Με τον τίτλο «Λύθηκε η γλώσσα των μειονοτήτων» η τουρκική εφημερίδα Sabah, δημοσιεύει στην πρώτη σελίδα ανταπόκριση του κ. Στέλιου Μπερμπεράκη για την συνάντηση εκπρόσωπων των μειονοτήτων που ζουν στην Τουρκία με την Επιτροπή των Σοφών που όρισε η τουρκική κυβέρνηση με αφορμή την προσπάθεια επίλυσης του Κουρδικού όπου, όπως αναφέρει, εξέφρασαν για πρώτη φορά τόσο ελεύθερα και γενναία τα προβλήματά τους και τα αιτήματά τους.
Τα μέλη της Επιτροπής Σοφών της περιοχής Μαρμαρά πραγματοποίησαν συνάντηση με μέλη των μειονοτήτων, στην περιοχή Φερίκιοι της Κων/λης. Οι εκπρόσωποι των μειονοτήτων, όταν είδαν απέναντί τους την Επιτροπή Σοφών, που τους άκουγε, σύμφωνα με την εφημερίδα, με μεγάλο ενδιαφέρον, εξήγησαν τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν μέχρι τώρα, τις πιέσεις τις οποίες υποβλήθηκαν και τις αδικίες που τους έγιναν, πολύ ένθερμα. Όσοι πήραν το λόγο βρήκαν την ευκαιρία να διατυπώσουν, απευθείας, και τα αιτήματά τους, αναφορικά με το νέο Σύνταγμα. Ο εκπρόσωπος των Βακουφίων, κ. Λάκης Βίγκας, αξιολόγησε τη συνάντηση με τα εξής λόγια: «Μας ικανοποίησε το γεγονός που ζητήθηκαν οι απόψεις μας, όπως αυτές του κάθε πολίτη. Τα τελευταία ανοίγματα της Κυβέρνησης είναι πολύ θετικά. Ατενίζουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία».Η Επιτροπή των Σοφών της περιοχής Μαρμαρά συναντήθηκε με τους εκπροσώπους των μειονοτήτων στις 12 Μαΐου και βρήκε, γράφει, την ευκαιρία να ακούσει τα αιτήματα των Ρωμαίικων (Ελληνικών) , Αρμενικών και Εβραϊκών κοινοτήτων, στην Τουρκία.
Σωρεία προβλημάτων και αδικιών
Γενικά το δημοσίευμα προσπαθεί να κινηθεί στην κατεύθυνση ότι οι διώξεις , οι διακρίσεις , το ξεσπίτωμα , οι κλοπή περιουσιών και όλα τα προβλήματα, έγιναν στο παρελθόν και ότι τώρα όλα επιλύονται - κάτι βέβαια που δεν ισχύει έτσι που αφήνεται να διαφανεί… Ούτε όλες οι περιουσιών των Βακουφίων έχουν αναγνωρισθεί και πολύ περισσότερο επιστραφεί, τα σχολεία δεν λειτουργούν όλα, οι ατομικές περιουσίες που αρπάχτηκαν με τα << μυστικά διατάγματα>> δεν έχουν επιστραφεί , η Χάλκη δεν λειτουργεί ( παρόλο που είναι άλλης τάξεως θέμα), τα παιδιά των διωχθέντων Ιμβριων δεν μπορούν να κληρονομήσουν την περιουσία των πατεράδων και παππούδων τους, Εκκλησίες χρησιμοποιούνται ως μουσεία ή τεμένη κλπ κλπ . Όλα αυτά λοιπόν που αφορούν το παρόν είτε ειπώθηκαν και δεν αναφέρονται στο δημοσίευμα ή δεν έγινε κατορθωτό, λόγω κλίματος, να ειπωθούν και ακουστούν από το τύπο…. Βέβαια η εφημερίδα γενικώς , όπως προαναφέραμε λέει ότι εξέφρασαν για πρώτη φορά τόσο ελεύθερα και γενναία τα προβλήματά τους και τα αιτήματά τους, αλλά δεν αναδεικνύονται πουθενά ποια ακριβώς είναι τα σημερινά προβλήματα, πλην γενικών αναφορών…
Δεν μπορούσαν να μπουν στις Στρατιωτικές Σχολές
