Να εκμεταλλευθεί στο έπακρο τις φωτογραφίες από την αποβίβαση εθνοφρουρών στο Καστελλόριζο επιχειρεί η Τουρκία, ενώ δείχνει την -τουλάχιστον- ενόχλησή της από τις κοινές ελληνογαλλικές ασκήσεις.
Μετά την χθεσινοβραδυνή ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος AKP, Ομέρ Τσελίκ, δήλωσε πριν λίγα λεπτά πως η στρατικοποίηση του Καστελλόριζου είναι «πράξη πειρατείας» και πως είναι «ηλιθιότητα να τείνεις τα όπλα προς τις ακτές της Τουρκίας».
Συγκεκριμένα ο Τσελίκ με ανάρτησή του στο Twitter αναφέρει:
«Η προσπάθεια της Ελλάδας να εξοπλίσει το Καστελλόριζο είναι ένα νέο παράδειγμα πειρατείας. Το να στρέφεις τα όπλα στου προς την ακτή της Τουρκίας είναι ηλίθιο. Κάνοντας αυτά τα παράνομα βήματα η Ελλάδα έχει γίνει εκπρόσωπος των πειρατικών πολιτικών στο Αιγαίο και την Μεσόγειο.
Αντί της επίλυσης των προβλημάτων μέσω της διπλωματίας στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, είναι η Ελλάδα που οργανώνει σαμποτάζ της διπλωματίας μέσω πειρατικών συμφωνιών. Οι συνέπειες αυτών των βημάτων της Ελλάδας θα είναι η βίαιη αποτυχία… Εάν προτιμάτε να κάνετε ασκήσεις με την Γαλλία αντί να συζητάτε με την Τουρκία θα διαπιστώσετε ότι αυτό ήταν λάθος. Η Ελλάδα θα μάθει ότι έχουμε μια ισχυρή απάντηση για κάθε βήμα της».
Το χρονικό
Το κρεσέντο των προκλήσεων συνεχίστηκε το βράδυ της Κυριακής με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών να εκδίδει μια ακόμη εμπρηστική ανακοίνωση αυτή τη φορά με αφορμή δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για παρουσία Ελλήνων εθνοφυλάκων στο Καστελόριζο.
Το τουρκικό ΥΠΕΞ επικαλούμενο τη συνθήκη ειρήνης του Παρισιού τονίζει ότι «αν τα δημοσιεύματα ευσταθούν πρόκειται για άλλη μια ένδειξη ότι ότι η Ελλάδα δεν σέβεται το διεθνές δίκαιο και παράλληλα δείχνει τις πραγματικές τις προθέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέτοιες προκλήσεις δεν βοηθούν καθόλου την Ελλάδα. Αν η Ελλάδα συνεχίσει να αυξάνει την ένταση στην περιοχή, θα είναι η χαμένη. Η Τουρκία είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο».
Τι προκάλεσε τη νέα αντίδραση της Άγκυρας
Η τουρκική αντίδραση ήρθε ως «επακόλουθο» δημοσιευμάτων του διεθνούς Τύπου, που φιλοξενούν φωτογραφία εθνοφυλάκων να αποβιβάζονται στο Καστελλόριζο.
Ένας τέτοιο δημοσίευμα ήταν για παράδειγμα του αμερικανικού CNBC. Το δημοσίευμα έχει τίτλο «Η ΕΕ ετοιμάζει κυρώσεις κατά της Τουρκίας εξαιτίας της διαμάχης με την Ελλάδα για έρευνες φυσικού αερίου», ενώ στην λεζάντα της φωτογραφίας, αναφέρει: «Έλληνες στρατιώτες (σσ εννοεί τους εθνοφύλακες) και τουρίστες αποβιβάζονται στο λιμάνι του μικρού νησιού Καστελλόριζο, του πιο νοτιανατολικού κατοικημένου νησιού των Δωδεκανήσων, που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα από τη νότια ακτή της Τουρκίας στις 28 Αυγούστου, 2020».
Η ελληνική θέση απέναντι στους τουρκικούς ισχυρισμούς
Στην σελίδα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που επικαλείται και απαιτεί την αποστρατικοποίηση των “νήσων του Ανατολικού Αιγαίου”.
Όσον αφορά τη στρατικοποίηση, το καθεστώς των ελληνικών νησιών του Αν. Αιγαίου διέπεται από διεθνείς συνθήκες. Ειδικότερα:
• το καθεστώς των νήσων Λήμνου και Σαμοθράκης διέπεται από τη Σύμβαση της Λωζάννης για τα Στενά του 1923, η οποία αντικαταστάθηκε με τη Σύμβαση του Montreux του 1936,
• το καθεστώς των νήσων Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης του 1923 και
• το καθεστώς των Δωδεκανήσων διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947.
