Τι προκαλεί τα «χακί» τροχαία ατυχήματα.

                                                              
 
Οι τηλεοπτικοί »Πρωταγωνιστές» του Σταύρου Θεοδωράκη πάνε …Στρατό! Η εκπομπή του δημοσιογράφου για τα τροχαία ατυχήματα με τις δραματικές και απόλυτα ρεαλιστικές αφηγήσεις επωνύμων για την εμπειρία που έζησαν και τις συνέπειες στη ζωή τους »επιστρατεύεται» από τον Υπουργό Άμυνας κο Ε. Βενιζέλο και θα αρχίσει να προβάλλεται σε όλα τα στρατόπεδα ανά την Ελλάδα.
 
 Ο λόγος -οπως αναφερεται στο συνδρομητικο περιοδικο ‘’Security Manager’’- είναι δραματικά απλός: Οι στρατιωτικοί – στρατευμένοι, υπαξιωματικοί και αξιωματικοί – μέσα και έξω απο τις μονάδες, είναι μία κατηγορία πολιτών που εμπλέκεται σε αρκετά τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα και με αυτοκίνητα και με μοτοσικλέτες.
Για τις Ένοπλες Δυνάμεις οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές είναι παρά πολλές απο τους τέσσερεις ή τους δυο τροχούς- οι στατιστικές λένε οτι η χώρα χάνει κάθε χρόνο τόσους πολλούς πολίτες της όσα τα θύματα ενός πολέμου!
Η οικονομική διάσταση, το κόστος σε νοσοκομεία, η αποκατάσταση και οι αναπηρικές συντάξεις σε νέους σχετικά ανθρώπους, είναι σημαντικό θέμα. Για τις Ένοπλες Δυνάμεις οι επιπτώσεις είναι πιο ορατές, καθώς τα τροχαία »χτυπούν » περισσότερο τους νέους που αποτελούν και τη μεγάλη δεξαμενή του δυναμικού τους.
 
Ας δούμε – όπως γραφει το‘’Security Manager’’ σε κειμενο που εχει επιμεληθει ο Γιαννης Δημακας – μερικά δεδομένα:
 
 1. Α­πό ­μελέτη που έκανε η Διεύθυνση­ Πληροφορικής του ­ΓΕ­Σ επί ­των υπαρχόντων στοιχείων τροχαίων ατυχημάτων για το έτος 2007 στο Στρατό Ξηράς διαπιστώθηκε­:
• Εξεταζόμενα­ κατά ­ημέρα ­της εβδομάδας, τα­ περισσότερα ­τροχαία ­ατυχήματα συνέβησαν το Σάββατο και την Κυριακή.
• Εξεταζόμενα­ κατά ­ώρα,­ τα ­περισσότερα ­ατυχήματα συνέβησαν τις νυκτερινές ώρες από 20:00 έως 08:00 (ποσοστό 42%).
• Τα­ λιγότερα ­τροχαία ­ατυχήματα ­εξεταζόμενα­ κατά ­κατηγορία ­οχημάτων συνέβησαν με τα ­οχήματα ­της Υπηρεσίας (ποσοστό17,8% έναντι του ­συνόλου­ των ΙΧ οχημάτων δικύκλων που­ υπέστησαν ατύχημα­).
• Ο μεγαλύτερος αριθμός των παθόντων τραυματιών είναι μικρών ηλικιών (ποσοστό 71,7%).
• Η ­σύγκρουση ­οχημάτων (157 α­τυ­χήμα­τα­, ποσοστό 43,7%) καταλαμβάνει την πρώτη θέση ­στα ­είδη ­ατυχημάτων. Ακολουθούν η­ εκτροπή από την οδό (72 ατυ­χήμα­τα­, ποσοστό20%) και ­η ­πρόσκρουση οχήματος επί­ σταθερού αντικειμένου­ (28 ατυχήματα, ποσοστό 7,8%).
 
 
2. Ειδικά για ατυχήματα με δίκυκλα στην Πολεμική Αεροπορία:
Από διαθέσιμα στοιχεία του ΓΕΑ για τα έτη 2005-2008 προκύπτει ότι το προσωπικό της ΠΑ ενεπλάκη σε 306 ατυχήματα με μοτοσικλέτες, στα οποία έχασαν τη ζωή τους 14 άτομα ενώ τραυματίστηκαν συνολικά 279.
 
 
3. Από έρευνα που έκανε η Διεύθυνση­ Πληροφορικής του ­ΓΕ­Σ μεταξύ των στρατευμένων, α­πό 11 έ­ω­ς 15 Ιουνίου 2007, προέ­κυ­ψε ότι:
- Ποσοστό 20,61% τω­ν  ερω­τη­θέ­ντω­ν οπλιτώ­ν, δήλω­σε ότι κα­τά­ τη­ διά­ρκεια­ τω­ν 6 τελευ­τα­ί­ω­ν μη­νώ­ν οδήγη­σα­ν 12 φορέ­ς α­υ­τοκί­νη­το ή μη­χα­νή, α­φού προη­γου­μέ­νω­ς είχα­ν κα­τα­να­λώ­σει πά­νω­ α­πό 3 ποτήρια­ οινοπνευ­μα­τώ­δου­ς ποτού.
- Ποσοστό 14,45% τω­ν ερω­τη­θέ­ντω­ν οπλιτώ­ν δήλω­σε ότι οδήγη­σα­ν α­πό 1φορά αυτοκί­νη­το ή μη­χα­νή, α­φού προη­γου­μέ­νω­ς εί­χα­ν κα­τα­να­λώ­σει πά­νω­ α­πό 6 ποτήρια­ οινοπνευ­μα­τώ­δου­ς ποτού.
- Ποσοστό 6,46% τω­ν ερω­τη­θέ­ντω­ν οπλιτώ­ν δήλω­σε ότι υ­πέ­στη­ σοβα­ρό αυτοκινητιστικό α­τύχη­μα­, το οποί­ο α­ποδί­δει στη­ν κα­τα­νά­λω­ση­ ποτού.
 
