Σήμερα αναμένεται να ανακοινωθεί η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης επί της προσφυγής της Γερμανίας εναντίον της Ιταλίας για την απόφαση ιταλικού δικαστηρίου υπέρ του Διστόμου.
Η απόφαση θα αναγνωστεί στις 11 το πρωί, ώρα Ελλάδος και θα μεταδοθεί ζωντανά από την ιστοσελίδα του Δικαστηρίου www.icj-cij.org.
Εν αναμονή της απόφασης ο γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Θυμάτων Γερμανικής Κατοχής, δικηγόρος, Μιλτιάδης Σφουντούρης δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως «το καλύτερο που θα θέλαμε να ακούσουμε είναι ότι τα εγκλήματα πολέμου δεν διέπονται από τους κανόνες συμβάσεως της Χάγης», ωστόσο συμπλήρωσε ότι «ικανοποιητικό θα είναι και αν ανακοινωθεί πως κατά περίπτωση κάμπτεται η ετεροδικία των κρατών, που είναι κάτι ενδιάμεσο».
Το χρονικό του δικαστικού αγώνα
Ο δικαστικός αγώνας ξεκίνησε το 1995 από τον νομικό και πρώην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννη Σταμούλη, ο οποίος κατέθεσε αγωγή με την οποία οι κάτοικοι ζητούσαν αποζημιώσεις ύψους 60 εκατ. ευρώ για ηθική ικανοποίηση για τις θηριωδίες στο Δίστομο.
Το 1997 εκδίδεται η υπ’ αριθ 137/97 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, η οποία δικαιώνει τους Διστομίτες και επιδικάζει αποζημίωση για ψυχική οδύνη.
Το 2000 το γερμανικό δημόσιο ασκεί αναίρεση ενώπιον του Αρείου Πάγου υποστηρίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να δικάζεται σε ξένη χώρα για τα εγκλήματα που διέπραξε στο παρελθόν. Εκδίδεται η υπ΄ αριθ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, η οποία απορρίπτει την αίτηση αναιρέσεως του γερμανικού δημοσίου.
Η Γερμανία αρνείται να καταβάλει τα ποσά που διά της ως άνω δικαστικής αποφάσεως οφείλει και έτσι ο Ιωάννης Σταμούλης προχωρά σε αναγκαστική εκτέλεση κατά των περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού δημοσίου στην Ελλάδα.
Το γερμανικό δημόσιο ασκεί αμέσως ανακοπή (το 2002). Η ανακοπή γίνεται δεκτή από το ελληνικό δικαστήριο και ως εκ τούτου οι Διστομίτες δεν μπορούν να εισπράξουν τα χρήματά τους.
Το 2004 ο Ι. Σταμούλης επικαλείται τον Κανονισμό 44/2001 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δυνάμει του οποίου η ελληνική αμετάκλητη απόφαση του δικαστηρίου της Λιβαδειάς μπορεί να κηρυχτεί εκτελεστή σε άλλο κράτος- μέλος της Ε.Ε.
Επιλέγει την Ιταλία προκειμένου να κινήσει αυτή τη διαδικασία και το Νοέμβριο του 2008 (μετά από τετράχρονο αγώνα και στην Ιταλία) κηρύσσεται εκτελεστή η απόφαση της Λιβαδειάς στην ευρωπαϊκή αυτή χώρα.
Η Γερμανία προσφεύγει στη Χάγη θέτοντας το ερώτημα κατά πόσον η Ιταλία έπραξε νόμιμα αναγνωρίζοντας στους κατοίκους του Διστόμου το δικαίωμα να αποζημιωθούν από τα περιουσιακά στοιχεία της Γερμανίας στην Ιταλία. Οι Γερμανοί ζητούν να αναγνωριστεί το προνόμιο της ετεροδικίας σε δίκες που αφορούν αποζημιώσεις σε θύματα των ναζιστικών θηριωδιών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.