Επιμέλεια Λ.ΛΙΓΟΥΡΙΩΤΗΣ
Πληρωμένες απαντήσεις πήρε από τους Χριστιανούς – Έλληνες και Αρμένιους – καθώς και τους Εβραίους πήρε ο ο Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Ομέρ Τσελίκ που κάλεσε τις μειονότητες που είχαν στο παρελθόν διωχθεί από την Τουρκία να επιστρέψουν στην Τουρκία: χορτάσαμε από λόγια,θέλουμε έργα, διορθώστε τις αδικίες , επιστρέψτε π.χ. τον κεφαλικό φόρο που μας βάλατε όταν μας διώχνατε όπως και τα ακίνητα που μας πήρατε, ,ήταν το νόημα της απάντησης που έδωσαν εκπρόσωποι των προαναφερθεισών μειονοτήτων.
Αφορμή υπήρξε παρέμβαση του κ. Ομέρ Τσελίκ ο οποίος μιλώντας σε εκδήλωση για τον τουρισμό στην Μόσχα, κάλεσε τους Εβραίους και τους Χριστιανούς να επιστρέψουν στα σπίτια τους στην Ανατολία. Ο κ.Τσελίκ,όπως και άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι τελευταία, υποστήριξε ότι πλέον η Τουρκία έχει καταστεί μια Δημοκρατία που σέβεται τις διαφορετικές ταυτότητες και ότι τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν με τις μειονότητες έχουν διορθωθεί .
« Οι Χριστιανοί και οι Εβραίοι που έφυγαν από την χώρα λόγω αυτών των λαθών μπορούν να ξαναγυρίσουν. Αν αντιμετωπίζετε πρόβλημα σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου πηγαίνετε στην κοντινότερη τουρκική Πρεσβεία» , είπε ο Τσελίκ.
Τι απαντούν οι μειονότητες
Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις Εβραίοι, Αρμένιοι , Σύροι και Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό ευχαριστήθηκαν με αυτήν την έκκληση , ωστόσο, τονίζει όπως τονίζει η εφημερίδα Ραντικάλ, τα προβλήματα που ώθησαν τις παραπάνω κοινότητες να εγκαταλείψουν την Τουρκία (σ.σ.έτσι κομψά περιγράφει τους διωγμούς) παραμένουν ανεπίλυτα και ότι υπάρχουν προβλήματα στην πρακτική για την επιστροφή τους.
Η εφημερίδα με τον τίτλο « Να επιστρέψουν οι μη μουσουλμάνοι , αλλά πως;» γράφει ότι ο εκπρόσωπος των μειονοτικών Ευαγών Ιδρυμάτων κ. Λάκης Βίγκας σχετικά με τις δηλώσεις του κ. Τσελίκ , είπε: « Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα και γενναία δήλωση . Βρισκόμαστε σε ένα χρονοδιάγραμμα άκρως δυναμικό. Υπάρχουν σοβαρά ανοίγματα . Επί χρόνια ζήσαμε απομονωμένοι. Όσο και αν συνεχίζονται στην πρακτική τα προβλήματα, οι δηλώσεις αυτές αποτελούν επιβεβαίωση της καλής πρόθεσης. Όμως οι εν λόγω δηλώσεις απαιτούν ταυτόχρονα και υπευθυνότητα. Και πάλι αυτή η καλή πρόθεση και η υιοθέτηση αυτής της πολιτικής , δίνει ικανοποίηση και ηρεμία» .
Μπλοκαρισμένα ακίνητα -σχολεία στην Ιμβρο
Όμως σύμφωνα με τον κ Βίγκα το να έχει ανταπόκριση η έκκληση ¨επιστρέψτε¨ δεν είναι τόσο εύκολο. Θα πρέπει να δει κανείς τα προβλήματα υποδομής . Θα πρέπει να διασαφηνιστεί σε ποιους λέγεται ¨επιστρέψτε¨ και σε ποιους που είχαν φύγει πότε. «Αφήστε κατά μέρος την ανταλλαγή και το 1915 . Στην πρόσφατη Ιστορία εκκενώθηκαν τα χωριά των Συροχαλδαίων. Αυτοί που θέλουν να επιστρέψουν αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Αντιμετωπίζει δυσκολίες η ρωμαίικη κοινότητα της Ίμβρου Μέχρι πριν από ένα χρόνο ένας ο οποίος ήταν Ορθόδοξος στην ταυτότητά του δεν μπορούσε να πάρει ακίνητο από μουσουλμάνο. Περιμένουμε εδώ και τρία χρόνια το έγγραφο για το άνοιγμα του σχολείου μας στην Ιμβρο . Στην Μαλάτια και στο Σίβας ζούν Αρμένιοι αλλά δεν έχουν χώρο προσευχής».
Επιστρέψτε Κεφαλικό Φόρο -ακίνητα
Από την πλευρά του ο Υπεύθυνος Τύπου της Ένωσης εκείνων που προέρχονται από την Τουρκία στο Ισραήλ κ.Ραφαέλ Σαντί για την δήλωση του Τσελίκ είπε: « Είναι μια καλή δήλωση , ζεσταίνει την ψυχή των ανθρώπων , αλλά είναι δύσκολο να επιστρέψουν αυτοί που έφυγαν. Παρόλα αυτά είναι θετικό το να ξέρει ο άνθρωπος ότι η πόρτα είναι ανοικτή. Όμως κανένας δεν νομίζω να περιμένει ότι θα γίνει ομαδική μετανάστευση» και εφιστά την προσοχή στο παρελθόν , λέγοντας: « Δεν θα πρέπει να λησμονούνται τα όσα βιώθηκαν στο παρελθόν. π.χ. ο αξιότιμος Υπουργός θα μπορούσε να πει ότι θα αποζημιωθεί ο Κεφαλικός Φόρος που είχε επιβληθεί αδίκως κατά το παρελθόν; Άραγε μπορεί να πει ότι θα δώσει πίσω τα ακίνητα σε εκείνους οι οποίοι τα έχασαν εξαναγκαζόμενοι να τα πουλήσουν σε πολύ χαμηλή τιμή στα γεγονότα στην Θράκη;».
Υπάρχει ρίσκο στην επιστροφή
Ο παπάς Σαλιμπά που πήγε στην Τουρκία το 2004 και εγκαταστάθηκε στο χωριό Μπασιμπριν του Ιντίλ λέει « θέλουμε ηρεμία . Έρχεται ο κόσμος από την Ευρώπη και επισκευάζει τα σπίτια του αλλά έχει ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια. Δεν υπάρχει ηρεμία. Είναι δύσκολο να ζήσει κανείς εδώ. Και εγώ λέω ότι ακόμα υπάρχει ρίσκο. Δεν μπορώ να πω σε κάποιον που θέλει να έρθει ¨όλα είναι καλά , έλᨻ.
Επίσης ο Γκάρο Παϊλάν που είναι στέλεχος της διοίκησης Αρμενικών Ιδρυμάτων δηλώνει ότι « όσοι έφυγαν δεν έφυγαν για το κέφι τους» και ότι η επιστροφή τους εξαρτάται από την αλλαγή των όρων που τους οδήγησαν στο να μην μπορούν να ζήσουν στα εδάφη αυτά και πρόσθεσε ότι «ακόμα δεν βλέπουν κάτι το συγκεκριμένο». -