ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΛΟΥΚΑΣ ΛΙΓΟΥΡΙΩΤΗΣ
Νέα ώθηση στο θέμα που αφορά το σπίτι στον οικισμό Χρυσαυγή του Λαγκαδά που πραγματικά γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ – και όχι αυτό που μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη – δόθηκε με δηλώσεις του Δημάρχου Θεσσαλονίκης κ Μπουτάρη και οι οποίος φιλοξενήθηκαν, μεταξύ άλλων, στις ιστοσελίδες του τηλεοπτικού δικτύου CNN Turk και του μεγάλου ειδησεογραφικού πρακτορείου Dogan με τον τίτλο «Βρέθηκε το πραγματικό σπίτι που γεννήθηκε ο Ataturk».
Σε είδηση αναφέρεται ότι ο Δήμαρχος της Θεσσαλονίκης, κ. Γιάννης Μπουτάρης, που είναι στην Σμύρνη είπε – όπως είναι σχετικά ελάχιστα γνωστό στην Ελλάδα- ότι βρέθηκε το σπίτι το οποίο εικάζεται ότι είναι το πραγματικό σπίτι, στο οποίο γεννήθηκε ο Ataturk στην περιοχή Λαγκαδά κοντά στη Θεσσαλονίκη.Ο κ. Μπουτάρης είπε ότι το γνωστό σπίτι στη Θεσσαλονίκη είναι το σπίτι όπου μεγάλωσε ο Ataturk και φέρεται να πρόσθεσε: «Εμείς κάνουμε εργασίες στον περίγυρο του σπιτιού στη Θεσσαλονίκη και ο Δήμαρχος του Λαγκαδά θέλει να καταστήσει γνωστό το εκεί σπίτι. Επιθυμούμε να συνδέσουμε το σπίτι που γεννήθηκε και το σπίτι που μεγάλωσε ο Ataturk. O Ataturk είναι Τούρκος αλλά πρώτα είναι Θεσσαλονικιός. Είναι μια μεγάλη φυσιογνωμία. Δεν είναι θέμα τουρισμού. Το οθωμανικό παρελθόν της Θεσσαλονίκης είναι πραγματικότητα. Εμείς επιθυμούμε να φέρουμε στο φως την ιστορία και να την παρουσιάσουμε. Θα πρέπει να σταματήσουν οι εχθρότητες».
Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι κ. Μπουτάρης τόνισε ότι γίνονται εργασίες γύρω από το σπίτι στη Θεσσαλονίκη και πρόσθεσε: «Θα παράσχει υποστήριξη και ο TURSAB (Ένωση Τουρκικών Τουριστικών Πρακτορείων). Διότι εμείς δεν έχουμε χρήματα. Ο Δήμαρχος του Λαγκαδά επιθυμεί να παρουσιάσει το σπίτι που γεννήθηκε ο Ataturk και να δημιουργήσουμε μια σύνδεση μεταξύ του σπιτιού που γεννήθηκε και του σπιτιού που μεγάλωσε. Ο Ataturk ήταν μεγάλη φυσιογνωμία(…). Θέλουμε να θυμηθούμε την ιστορία και να την παρουσιάσουμε. Αυτές τις εργασίες δεν τις κάνουμε για να μαζέψουμε τουρίστες. Θα πρέπει να φέρουμε στο φως την ιστορία.(…) Επιθυμούμε να ανοίξουμε στη Θεσσαλονίκη έκθεση συλλογής ισλαμικών και οθωμανικών τεχνών. Πρόκειται για έναν πολιτιστικό θησαυρό».
Κοντρα στις μαρτυρίες οι Τουρκοι έλκονται από την …λάμψη της Θεσσαλονίκης
Τα όσα άκουσαν ωστόσο οι Τούρκοι δεν πρέπει να τους καλοάρεσε διότι – ενώ η ιστορία αυτή είναι γνωστή – πάντα ήθελαν να πλασάρεται ότι ο ηγέτης τους γεννήθηκε στην μεγάλη πόλη των Βαλκανίων, την Θεσσαλονίκη, και όχι σε ενα άσημο χωριό όπως η Χρυσαυγή- επί τουρκοκρατιας «Σαρίγιαρ»…Κι αυτό παρόλο που υπάρχει ισχυρή παράδοση, μαρτυρίες και βιβλιογραφία.