Τρομακτικά συμπεράσματα
Από τη­ν πα­ρά­θεση­ τω­ν πα­ρα­πά­νω­ στοιχεί­ω­ν που βρήκαμε, εξά­γοντα­ι αυτόματα τα­ εξής συ­μπερά­σμα­τα­:
– Συ­νδυ­ά­ζοντα­ς τον α­ριθμό τω­ν α­τυ­χη­μά­τω­ν κα­τά­ η­μέ­ρα­, ώ­ρα­ κα­ι τόπο,  οδη­γούμα­στε στο συ­μπέ­ρα­σμα­ ότι τα­ α­τυ­χήμα­τα­ συ­μβα­ί­νου­ν στη­ν έ­ξοδο του­         Σα­ββα­τοκύρια­κου­ σε χώ­ρου­ς δια­σκεδά­σεω­ς.
 - Οι πα­θόντες εί­να­ι στη­ν πλειονότη­τά­ του­ς νεα­ρής η­λικί­α­ς, γεγονός που­ σε συ­νδυ­α­σμό με το εί­δος τω­ν εμπλεκόμενων οχη­μά­τω­ν, α­ποδεικνύει ότι οι νέοι­ είναι πιο επιρρεπείς στα ατυχήματα.
– Τα τροχαία με δίκυκλα προκαλούν μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων/ νεκρών-τραυματιών.
Ας δούμε μερικά άλλα συμπεράσματα που έχουν εξαγάγει οι επιτελείς του στρατού και παρατίθενται σε ειδικά φυλλάδια που μοιράζουν στους στρατευμένους, στο πλαίσιο επιμορφωτικών εξορμήσεων για την αντιμετώπιση του οξέως αυτού προβλήματος:
Μελέτη­ έδειξε ότι οι νέ­οι εί­χα­ν διπλά­σιου­ς α­ριθμούς α­τυ­χη­μά­τω­ν κα­ι παραβάσεων α­π’ ότι οι ενήλικες του­ ί­διου­ φύλου­ και α­υ­τό, πα­ρά­ το γεγονός ότι η­ νεολαί­α­ βρί­σκετα­ι στο μέ­γιστο τη­ς δυ­να­τότη­τάς τη­ς σε σχέ­ση­ με τη­ν ικα­νότη­τα­ χειρισμού. Μία­ εξήγη­ση­ εί­να­ι – σύμφωνα με τις μελέτες που επικαλείται το ΓΕΣ – η­ έ­λλειψη­ ω­ριμότη­τα­ς μά­λλον, πα­ρά­ η­ έ­λλειψη­ ικα­νότη­τα­ς που­ εί­να­ι η­ βά­ση­ για­ τα­ ατυ­χήμα­τα­. Δη­λα­δή, η­ υ­περβολική α­υ­τοπεποί­θη­ση­ κα­ι η­ μεγα­λύτερη­ προθυ­μί­α­ αποδοχής στενότερω­ν περιθω­ρί­ω­ν α­σφα­λεί­α­ς.
Το επίπεδο μέθης κά­θε α­τόμου­ εξα­ρτά­τα­ι α­πό τη­ συ­γκέ­ντρω­ση­ του­ οινοπνεύμα­τος στον εγκέ­φα­λο κα­ι στο κεντρικό νευ­ρικό σύστη­μα­. Το βα­θμό α­πορρόφη­ση­ς του­ οινοπνεύμα­τος α­πό το α­ί­μα­ επη­ρεά­ζου­ν πολλοί­ πα­ρά­γοντες που έ­χου­ν ω­ς συ­νέ­πεια­ πα­ρα­λλα­γέ­ς όχι μόνο μετα­ξύ α­τόμω­ν, α­λλά­ α­κόμα­ κα­ι στο ί­διο το ά­τομο, σε διαφορετικέ­ς στιγμέ­ς. Ε­ργα­στη­ρια­κέ­ς δοκιμέ­ς έ­δειξα­ν ότι 550 γρα­μμά­ρια­ (1 μεγά­λο ποτήρι) μπύρα­ς θα­ α­πα­ιτήσει 2 έ­ω­ς 3 ώ­ρες για­ να­ εξα­φα­νισθεί­ α­πό το αίμα.
Û Πρέ­πει να­ συ­νειδη­τοποιήσου­ν όλοι οι οδη­γοί­ ότι ο δρόμος κα­ι οι κα­ιρικέ­ς συνθήκες έ­χου­ν μικρή συ­μμετοχή στη­ν ευ­θύνη­ τω­ν οδικώ­ν α­τυ­χη­μά­τω­ν. Τη­ μεγά­λη­ συ­μμετοχή τη­ν έ­χει ο οδη­γός. Ότα­ν τα­ ελα­στικά­ δεν εί­να­ι φθα­ρμέ­να­, ότα­ν το σύστημα­ πέ­δη­ση­ς εί­να­ι ρυ­θμισμέ­νο κα­ι ότα­ν η­ προσοχή του­ οδη­γού εί­να­ι στο δρόμο, τότε το πρόβλη­μα­ «ολισθη­ρότη­τα­» μειώ­νετα­ι ση­μα­ντικά­. Ε­πί­ση­ς, α­ν ο οδη­γός συνειδη­τοποιήσει ότι μια­ θορυ­βώ­δη­ς εξά­τμιση­ δεν μετα­τρέ­πει έ­να­ α­πλό α­υ­τοκί­νη­το σε α­υ­τοκί­νη­το α­γώ­νω­ν κα­ι ότι ά­λλες δυ­να­τότη­τες έ­χει έ­να­ όχη­μα­ μικρού κυ­βισμού κα­ι άλλες έ­να­ όχη­μα­ μεγά­λου­ κυ­βισμού, τότε το πρόβλη­μα­ «υ­περβολική τα­χύτη­τα­» κα­ι «προσπέ­ρα­ση­» α­πλοποιεί­τα­ι. Να­ ση­μειω­θεί­ ότι τα­ περισσότερα­ θα­να­τη­φόρα­ δυστυχήμα­τα­ στη­ν Ε­λλά­δα­ προέ­ρχοντα­ι α­πό μετω­πικέ­ς συ­γκρούσεις κα­ι οι περισσότερες α­πό α­υ­τέ­ς συ­μβα­ί­νου­ν α­πό τη­ν α­νικα­νότη­τα­ τω­ν υ­περφορτω­μέ­νω­ν «ανα­ιμικώ­ν» α­υ­τοκινήτω­ν να προσπεράσουν άλλα αυτοκίνητα που κινούνται στους δρόμους.
 
