Του Κώστα Αλατζά
Ο Ιανουάριος αναδεικνύεται σε μήνα ορόσημο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Όχι λόγω της φημολογίας περί πρόκλησης θερμού επεισοδίου που καλλιεργεί η επίμονη τουρκική προκλητικότητα, αλλά γιατί αφενός 25 Ιανουάριου 1996 σημειώθηκε η σοβαρότερη μεταπολιτευτικά κρίση, των Ιμίων, που ανέδειξε τη τουρκική θεωρία των «γκρίζων ζωνών» την οποία φρόντισε να υπενθυμίσει χθες δεικτικά ο Ταγίπ Ερντογάν, αφετέρου τη νέα χρονιά, στις 7 Ιανουαρίου, πραγματοποιούνται δύο σημαντικές συναντήσεις που αναμένονται να είναι καθοριστικές για την περεταίρω στάση της Τουρκίας και την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης συναντάται με τον πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και την ίδια μέρα ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν συναντά στο Κρεμλίνο τον πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα βρεθούν στο επίκεντρο των συνομιλιών σε Μόσχα και Ουάσιγκτον, με δεδομένο ότι οι ελληνοτουρκικές διάφορες επανέρχονται στο προσκήνιο ως θέμα προς επίλυση, ένεκα του υπό διαμόρφωση ενεργειακού χάρτη στη νοτιανατολική Μεσόγειο.
Ο αγωγός East Med
Η ενσωμάτωση του «EastMed Act» και η πρόσφατη ψήφιση του στο νομοσχέδιο του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης των ΗΠΑ φανερώνει την κινητικότητα και το αμερικανικό ενδιαφέρον που υπάρχει για τη προώθηση ενός άλλου ενεργειακού άξονα που θα διαφοροποιήσει ενεργειακά την Ευρώπη, βάζοντας τέλος στην εξάρτηση από τη Ρωσία.
Επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό του μηνός ορόσημου, στις 2 Ιανουαρίου, υπογράφεται επίσης η Διακρατική Συμφωνία για τον ενεργειακό αγωγό East Med, από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη.
Η Ελλάδα, η Κύπρος, και το Ισραήλ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό σχεδιασμό, γεγονός που δυσανασχετεί την Τουρκία που θέλει να έχει λόγο και μερίδιο δυσανάλογο από αυτό που της αντιστοιχεί στα ενεργειακά κοιτάσματα, γι αυτό και αντιδρά. Επιδεικνύοντας τη στρατιωτική της ισχύ προβάλλει αξιώσεις που παραβιάζουν τις αρχές του Δικαίου και της καλής γειτονίας, αναζητώντας παράλληλα συμμάχους που θα τις δώσουν περιφερειακό ρόλο στην περιοχή.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι συναντήσεις Μητσοτάκη και Ερντογάν σε Ουάσιγκτον και Μόσχα αντίστοιχα, την ίδια ημέρα θεωρούνται σημαντικές καθώς φέρνουν σε πρώτο πλάνο τα ελληνοτουρκικά ειδικά μετά τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη.
Σύμφωνα με ανώτατη πηγή του Υπουργείου Εξωτερικών η σπουδή της Τουρκίας να συνάψει μνημόνια συνεργασίας με την εύθραυστη κυβέρνηση της Τρίπολης φαίνεται ότι έχει ενοχλήσει τη Μόσχα που στηρίζει τους αντιφρονούντες του στρατηγού Χαφταρ ενώ, όπως εκτιμούν διπλωματικοί κύκλοι, η επικείμενη επέλαση των δυνάμεων των αντιφρονούντων στη Λιβυκή πρωτεύουσα, έχει βάλει σε δεύτερες σκέψεις την Ουάσιγκτον που μέχρι σήμερα παρέχει στήριξη στην κυβέρνηση της Τρίπολης.
Ταξίδι αστραπή Δένδια σε Βεγγάζη και Κάιρο
Ενισχυτικό αυτών των εκτιμήσεων ενδεχομένως είναι και το ξαφνικό χθεσινό ταξίδι αστραπή του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια στη Βεγγάζη. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές ο Έλληνας υπουργός συναντήθηκε με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ και είχε επικοινωνία με τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, Αγκίλα Σάλεχ Ίσα. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο κ. Δένδιας μετέβη στο Κάιρο όπου συναντήθηκε με τον ομόλογο του, Σαμέχ Σούκρι.
Η έντονη κινητικότητα της ελληνικής διπλωματίας τις τελευταίες εβδομάδες με σκοπό, όπως έχει γράψει το OnAlert, την οικοδόμηση συμμαχιών και την αποτροπή της εφαρμογής των μνημονίων συνεργασίας της Τουρκίας με τη Λιβύη, συνηγορεί στην εκτίμηση ότι ο ερχόμενος Ιανουάριος θα είναι κρίσιμος για τα ελληνοτουρκικά.