Η εφημερίδα αναφέρει λοιπόν ότι οι εκπρόσωποι των μειονοτήτων τόνισαν ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι βρήκαν την ευκαιρία να αναφέρουν στην Επιτροπή των Σοφών, που διορίστηκε από την Κυβέρνηση, τα αιτήματα και τις στενοχώριες τους, που παλαιότερα δεν μπορούσαν να διατυπώσουν, τόνισαν ότι δεν θέλουν να επαναληφθούν τα όσα βιώθηκαν κατά το παρελθόν και αναφερόμενοι σε αυτά είπαν ότι μετά την περίοδο του Ατατούρκ, άλλες φορές αντιμετωπίστηκαν ως πολίτες και άλλες φορές ως ξένοι, ανάλογα με την εξωτερική πολιτική. Αναφέρθηκαν στις αδικίες και στις διακρίσεις που αντιμετώπισαν ενώπιον της Δικαιοσύνης, στην κατάσχεση βακουφικών ακινήτων, στην αδυναμία να ανοίξουν λογαριασμούς στις τράπεζες, επειδή τα Πατριαρχεία δεν έχουν δικαιώματα νομικής προσωπικότητας, στην απαγόρευση της λειτουργίας σχολείων και ορφανοτροφείων μέσα σε μία νύχτα, στα γεγονότα 6-7 Σεπτεμβριανά του 1955, στις εκστρατείες «Πολίτη μίλα τουρκικά», στο γεγονός ότι δεν μπορούσαν να πάρουν βαθμό στη στρατιωτική τους θητεία, στο ότι δεν μπορούσαν να μπουν στις στρατιωτικές σχολές και σε άλλα θέματα όπως, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν ορισμένοι οι οποίοι αποφοίτησαν από τα τμήματα Διεθνών Σχέσεων, δεν μπόρεσαν να γίνουν διπλωμάτες.
Πολίτες …α λα καρτ
Οι εκπρόσωποι των μειονοτήτων είπαν ότι, αν και η Τουρκική Δημοκρατία τους εκλάμβανε ως ένα κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας ως Τούρκους πολίτες, ξαφνικά τους έβλεπαν ως εχθρούς, λόγω των γεγονότων που συνέβαιναν στην Ελλάδα, στο Ισραήλ, στην Αρμενία ή στην Κύπρο.
Προσέξτε πως γίνεται το άλμα από το παρελθόν (προβλήματα) στο ότι τώρα κάποιοι …θα τους ακούσουν. Ποια είναι όμως τα προβλήματα δεν αναφέρονται: Οι εκπρόσωποι των μειονοτήτων αναφέρθηκαν,λέει, με εγκαρδιότητα, στα προβλήματά τους, αλλά και την ευχαρίστηση ότι τελικά βρήκαν ανθρώπους οι οποίοι θα τους ακούσουν και θα μεταφέρουν τα προβλήματά τους αυτά στην Κυβέρνηση. Μία άλλη ικανοποίηση για εκείνους, ήταν το ότι, κατά την περίοδο της Δημοκρατίας μετά τον Ατατούρκ, για πρώτη φορά, μία κυβέρνηση κατέβαλε προσπάθεια για την διόρθωση των λαθών του παρελθόντος και κάνει προσπάθεια για τα προβλήματά τους.
Βίγκας : «Αν εξασφαλισθούν τα δικαιώματα, ίσως γυρίσουν στην Πόλη…»
Ο εκπρόσωπος των κοινοτικών Βακουφίων, κ. Βίγκας, είπε ότι, η μη αποδοχή της νομικής προσωπικότητας των Βακουφίων αποτελεί μεγάλο εμπόδιο και ότι έχουν μεγάλη σημασία οι προσπάθειες που γίνονται από τις κοινότητες, για να ξεπεραστούν τα προβλήματα αυτά, με τα ανοίγματα της Κυβέρνησης. Ο κ. Βίγκας είπε, ότι είναι μεγάλη επιτυχία το γεγονός ότι ερχόμενοι στην Άγκυρα μπόρεσαν να αναφερθούν στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και επεσήμανε ότι σ’ αυτό έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι η Άγκυρα είναι πλέον πιο ανοιχτή έναντι των μειονοτήτων. Επίσης τόνισε πως, τους ευχαρίστησε πολύ το γεγονός ότι, παίρνουν τις απόψεις τους, στο χρονοδιάγραμμα της προετοιμασίας του νέου Συντάγματος, και απαντώντας στο ερώτημα «Αν εξασφαλιστούν θετικά αποτελέσματα στη διαδικασία αυτή, ενδέχεται να επιστρέψουν στη χώρα οι Τούρκοι πολίτες, ρωμαίικης καταγωγής, που μετανάστευσαν από την Κων/λη;», είπε: «Γιατί όχι; Όλοι θα ήθελαν να ζήσουν σε μία χώρα, η οποία δείχνει σεβασμό στις δημοκρατικές αρχές, η οποία εφαρμόζει τους κανόνες του κράτους δικαίου και ειδικότερα σε μία χώρα που θεωρεί δικά του εδάφη. Η κυβέρνηση αυτή δείχνει ότι, επιθυμεί να ακολουθήσει αυτό το δρόμο».
Δημ. Φραγκόπουλος: «Είμαι ανήσυχος»
Στο δημοσίευμα ενσωματώνεται μέρος συνέντευξης στην ( ελληνική )εφημερίδα ‘Τα Νέα’, του πρώην Γυμνασιάρχη του Ζωγράφειου (Λύκειο αρρένων Ζωγράφειο), κ. Δημήτρη Φραγκόπουλου, ετών 85, που απαντώντας στο ερώτημα: «Ποια είναι κατά τη γνώμη σας, η κατάσταση της μειονότητας μετά από 15-20 χρόνια;», είπε: «Είμαι ανήσυχος. Η νεολαία μας εγκαταλείπει τη χώρα και φεύγει. Θα πρέπει να επιδείξουμε σεβασμό στην ιστορία μας, που μας έχει κρατήσει σ’ αυτά τα εδάφη επί αιώνες».
Στο πλαίσιο του ίδιου δημοσιεύματος και με τον τίτλο «Τα δικαιώματα και τα προβλήματα σε ακαδημαϊκή πλατφόρμα», γράφει ότι μετά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Κων/λη, οι εκπρόσωποι των μειονοτήτων, βρήκαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους και στην Άγκυρα. Στη διάλεξη που έγινε στην Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, στο Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την περασμένη εβδομάδα, εκτός από τους εκπροσώπους της μειονότητας, έλαβαν μέρος ακαδημαϊκοί και δικηγόροι.
Οι εκπρόσωποι των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων είπαν ότι, επειδή δε μπορούσαν να διατυπώσουν τα παράπονά τους στη τουρκική δικαιοσύνη, παλαιότερα, επειδή δε γίνονταν δεκτοί ως νομική προσωπικότητα, γι’ αυτό το λόγο αναγκάζονταν να προσφύγουν στο ΕΔΑΔ.
Το μεγαλύτερο ξύλινο κτίριο της Ευρώπης, το ορφανοτροφείο της Πριγκίπου, καταχωρήθηκε, το 1903, από την Οθωμανική διοίκηση, στο Πατριαρχείο. Το 1927, η ιδιοκτησία καταχωρήθηκε και πάλι στο Πατριαρχείο και έγινε δεκτή η νομική του προσωπικότητα. Όμως, όταν το Πατριαρχείο, αργότερα, ζήτησε την επιστροφή του κτιρίου, το οποίο είχε κατασχεθεί από το κράτος, το αίτημα επεστράφη, επειδή δεν είχε, όπως ειπώθηκε, νομική προσωπικότητα. Με τη δίκη που ξεκίνησε το Πατριαρχείο, το 2002, στο ΕΔΑΔ, επεστράφη η ιδιοκτησία του ορφανοτροφείο στο Πατριαρχείο.
Κατασχέθηκε το 90% των ακινήτων.
Θέματα που συζητήθηκαν στην εν λόγω συνάντηση, ήταν και το γεγονός ότι, στο 90% των ακινήτων των μειονοτήτων, μετά την περίοδο του Ατατούρκ, έγινε κατάσχεση. Στη συνάντηση που έγινε στην Άγκυρα, τονίστηκε πως, με νέες ρυθμίσεις γίνεται προσπάθεια να ξεπεραστούν οι αδικίες που έγιναν κατά το παρελθόν και τωρα έρχονται αντιμέτωποι.