Αντέδρασαν οι ΗΠΑ – ΄πως είχε εκτιμήσει το OnAlert βάσει των πληροφοριών που κυκλοφορούσαν – στα σχέδια της τουρκικής κυβέρνησης και άλλων κύκλων να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε Τζαμί και να προσευχηθεί ο ίδιος ο κ. Ερντογάν και άλλοι ισλαμιστές ηγέτες εκεί κατά την μαύρη επέτειο της Αλώσεως της Πόλης στις 29 Μαΐου.
Συγκεκριμένα η Αμερικανική Επιτροπή Θρησκευτικών Ελευθεριών (USCIRF) στη φετινή έκθεσή της βαθμολόγησε ‘’αρνητικά’’ την Τουρκία και στην έκθεση που εξέδωσε αντιτάχθηκε στο άνοιγμα της Αγίας Σοφίας στο προσκύνημα των μουσουλμάνων (προσευχή). Στην ίδια έκθεση τονίστηκε επίσης πως οι απαγορεύσεις στο internet δημιουργούν πρόβλημα στην ελευθερία θρησκείας και πίστης. Σύμφωνα με την έκθεση, το αίτημα για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος οδήγησε σε μεγάλη απογοήτευση τις χριστιανικές κοινωνίες.Το θέμα προβάλει η εφημερίδα Ταράφ με τον τίτλο «Αντίδραση από τις ΗΠΑ για την Αγία Σοφία».
Η Bugun γράφει μεταξύ άλλων ιστορικών αναφορών ότι δυτικός κόσμος επιθυμεί να δει την Αγία Σοφία ως Εκκλησία και αν όχι, να παραμείνει ως μουσείο. Ακόμα και στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου της Ευρώπης, κατά καιρούς, έρχεται το θέμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε εκκλησία και η φιλονικία μεταξύ του δυτικού κόσμου και του ισλαμικού, αναφορικά με το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, συνεχίζεται έντονα το λιγότερο εδώ και έναν αιώνα.
Το γεγονός ότι ο »Πόλεμος της Ανεξαρτησίας» έληξε με τη νίκη της Τουρκίας, απογοήτευσε τους Βρετανούς και τους Έλληνες, γραφει Όμως εκείνοι δεν παραιτήθηκαν ποτέ από το σχέδιο για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε εκκλησία, συνεχίζει..
Το Αμερικανικό Βυζαντινό Ινστιτούτο, από το 1930.
Την πρόταση για μουσείο την υποστήριξε το Αμερικανικό Βυζαντινό Ινστιτούτο, που συστάθηκε στη Βοστόνη το 1930. Ο Tomas Whittemore, σαν πρώτο σχέδιο, είχε την επισκευή της Αγίας Σοφίας και προς το σκοπό αυτό πήγε στην Τουρκία το 1931. Στη συνέχεια έπεισε τον Ατατούρκ για να γίνουν εργασίες για την αποκάλυψη των ψηφιδωτών και για το να τερματιστεί η Αγία Σοφία να είναι τέμενος και να λειτουργήσει ως μουσείο.
Ο Λόρδος Curzon
Παρεμβάσεις των ΗΠΑ και γενικότερα της δύσης για την Αγια Σοφιά δεν είναι πρώτη φορά που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια – άλλωστε και για το θέμα της Σχολής της Χάλκης η δύση πρωτοστατεί σε πιέσεις για το άνοιγμά της. Στο ένθετο της Zaman γίνεται μια ιστορική αναφορά στο θέμα σε βάθος χρόνου και αναφέρεται και στον Λόρδο Curzon, ο οποίος μία μέρα πριν γίνει ΥΠΕΞ, ετοίμασε ένα μνημόνιο στις 2 Ιανουαρίου του 1919, που έφερε το όνομα «Το μέλλον της Κων/λης». Ο Curzon εκεί έλεγε ότι οι Τούρκοι θα πρέπει να εκδιωχθούν από την Ευρώπη και κατά συνέπεια από την Κων/λη και ότι επί 5 αιώνες, είχαν φέρει στην Ευρώπη μόνο ίντριγκες και ανησυχία. Επίσης έγραφε ότι η σύγχρονη ήπειρος είχε αντιμετωπίσει μόνο πιέσεις από τους Τούρκους και αυτό το μικρόβιο της πανώλης θα έπρεπε να εκκαθαριστεί.
Σύμφωνα με τον Curzon, οι Τούρκοι θα έπρεπε να εκδιωχθούν από την Κων/λη και να επιστρέψει αυτός ο μεγαλοπρεπής χώρος προσευχής του Ιουστινιανού στο πραγματικό θρήσκευμά του.