Το καθεστώς των Νήσων του Ν.Α. Αιγαίου (Δωδεκάνησα)
Τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα «κατά πλήρη κυριαρχία» από τη Σύμβαση Ειρήνης των Παρισίων, μεταξύ Ιταλίας και Συμμάχων, τον Απρίλιο του 1947. Περαιτέρω, οι διατάξεις της εν λόγω Συνθήκης προβλέπουν την αποστρατικοποίηση των νήσων αυτών: «Αι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατιωτικοποιηθώσι και θα παραμείνωσιν αποστρατιωτικοποιημέναι». Στα Δωδεκάνησα υφίστανται ορισμένες δυνάμεις εθνοφυλακής, οι οποίες έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις της συμφωνίας CFE.
Όσον αφορά τους τουρκικούς ισχυρισμούς για αποστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων, σημειώνεται ότι:
• Η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος σε αυτήν τη Συνθήκη του 1947, η οποία, επομένως, αποτελεί «res inter alios acta» γι’ αυτήν, δηλαδή ζήτημα που αφορά άλλα κράτη. Σύμφωνα δε με το άρθρο 34 της Συνθήκης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, «μια συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή δικαιώματα για τρίτες χώρες» εκτός των συμβαλλομένων.
• Η πρόβλεψη περί αποστρατικοποίησης των Δωδεκανήσων έγινε μετά από αποφασιστική παρέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης και απηχεί τις πολιτικές σκοπιμότητες της Μόσχας εκείνη τη χρονική περίοδο. Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι τα καθεστώτα αποστρατικοποίησης έχασαν το λόγο ύπαρξής τους με τη δημιουργία των συνασπισμών του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ως ασύμβατα με τη συμμετοχή χωρών σε στρατιωτικούς συνασπισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, το καθεστώς της αποστρατικοποίησης έπαψε να εφαρμόζεται για τα ιταλικά νησιά Panteleria, Lampedusa, Lampione και Linosa, καθώς και για τη Δ. Γερμανία από τη μια πλευρά, και τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Αν. Γερμανία, Ουγγαρία και Φιλανδία από την άλλη πλευρά.
Πέραν των ανωτέρω, η Ελλάδα, όπως και κάθε άλλο κυρίαρχο κράτος στον κόσμο, δεν μπορεί να παραιτηθεί από το φυσικό και νόμιμο δικαίωμά της για άμυνα σε περίπτωση απειλής στρεφομένης κατά των νησιών της ή οποιουδήποτε άλλου μέρους της επικράτειάς της. Πόσο μάλλον, τη στιγμή που η Τουρκία, παραβιάζοντας κατάφωρα τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την απειλεί με πόλεμο σε περίπτωση που ασκήσει ένα νόμιμο και κυριαρχικό δικαίωμα που της παρέχει το διεθνές δίκαιο.
Πέραν δε της απειλής πολέμου, η Τουρκία:
• Εισέβαλε στην Κύπρο το 1974, κατά παράβαση των διατάξεων της Συνθήκης Εγγυήσεως για την Κύπρο, στην οποία η Ελλάδα αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος, και, παρά τις πολυάριθμες αντίθετες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, συνεχίζει να διατηρεί μια σημαντική στρατιωτική δύναμη στα κατεχόμενα εδάφη.
• Παραβιάζει συστηματικώς τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο και υπερίπταται με στρατιωτικά αεροσκάφη, συχνά οπλισμένα, ελληνικών νησιών του Αιγαίου και μάλιστα κατοικημένων, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά ζητήματα ασφάλειας.
• Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, διατηρεί σημαντικές στρατιωτικές μονάδες με εναέρια μέσα και αποβατικά σκάφη σε περιοχές της ακτής της Μικράς Ασίας, που ευρίσκονται έναντι των ελληνικών νησιών, γεγονός που συνιστά σοβαρή απειλή κατά της Ελλάδας.
Η προαναφερόμενη κατάσταση πραγμάτων, συνδυαζόμενη με την απειλή πολέμου (casus belli) και τη γενικότερη αναθεωρητική τάση της Τουρκίας ως προς το εδαφικό και νομικό καθεστώς των ελληνικών νησιών που ορίζεται από διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο γενικότερα, υποχρεώνει και νομιμοποιεί την Ελλάδα να προβεί στην αναγκαία αμυντική προπαρασκευή που θα της επιτρέψει να ασκήσει, εάν παραστεί ανάγκη, το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας, το οποίο προβλέπεται από το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και να προστατεύσει τα ελληνικά νησιά».
