Του Κώστα Αλατζά
Σε κατάσταση αναμονής βρίσκεται η Αθήνα, περιμένοντας και άλλα βήματα από την Άγκυρα, εκτός της απομάκρυνσης του Oruc Reis, τα οποία θα δείξουν πραγματική αποκλιμάκωση της έντασης στην ανατολική Μεσόγειο. Όπως αναφέρουν στρατιωτικές πηγές στο OnAlert, μετά την επιστροφή του ερευνητικού πλοίου στην Αττάλεια φαίνεται ότι αποσύρονται σταδιακά τουρκικές ναυτικές δυνάμεις από την περιοχή χωρίς αυτό ωστόσο να σημαίνει ότι η κατάσταση αποκλιμακώθηκε.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η απόσυρση του τουρκικού ερευνητικού πλοίου αποτελεί ένα θετικό πρώτο βήμα. «Εφόσον δούμε δείγματα γραφής σε αυτή την κατεύθυνση η Ελλάδα είναι έτοιμη να ξεκινήσει άμεσα ένα νέο κύκλο διερευνητικών επαφών με την Τουρκία», τόνισε ο πρωθυπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στα πλαίσια της 85ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με πηγή του Πολεμικού Ναυτικό, με την αποχώρηση του Oruc Reis 3 τουρκικά πολεμικά πλοία επέστρεψαν στη ναυτική βάση του Ακσάζ. Εντούτοις, στην περιοχή παραμένουν ναυτικές μονάδες του τουρκικού στόλου και για αυτό το λόγο οι ελληνικές ναυτικές δυνάμεις εξακολουθούν να είναι σε επιφυλακή. «Για να υπάρξει ουσιαστική αποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων πρέπει να επιστρέψουν στις βάσεις τους στη Σμύρνη και Μπατρίν», επισημαίνει η ίδια πηγή.
Πάντως, το γεγονός ότι η Άγκυρα δεν ανανέωσε, με την έκδοση νέας NAVTEX, τις ερευνητικές δραστηριότητες του Oruc Reis, σε συνδυασμό με τη διαφαινόμενη, εκτός απροόπτου, απόσυρση των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων, δείχνει ότι η Τουρκία, επί του παρόντος, επιλέγει την αποκλιμάκωση, επιβεβαιώνοντας έτσι το ρεπορτάζ και τις εκτιμήσεις αναλυτών στο OnAlert. Πλέον, η προσοχή όλων στρέφεται στον επικείμενο διάλογο μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας αλλά και στο πως θα έρθουν σε επαφή ξανά οι δύο πλευρές. Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι δεν αποκλείεται, πριν τη Σύνοδο Κορυφής στις 22-24 Σεπτεμβρίου, η γερμανική προεδρία, με τις ευλογίες των ΗΠΑ, να αναλάβει νέα διαμεσολαβητική πρωτοβουλία για την έναρξη νέου γύρου διερευνητικών επαφών.
Από τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός, έδωσε, τρόπον τινά, τον οδικό χάρτη που μπορεί να οδηγήσει στον ελληνοτουρκικό διάλογο, λέγοντας ότι ο επίλογος των προκλήσεων είναι η αρχή για διερευνητικές επαφές που θα οδηγήσουν σε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και στη συνέχεια σε διάλογο. Το πρώτο στάδιο των διερευνητικών επαφών θεωρείται κρίσιμο και καθοριστικό για την πορεία της ελληνοτουρκικής προσέγγισης καθώς, όπως ανέφερε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση, «οι λεπτομέρειες (το αντικείμενο είπε αρχικά και αμέσως το διόρθωσε ) θα καθοριστούν από τους έμπειρους Έλληνες διαπραγματευτές».
Οι διερευνητικές επαφές του 2016 και το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων
Από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού φάνηκε ξεκάθαρα ότι η θέση της ελληνικής κυβέρνησης για το αντικείμενο του διαλόγου είναι ότι υπάρχει μόνο μία διαφορά: ο καθορισμός των θαλασσίων ζωνών. «Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τις διερευνητικές επαφές από εκεί που σταμάτησαν το 2016 αρκεί να μη γίνονται μονομερείς ενέργειες σε μη οριοθετημένες περιοχές», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης. Η Ελλάδα, πρόσθεσε, έχει ισχυρές συμμαχίες και ο διάλογος είναι ο μόνος δρόμος. Ο καλόπιστος διάλογος είναι ο βασικός τρόπος για να αντιμετωπίσουμε το μόνο πρόβλημα που έχουμε που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, επισήμανε ο πρωθυπουργός.
Το 2016, η ελληνοτουρκική προσέγγιση σταμάτησε με υπαιτιότητα της Άγκυρας στο 60ο γύρο διερευνητικών επαφών που έγινε στην Αθήνα στις 29 Φεβρουαρίου. Οι διερευνητικές επαφές αφορούσαν την προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο ζήτημα του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών που εκτός από την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ περιλαμβάνουν και τα χωρικά ύδατα και ειδικότερα το δικαίωμα της Ελλάδας, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας , UNCLOS, για επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 ν.μ.