Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προέβησαν σε κοινές δηλώσεις, σήμερα 13 Μαΐου 2024, μετά τη διμερή συνάντησή τους στην Άγκυρα.
Ξεκινώντας τις δηλώσεις, ο Ερντογάν έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο διμερές εμπόριο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, λέγοντας πως οι δυο χώρες θα εργαστούν για να αυξηθεί στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Επίσης, αναφέρθηκε και στις δύο νέες συμφωνίες που υπεγράφησαν σήμερα, στον τομέα της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών και στον τομέα της υγείας.
«Κατά τις συναντήσεις μας, συζητήσαμε τα αλληλένδετα προβλήματα στις τουρκοελληνικές σχέσεις. Δεσμευόμαστε στη βούλησή μας να λύσουμε τα προβλήματά μας μέσω ειλικρινούς διαλόγου, καλής γειτονίας και διεθνούς δικαίου. Η καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας μας. Συμφωνούμε ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις δεν έχουν θέση στο μέλλον της περιοχής μας», δήλωσε ο Ερντογάν.
Η «τουρκική μειονότητα» και η «γενοκτονία» στη Γάζα
Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος μίλησε για «τουρκική μειονότητα στη Θράκη» και έκανε λόγο πως υπάρχει θέληση να λυθούν τα επιμέρους προβλήματα. Σχετικά με το Κυπριακό ζήτησε να επιτευχθεί μια «δίκαιη λύση», με βάση «τα πραγματικά γεγονότα που συμβαίνουν στο νησί».
Οι δύο ηγέτες μίλησαν και για τις περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε ως «γενοκτονία» τον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς και δήλωσε πως θα συνεχίζει να στηρίζει τη Χαμάς.
«Η ισραηλινή κυβέρνηση κωφεύει στις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός. Συνεχίζει να στοχεύει τη Ράφα, το τελευταίο καταφύγιο αθώων πολιτών. Η διεθνής κοινότητα πρέπει τώρα να υψώσει τη φωνή της πιο δυνατά για τη σφαγή αθώων πολιτών. Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στον Πρωθυπουργό εκ μέρους των Παλαιστινίων αδελφών μας για τη θετική ψήφο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την κατάπαυση πυρός. Ως Τουρκία, θα συνεχίσουμε τις διπλωματικές μας επαφές για να αναγκάσουμε το Ισραήλ σε κατάπαυση του πυρός και να αυξήσουμε την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους», είπε ο Ερντογάν.
«Δεν υπάρχει ανάμεσά μας κανένα πρόβλημα τόσο μεγάλο ώστε να μην μπορεί να λυθεί. Παρά τις διαφορές απόψεων, διατηρούμε τους διαύλους διαλόγου μας ανοιχτούς και επικεντρωνόμαστε στη θετική ατζέντα», τόνισε.
Η Μονή της Χώρας
Αναφερόμενος στην μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ένα ζήτημα το οποίο έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός και εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του, ο Ερντογάν είπε: «Η Τουρκία είναι μια υποδειγματική χώρα όσον αφορά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ανοίξαμε ξανά το τέμενος Kariye (όπως ονομάζει η Τουρκία τη Μονή της Χώρας), μετά την απόφαση που πήραμε το 2020. Δίνουμε σημασία στην προστασία κάθε έργου που αποτελεί πολιτιστικό αγαθό της UNESCO. Το τέμενος είναι επίσης ανοιχτό σε όλους να το επισκεφθούν», είπε χαρακτηριστικά.
«Περιμένω τον κ.Μητσοτάκη ξανά στην Άγκυρα για το επόμενο Ανωτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας», κατέληξε ο Τούρκος πρόεδρος.
Οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη
«Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. «Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος», συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην συμφωνία για την επίσημη ίδρυση επιχειρηματικού συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.
«Και οι δύο λαοί μας όπως είχα δεσμευτεί απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά», συμπλήρωσε.
«Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ», υπογράμμισε.
Η απάντηση Μητσοτάκη για τις μειονότητες
Στον χαρακτηρισμό της μειονότητας της Θράκης ως τουρκικής» από τον Ερντογάν απάντησε «διπλωματικά» ο Έλληνας πρωθυπουργός, αναφέροντας πως η θρησκευτική ιδιότητα της μειονότητας προσδιορίζεται ρητά από τη Συνθήκη της Λωζάνης.
«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
«Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας», πρόσθεσε.
«Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία», συνέχισε.
Όοσν αφορά την μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί και όσα είπε ο Ερντογάν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε: «Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους».
Η Μέση Ανατολή
Ο πρωθυπουργός είπε ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. «Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μια βάνασυη επίθεση από μια τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.
Το Κυπριακό
Για το κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
«Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στις συμφωνίες που υπογράψαν σήμερα στην ‘Αγκυρα.
«Επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε το θετικό δρόμο», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.
Η έντονη διαφωνία για την Χαμάς
Σε παρέμβασή του μετά τις δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού, ο Ερντογάν τόνισε ότι η Τουρκία δεν θεωρεί την Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση.
«Αγαπητέ μου φίλε, διαφωνούμε σε κάτι σημαντικό. Εγώ δεν θεωρώ την Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση. Ειναι μια αντιστασιακή οργάνωση που υπερασπίζεται τα εδάφη της και τον λαό της», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
Αλλωστε δωσατε θετικη ψηφο στα η.ε και σας ευχαριστησα κι αυτο, αλλα αν την ονομαζετε τρομοκρατικη οργανωση αυτο θα μας δυσαρεστησει πολύ.
«Στη χώρα μου αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω απο 1.000 μέλη της Χαμάς που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία της Τουρκίας. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με την προσέγγιση σας, θα ήταν αδικία. Σκοτώνονται τόσοι άνθρωποι καθημερινά, εκτοπίζονται από τα εδάφη τους απο το 1947 απο το Ισραήλ», είπε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν.
«Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε για αυτό το θέμα», απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε ότι είναι ανάγκη για μια κατάπαυση πυρός», πρόσθεσε.
«Αυτό που λέτε μπορεί να γίνει, σας ευχαριστώ», απάντησε με τη σειρά του ο Ερντογάν, ολοκλρώνοντας έτσι τις κοινές δηλώσεις.
Δείτε ολόκληρες τις δηλώσεις των δύο ηγετών: