συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την έως τώρα αυξητική πορεία των παραιτήσεων, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα την υλοποίηση της ατζέντας 2030, στο πλαίσιο της οποίας έχει προαναγγελθεί νέα δομή των ΕΔ. Φοβούμαστε δε, μη τυχόν αυτή η νέα δομή έχει σχεδιαστεί δίχως να συμπεριλαμβάνει μεγάλο ποσοστό των εν ενεργεία στρατιωτικών του σήμερα, ώστε το 2030 τα στελέχη να έχουν τη μικρότερη δυνατή επαφή με «αναμνήσεις» όπως, ότι έπαιρναν εφάπαξ, ότι κάποτε οι μισθοί και οι αποζημιώσεις τους επέτρεπαν να ζουν αξιοπρεπώς, ότι η υγειονομική περίθαλψη ήταν δημόσια και συνταγματικά κατοχυρωμένη κλπ. Ευχόμαστε να διαψευστούμε πανηγυρικά και ο διαφαινόμενος Αρμαγεδδών να μην μετατραπεί σε εφιαλτική πραγματικότητα.