Του Κώστα Αλατζά
Σειρά σημαντικών εξελίξεων που θα δείξουν αν θα υπάρξει ή όχι αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται την εβδομάδα που αρχίζει.
Στις 12 Σεπτεμβρίου λήγει η ισχύς της τουρκικής NAVTEX για σεισμικές έρευνες του Oruc Reis. Δύο μέρες νωρίτερα πραγματοποιείται στην Κορσική η Διάσκεψη των επτά μεσογειακών χωρών της ΕΕ, ενώ δεν αποκλείεται έως τα τέλη της εβδομάδας να υπάρξει νέα διαμεσολαβητική πρωτοβουλία της γερμανικής προεδρίας η οποία επιθυμεί την αποκλιμάκωση της έντασης πριν τη σύγκλιση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24-25 Σεπτεμβρίου.
Το ίδιο διάστημα, αναμένεται να υπάρξουν και επίσημες δηλώσεις για την προωθούμενη ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία και την αγορά των Rafale, καθώς Εμανουέλ Μακρόν και Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθούν επί γαλλικού εδάφους ενόψει της Μεσογειακής Διάσκεψης.
Διαβάστε ακόμη: Προ των πυλών η ελληνογαλλική συμφωνία: Τόσο θα κοστίσουν τα Rafale – Τι ισχύει για τις Belh@rra
Η Αθήνα βρίσκεται σε έναν διαρκή διπλωματικό μαραθώνιο με τους εταίρους και συμμάχους. Από τη μία επιδιώκει μία σθεναρή αντίδραση της Ευρώπης με επιβολή κυρώσεων κατά της Άγκυρας, σε περίπτωση που η Τουρκία εξακολουθεί να προκαλεί. Εκτιμώνται θετικά, τα μηνύματα αλληλεγγύης προς την Ελλάδα που έστειλαν, στις χθεσινές συνομιλίες τους με τον Τούρκο πρόεδρο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, όπως και η στήριξη από τον αυστριακό υπουργό Εξωτερικών. Από την άλλη, η ελληνική κυβέρνηση αναζητά διμερείς συμμαχίες, προετοιμαζόμενη για το ενδεχόμενο έναρξης διερευνητικών επαφών με την Τουρκία, αν η τελευταία αποφασίσει να σταματήσει τις εμπρηστικές δηλώσεις, αποσύρει τις ναυτικές της δυνάμεις και το ερευνητικό πλοίο από την περιοχή.
Η ελληνική πλευρά γνωρίζει ότι η προτροπή των εταίρων και συμμάχων για αποκλιμάκωση και διάλογο, ως προς το πρώτο σκέλος αφορά αποκλειστικά και μόνο την Τουρκία, ενώ ως προς το δεύτερο αποδέκτες είναι και η Άγκυρα και η Αθήνα. Ως γνωστόν, υπάρχει εκ διαμέτρου αντίθετη αντίληψη από τις δύο πλευρές τόσο για την ατζέντα του διαλόγου όσο και για τρόπο εφαρμογής των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας στην περιοχή. Επομένως, σε περίπτωση αποκλιμάκωσης αναμένεται από τη Διεθνή Κοινότητα πίεση προκειμένου να βρεθεί ένας κοινός τόπος ώστε να ξεκινήσουν οι ελληνοτουρκικές διερευνητικές επαφές. Προς αυτή την κατεύθυνση εκτιμάται να κινηθεί και ενδεχόμενη πρωτοβουλία της γερμανικής προεδρίας.
Η ελληνική κυβέρνηση, έχοντας το βλέμμα στην επόμενη ημέρα της αποκλιμάκωσης, θέλει να καταστήσει σαφές ότι επιθυμεί έμπρακτες κινήσεις καλής θελήσεως από την Τουρκία προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική αποκλιμάκωση και να αρχίσουν διερευνητικές επαφές, και για αυτό απαιτείται χρόνος. Ταυτόχρονα, επιδιώκει την υποστήριξη των ελληνικών θέσεων μέσα από διμερείς συμφωνίες και συνεργασίες. Η μεσογειακή Διάσκεψη στην Κορσική θεωρείται πεδίο προώθησης των ελληνικών θέσεων για την ελληνοτουρκική διένεξη ενόψει της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής.
Διαβάστε ακόμη: Πέτσας: Δεν μας τρομάζει καμία απειλή
Σήμερα, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Μάλτας, Εβαρίστ Μπαρτόλο. Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών, οι συζητήσεις αναμένεται να εστιασθούν σε ζητήματα διμερούς, ευρωπαϊκού και περιφερειακού ενδιαφέροντος με έμφαση στις τρέχουσες εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, την κατάσταση στη Λιβύη και το μεταναστευτικό. Επίσης, θα υπογραφεί Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών για τη συνεργασία στον τομέα της διπλωματικής εκπαίδευσης.
Στο μεταξύ, το Oruc Reis φαίνεται ότι έχει χαράξει βορειοδυτική πορεία και παραμένει άγνωστο αν η Τουρκία εκδώσει νέα ναυτική αναγγελία, μεταφέροντας τις δραστηριότητες του ερευνητικού πλοίου ακόμη βορειοτέρα και δυτικότερα, πιο κοντά στο Καστελόριζο και τον 28ο μεσημβρινό. Ήδη σήμερα η Yeni Safak αναφέρει πως η Navtex θα παραταθεί και το ερευνητικό σκάφος θα κινηθεί προς Ρόδο και Καστελλόριζο.
Επίσης, μετά τη χθεσινή συνάντηση Ερντογάν – Σάρατζ, στην Κωνσταντινούπολη, είναι πιθανό η Άγκυρα να προχωρήσει μέσω της κρατικής εταιρίας ΤΡΑΟ στη διεξαγωγή ερευνών στη θαλάσσια περιοχή που ορίζει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η ελληνική κυβέρνηση θα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις τουρκικές κινήσεις με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα. Όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, «απαιτείται ψυχραιμία, εγρήγορση και ετοιμότητα από τη δική μας πλευράς και ενεργοποίηση όλων των διπλωματικών και των άλλων εργαλείων που έχει η Ελλάδα -συμπεριλαμβανομένης της αποτρεπτικής της δύναμης- ώστε όλες αυτές οι απειλές να σταματήσουν να εκτοξεύονται και να βρεθεί διέξοδος σε μία ειρηνική διευθέτηση της μίας και μοναδικής διαφοράς που έχουμε με την Τουρκία. Της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μας».