Ενδεικτικό είναι ότι η εφημερίδα Hurriyet αναφέρεται στο θέμα όπου γράφει ότι ο Γενικός Πρόξενος της Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη κ. Tugrul Birtekin, σε δήλωση που έκανε είπε: «Στο Sariyar («Σαρίγιαρ» σημερινή Χρυσαυγή), που είναι ένα χωριό της περιοχής Λαγκαδά, είναι γνωστό ότι είχε γεννηθεί η μητέρα του Ataturk, Zubeyde. Δεν έτυχε να βρω καμία επιστημονική εργασία για το ότι ο Ataturk γεννήθηκε εκεί».
Από την Χρυσαυγή και όχι από την Θεσσαλονίκη
Την καταγωγή του Κεμάλ Ατατούρκ από την Χρυσαυγή, πρώτη είχε αναδείξει το 2009 η πομακική εφημερίδα «Ζαγάλισα», η οποία φιλοξενησε σχετικές μαρτυρίες κατοίκων του χωριού. Όπως ανέφερε- και αναδημοσιεύτηκε σε πολλά έντυπα και εφημερίδες κατα καιρούς – όταν Έλληνες πρόσφυγες από την ανατολική Θράκη εγκαταστάθηκαν το 1922 στο τότε Σαρίγερ (»χρυσός βράχος»), ανέπτυξαν φιλικές σχέσεις με Τούρκους κατοίκους του χωριού, που ακόμη δεν το είχαν εγκαταλείψει στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληθυσμών.(Μέχρι την μικρασιατική καταστροφή στη σημερινή Χρυσαυγή, κατοικούσαν μόνο Τούρκοι, ανάμεσα σε αυτούς και οι συγγενείς του Κεμάλ Ατατούρκ.Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, στο χωριό εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη).
Και η μαμή
Από αυτούς λοιπόν έμαθαν οι Ελληνες ότι ο Κεμάλ Ατατούρκ, γεννήθηκε το 1881 και έζησε στο χωριό τους έως την ηλικία τον 8 ετών. Μάλιστα, αναφέρθηκε στα δημοσιεύματα ότι λίγα χρόνια πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών ζούσε στην Χρυσαυγή και η γριά μαμή που είχε ξεγεννήσει την μάννα του Zubeyde, με το όνομα Φατμέ Χανούμ.
Από τα ρεπορτάζ που έγιναν προέκυψε ότι στο σπίτι που γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, αργότερα εγκαταστάθηκε η οικογένεια του πρόσφυγα Ανδρέα Στάθη, ο οποίος στην συνέχεια έγινε και πρόεδρος του χωριού Χρυσαυγή- και για αυτό οι συγχωριανοί του αστειευόμενοι τον φώναζαν με το παρατσούκλι «Κεμάλ»
«Η αλήθεια αυτή αποσιωπήθηκε από τον καλπάζοντα τουρκικό εθνικισμό ο οποίος επιθυμούσε να παρουσιάσει τον Κεμάλ γεννημένο στην μεγάλη πόλη της Θεσσαλονίκης, η οποία άκμαζε και έλαμπε στα Βαλκάνια την εποχή εκείνη, και όχι σε ένα άγνωστο φτωχό χωριουδάκι έξω από τον Λαγκαδά» αναφέρει σχετικά το δημοσίευμα της »Ζαγάλισα».
Και μαρτυρία της αδελφή του Κεμαλ
Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο που αναφέρεται σε παλιότερο δημοσίευμα του Πρώτου Θέματος είναι ότι το 1981 και με αφορμή τους τουρκικούς εορτασμούς για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Κεμάλ Ατατούρκ, οι τότε βουλευτές Νικήτας Βενιζέλος και Κωνσταντίνος Μπαντουβάς, με ερώτησή τους προς το υπουργείο Εξωτερικών, αμφισβήτησαν επισήμως τη θεωρία ότι το σπίτι δίπλα στο Τουρκικό Προξενείο Θεσσαλονίκης είναι αυτό στο οποίο γεννήθηκε ο Κεμάλ, επικαλούμενοι μάλιστα και αυτοί την μαρτυρία της ίδιας της αδελφής του, της Μακμπουλέ, όπως διασώθηκε στην τουρκική βιβλιογραφία.
Τώρα οι Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης και Λαγκαδά δίνουν την σωστή ιστορικά διάσταση των γεγονότων.