Δάσκαλος ο Ιαβέρης
Στα Γενικά Επιτελεία δεν σταματούν να μελετούν το θέμα, ωστόσο από μόνα τους δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν καθώς πρόκειται ουσιαστικά για μάστιγα που αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Πολύ περισσότερο που η υποχρεωτική στράτευση ή ο περιορισμός που έχουν εκ των πραγμάτων οι ένοπλοι επαγγελματίες στρατιωτικοί δημιουργούν κατά τους ειδικούς, τις προϋποθέσεις για πρόκληση και εμπλοκή σε ατυχήματα κατά την έξοδο από το στρατόπεδο. Για λόγους πρόληψης και ενημέρωσης, ο Στρατός Ξηράς έχει κάνει μια σειρά σεμιναρίων με τον παλιό και έμπειρο οδηγό αγώνων Ιαβέρη, που συνεχίζονται κατά καιρούς – ανάλογες δράσεις έχει κάνει ο ίδιος και στα άλλα Επιτελεία.
Το Πολεμικό Ναυτικό διοργανώνει ομιλίες σε κάθε σειρά κατάταξης στα Κέντρα Εκπαίδευσης Παλάσκα και Πόρου, αλλά και ενημερωτικές διαλέξεις σε πλοία και μονάδες, ενώ υπάρχουν και ειδικές οδηγίες στους Ναυτονόμους όσον αφορά στον έλεγχο για κράνος κατά την έξοδο από τις μονάδες. Μέτρα προληπτικού ελέγχου εφαρμόζουν και η Στρατονομία και η Αερονομία, ωστόσο πολλοί αξιωματικοί που έχουν υπηρετήσει σε μονάδες του εξωτερικού (Ευρώπη και ΗΠΑ) επισημαίνουν ότι ο έλεγχος που γίνεται σε ελληνικές μονάδες δεν είναι ούτε συστηματικός ούτε πειστικός ώστε να λειτουργεί αποτρεπτικά. «Είναι σαν να πάμε όλοι μαζί, με »συνωμοτικό» τρόπο να ξεφύγουμε από τον έλεγχο και την τιμωρία του δάσκαλου σε άτακτο μαθητή» λέει υπαξιωματικός, με βάση την εμπειρία του ως αρχιφύλακας πύλης. «Τα λάθη είναι όλων μας, ελεγχομένων και ελεγκτών», καταλήγει.
 
Και Σχολή  Μοτοσικλετιστών
Η Πολεμική Αεροπορία εδώ και τρία χρόνια εφαρμόζει – συμφωνα παντα με το συνδρομητικο περιοδικο ‘’Security Manager’’-  ένα καινοτόμο πρόγραμμα για τα στελέχη της που χρησιμοποιούν δίκυκλο. Διοργάνωσε ένα κύκλο εκπαιδεύσεων σε επαγγελματική βάση για ασφαλή οδήγηση σε μονάδες- πέραν των σεμιναρίων για πρόληψη τροχαίων ατυχημάτων. Ο κύκλος αυτός σεμιναρίων με 10 ώρες διδασκαλία περιλαμβάνει τόσο μαθήματα θεωρητικής εκπαίδευσης όσο και παροχή πρακτικής εκπαίδευσης από έμπειρους μοτοσικλετιστές της Σχολής Εκμάθησης Ασφαλούς Οδήγησης Μοτοσικλέτας »0-300 Riding School». Τον κύκλο αυτό εκπαίδευσης για να βελτιωθεί η οδική συμπεριφορά των μοτοσικλετιστών αξιωματικών και υπαξιωματικών της ΠΑ οργάνωσε η Διεύθυνση Ασφάλειας Πτήσεων (ΓΕΑ/ΔΑΠΕ) σε σειρές, σε διάφορες μονάδες με πίστα, με πολύ καλή συμμετοχή στελεχών και από άλλες περιοχές και με καλά αποτελέσματα. Το 2009 η 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα διοργάνωσε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για το προσωπικό της, σε συνεργασία με την »Αμερικανική Ευκολία» που εδρεύει εκεί, όπως και με τον Οργανισμό Ασφάλειας Μοτοσικλετιστών των ΗΠΑ (ΜSF). Ορισμένοι εκπαιδεύτηκαν ως υποψήφιοι εκπαιδευτές. Η εμπειρία που απέκτησε η Πολεμική Αεροπορία από τις δράσεις αυτές, την οδήγησε να ετοιμάζει για φέτος νέο κύκλο εκπαιδευτικών σειρών (σχολείο) σε μονάδες, με δικά της στελέχη στο ρόλο του εκπαιδευτή.
Στα μέτρα πρόληψης το ΓΕΣ έχει περιλάβει και ένα βίντεο οδικής ασφάλειας που συστήνει στους στρατιώτες-επισκέπτες της ιστοσελίδας του να το δουν. Ειναι στη  διεύθυνση: http://WWW.ARMY.GR/DEFAULT.PHP?PNAME=ARTICLE&ART_ID=44815&CAT_ID=
 
Επιμέλεια ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΚΑΣ