Του Κώστα Αλατζά
Σε κινήσεις τακτικής προχωρά η Άγκυρα λίγο πριν τις Συνόδους σε ΝΑΤΟ και ΕΕ τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Προαναγγέλλει αναστολή των ερευνών του Oruc Reis από το Καστελόριζο χωρίς ωστόσο να δεσμεύεται ότι δε θα προχωρήσει σε νέες έρευνες σε άλλες περιοχές. Την ίδια ώρα ο Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει ότι επιθυμεί τον διάλογο και πως η Τουρκία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης υπονοώντας όμως ότι ο γεωστρατηγικός της ρόλος δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένος.
Μετά από τρεις και πλέον μήνες ερευνών σε τμήματα εντός τμημάτων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας το Oruc Reis θα απομακρυνθεί από την περιοχή του συμπλέγματος της Μεγίστης. «Με τη νέα NAVTEX που εκδόθηκε, συλλέγονται στοιχεία σε επιπλέον 2806 τ.χλμ. και οι εργασίες θα ολοκληρωθούν στις 29 Νοεμβρίου» ανέφερε χθες το τουρκικό υπουργείο Ενέργειας με ανάρτησή του στο twitter.
Ταυτόχρονα, το υπουργείο Εξωτερικών απαντώντας στην ελληνική αντίδραση για τη τελευταία και παράνομη NAVTEX, που δεσμεύει για έρευνες -δεύτερη φορά- περιοχή που εκτείνεται μόλις 6 ν.μ. από το σύμπλεγμα της Μεγίστης, ανακοίνωσε προκλητικά: «Η Ελλάδα, αντί να προβαίνει σε ανακοίνωση κάθε φορά που εκδίδουμε μία νέα Navtex, θα ήταν καλύτερο να ανταποκριθεί θετικά στην πρόσκλησή μας για συνομιλίες».
Η ελληνική θέση
Η Αθήνα πάντως εμμένει στη θέση της ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση έναρξης των διερευνητικών επαφών αν δεν αποσυρθεί το Oruc Reis και δε σταματήσει η Τουρκία να θέτει ζητήματα πέραν του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών που αποτελούν και τη μόνη διαφορά. Σε ο,τι αφορά το θέμα της επιβολής ευρωπαϊκών κυρώσεων, διπλωματικές πηγές του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρουν ότι η Αθήνα θα ζητήσει «μέτρα» για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Αθήνα στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ θα περιμένει πρώτα να ακούσει τις προτάσεις της Κομισιόν και στη συνέχεια θα τοποθετηθεί.
Στις Βρυξέλλες πάντως το κλίμα έχει βαρύνει για την Άγκυρα. Το άνοιγμα των Βαρωσίων και το «πικ νικ» του Ερντογάν έχουν ενοχλήσει Βερολίνο και Παρίσι. Η καγκελάριος Μέρκελ στην τελευταία τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών εξέφρασε τον προβληματισμό της για τη τουρκική συμπεριφορά, ενώ ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Ιβ Λεντριάν διαμήνυσε ότι δεν αρκούν τα λόγια αλλά χρειάζονται πράξεις από τη Τουρκία.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στις αρχές Δεκεμβρίου. Την ερχόμενη Πέμπτη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα έχει επικοινωνία με τον Γιανς Στόλτενμπεργκ εν όψει της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της Συμμαχίας 1 και 2 Δεκεμβρίου. Σημειώνεται ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ έχει αναλάβει πρωτοβουλία για αποκλιμάκωση της έντασης και την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα, η οποία όμως δεν έχει αποδώσει.
Η προπαγάνδα Ερντογάν
Ο Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στο αρνητικό κλίμα που επικρατεί τελευταία στην Ευρώπη αλλά και λόγω της εκλογής Μπάιντεν στις ΗΠΑ θέλει να δείξει ότι ρίχνει τους τόνους χωρίς όμως αυτό να μειώνει τη σημασία της Τουρκίας για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ Ο Τούρκος πρόεδρος υποβαθμίζει τις προκλήσεις έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου επιχειρώντας να αναδείξει τον στρατηγικό ρόλο της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή προκειμένου να γίνουν αποδεκτές οι θέσεις της. Σε χθεσινή ομιλία του τόνισε ότι η Τουρκία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης, αρκεί η Δύση να μην ωθεί την Άγκυρα σε άλλες κατευθύνσεις υπονοώντας σαφώς τη Ρωσία ή το Ιράν. «Όσο δεν μας υποχρέωναν να στραφούμε αλλού, η δική μας επιλογή ήταν πάντα η Δύση, από την άμυνα μέχρι το εμπόριο».
Η Τουρκία κάνει επίθεση φιλίας στην Ευρώπη λόγω των επικρεμάμενων κυρώσεων, αλλά ταυτόχρονα επιδιώκει να πείσει τη διεθνή κοινότητα ότι η ελληνική πλευρά μιλά αβάσιμα για τουρκική προκλητικότητα και πως η Αθήνα προφασίζεται τις έρευνες του Oruc Reis για να μην προσέλθει σε διάλογο. Μάλιστα δε διστάζει να κατηγορεί για την ένταση στην περιοχή την Ελλάδα και την Κύπρο. Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο στη τηλεδιάσκεψη των G20, έκανε λόγο για προκλήσεις της Ελλάδας και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης Νότιας Κύπρου.
Το Κυπριακό
«Η πρότασή μας για μία διάσκεψη για την ανατολική Μεσόγειο, στην οποία θα συμμετάσχουν και οι Τουρκοκύπριοι δείχνει τη θέλησή μας για επίλυση του προβλήματος με διάλογο» δήλωσε ο Ερντογάν. Πρόσθεσε μάλιστα ότι η «η Τουρκία πάντοτε επέδειξε εποικοδομητική στάση για να ξεπεραστούν τα προβλήματα στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο.»
Όπως έχει γράψει το OnAlert, η Τουρκία επιδιώκει μέσα από τη συνολικότερη διευθέτηση των θαλασσίων ζωνών, που επιχειρείται στην ανατολική Μεσόγειο, όχι μόνο να αμφισβητήσει κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά συνάμα να δρομολογήσει την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος σε άλλη βάση από τις προτάσεις του ΟΗΕ. Πλέον, τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν όσο και ο Ερσίν Τατάρ μιλούν καθαρά για δύο κράτη και δύο λαούς.