Εκπρόσωπος της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα δήλωσε ύστερα από ερώτημα του ΠΡΩΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ότι: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής εξακολουθούν να πιστεύουν ότι, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης για την επανένωση της Κύπρου επί τη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές του νησιού θα πρέπει να μοιραστούν αναλογικά (μπορεί να αποδοθεί και με τον όρο ισοδυνάμως, στην αγγλική γλώσσα χρησιμοποιήθηκε ο όρος equitably) ανάμεσα στις δύο κοινότητες».
Αυτή είναι η τελική θέση της Ουάσινγκτον στο θέμα που έχει προκύψει από τις συνεχιζόμενες απειλές της τουρκικής κυβέρνησης ότι δεν θα επιτρέψει την έναρξη ερευνητικών γεωτρήσεων στην κυπριακή αποκλειστική οικονομική ζώνη, μια διαδικασία μέσω της οποίας η Λευκωσία προσπαθεί να διαπιστώσει την ποσότητα και την ποιότητα πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο λεγόμενο οικόπεδο 12.
Βέβαια η αρχική τοποθέτηση της Ουάσινγκτον, ήταν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν τη διασφάλιση των ενεργειακών αποθεμάτων της Κύπρου μέσω της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών. Η θέση αυτή θεωρήθηκε ενισχυτική για την έναρξη ερευνών.
Η κατάσταση άρχιζε όμως να αλλάζει και οι ΗΠΑ αποφάσισαν να χρυσώσουν το χάπι στους Τούρκους. Έτσι την Παρασκευή, 9 Σεπτεμβρίου, η εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της Κύπρου θα πρέπει να μοιραστούν ισομερώς (equally) ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Μια περίεργη δήλωση που εξίσωνε την ελληνοκυπριακή με την τουρκοκυπριακή κοινότητα και εμμέσως προέβλεπε ότι πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου θα πρέπει να μοιραστούν 50-50 ανάμεσα στη νόμιμη κυβέρνηση και το καθεστώς των κατεχομένων.
Αντίστοιχη ήταν και η τοποθέτηση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Η τουρκοκυπριακή κοινότητα μπορεί να έχει όφελος από την εκμετάλλευση του όποιου πλούτου στο πλαίσιο μιας επανενωμένης πατρίδας», τόνισε ο Δημήτρης Χριστόφιας και εξήγησε ότι «στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού, έχουμε συμφωνήσει ότι τα θέματα της εκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου της χώρας, είναι αρμοδιότητα της κεντρικής κυβέρνησης η οποία θα παρέχει οικονομική αρωγή μέσω του προϋπολογισμού στις δύο ομόσπονδες μονάδες».
«Είναι φανερό ότι η εκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για επίτευξη λύσης σύντομα και ολόκληρος ο λαός, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, να επωφεληθεί από την όποια θετική εξέλιξη», καταλήγει ο πρόεδρος της Κύπρου.
Η αμερικανική εταιρεία NOBLE ENERGY International, με την οποία η Λευκωσία έχει συνάψει συμφωνία, αναμένεται να ξεκινήσει τις ερευνητικές γεωτρήσεις στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου την 1η Οκτωβρίου.