Της Μάρθας Καραδήμου•
Απρίλιος 2011. Μισράτα,Λιβύη. Οι στρατιώτες του Καντάφι στην προσπάθεια τους να απεγκλωβιστούν από κτίριο που είναι παγιδευμένοι χρησιμοποιούν χειροβομβίδες και ρουκέτες.Ο ελληνικής καταγωγής φωτορεπόρτερ Chris Hondros και ο Tim Hetherington βρίσκονταί εκεί. Ο Chris Hondros χτυπάει σοβαρά στο κεφάλι και μετά απο λίγες ώρες σε κομματώδη κατάσταση καταλήγει, ενώ ο συνάδελφος του πεθαίνει ακαριαία.Ο θάνατος τους συγκλόνισε τα ΜΜΕ και ανέσυρε στο φως αλήθειες για το πολεμικό φωτορεπορτάζ. Στην Ελλάδα τι γίνεται άραγε; Ο Μάριος Λώλος, Πρόεδρος Ένωσης Φωτορεπόρτερ στην Ελλάδα και μάχιμος φωτογράφος, είναι το καταλληλότερο άτομο που θα μπορούσε να μας ξεναγήσει στα άδυτα των πολεμικών πεδίων.
Ο Μάριος Λώλος, μας δίνει έναν κατατοπιστικό ορισμό για το πολεμικό φωτορεπορτάζ και εξηγεί την συγκρουσιακή αίσθηση που έχουν οι φωτορεπόρτερ στο πεδίο της μάχης. Περιγράφει με παραστατικότητα πως πρόκειται για μια μίξη αδρεναλίνης, ενστίκτου επιβίωσης και επαγγελματικού χρέους. Παρόλο που υπάρχουν όροι ασφάλειας για τους πολεμικούς φωτορεπόρτερ ώστε να προστατεύουν ,όσο το δυνατόν, τη σωματική τους ακαιρεότητα αυτοί δεν τηρούνται πάντα ,μας εξηγεί ο κ. Λώλος και καθηλώνει λέγοντας «Το θέμα είναι να πας, να φωτογραφίσεις, για μένα, και να γυρίσεις. Να γυρίσεις ζωντανός. Δεν είναι να γυρίσεις σε μία κάσα.»
Οι αλλαγές που έχει υποστεί το πολεμικό φωτορεπορτάζ από τον πόλεμο του Βιετνάμ, είναι ραγδαίες
Οι αλλαγές που έχει υποστεί το πολεμικό φωτορεπορτάζ από τον πόλεμο του Βιετνάμ, είναι ραγδαίες. Οι πρωταγωνιστές κάθε πολέμου προσπαθούν να ελέγχουν την δράση των πολεμικών φωτορεπόρτερ. Συνήθως δε, φροντίζουν να έχουν δικούς τους φωτογράφους, οι οποίοι θα φωτογραφίσουν τα «δέοντα» ώστε να εξυπηρετήσουν την προπαγανδιστική διάθεση της εκάστοτε πλευράς. Μια επίσης σημαντική αλλαγή έρχεται με την είσοδο της «Δημοσιογραφίας των Πολιτών». Στρατιώτες φωτογραφίζουν βασανιστήρια αιχμαλώτων ή βιντεοσκοπούν βάναυσες εκτελέσεις με κινητά και στη συνέχεια ανεβάζουν στο διαδίκτυο το υλικό τους το όποιο μοιράζεται στις οθόνες εκκατομυρίων πολιτών. Τα πλάνα απο τις ερασιτεχνικές λήψεις απέχουν έτη από εκείνα των φωτορεπόρτερ. Συνήθως, δεν ακολουθούν τους δεοντολογικούς κανόνες που έχει ένας επαγγελματίας ο οποίος σέβεται το έργο του.
Πολεμικό Φωτορεπορτάζ και Έλληνες Φωτορεπόρτερ
Η κρίση άγγιξε και το ελληνικό πολεμικό φωτορεπορτάζ, αναφέρει ο κ.Λώλος. Τα ελληνικά ΜΜΕ δεν στέλνουν πλέον δημοσιογράφους στα πεδία των μαχών. Οι μόνοι Έλληνες που ταξιδεύουν σε εμπόλεμες ζώνες είναι εκείνοι που δουλεύουν για ξένα πρακτορεία.
Όταν κάποιος βρίσκεται εντός μιας εμπόλεμης ζώνης, η φρίκη του πολέμου μπαίνει στο αίμα του και τον δηλητηριάζει, γίνεται συνήθεια και οι αναστολές του αρχίζουν να σβήνουν. Ο Πρόεδρος των Φωτορεπόρτερ Ελλάδος συμβουλεύει: « Όταν αυτό το πράγμα αρχίζεις και το συνηθίζεις, η γνώμη η δικιά μου, είναι οτι πρέπει να φύγεις, εγώ έφευγα». Η προβολή αίματος στις πολεμικές φωτογραφίες βρίσκει αντίθετο τον κ. Λώλο. Θεωρεί πως το βάρβαρο κλίμα του πολέμου μπορείς να το παρουσιάσεις χωρίς να δείξεις το ελάχιστο αίμα και παρόλα αυτά να αφυπνήσεις και να σοκάρεις τον θεατή.
Πώς ορίζουμε ένα πεδίο μάχης όμως; Η σύγκρουση, οι τραυματίες, η εξουσία και η βία μας παραπέμπουν σε κοντινότερες περιοχές απο το Ιράν και τη Λιβύη. Το Σύνταγμα ίσως; «Εγώ δεν σκοτώθηκα σε περιοχές εμπόλεμες και πήγα να σκοτωθώ στο Σύνταγμα απο το ανάποδο γκλομπ ενός μπάτσου» αναφέρει ο Μάριος Λώλος. Πλήθος συναδέλφων του έχουν τραυματιστεί προσπαθώντας να κάνουν απλώς την δουλειά τους απο την αστυνομία συνειδητά ,όπως υποστηρίζει. «Το να χτυπάς τα μάτια του κόσμου δεν δίνει στοιχεία δημοκρατίας» υποστηρίζει ο Πρόεδρος των Φωτορεπόρτερ και ζητά την τιμωρία έστω ενός που να ευθύνεται για την επίθεση σε φωτορεπόρτερ ώστε να παραδειγματιστούν οι άλλοι.