Πεδία πυρηνικών δοκιμών, «μανιτάρια» ατομικών εκρήξεων και νέος ανταγωνισμός εξοπλισμών. Η Ουάσινγκτον εξετάζει σοβαρά να επαναλάβει τις δοκιμές πυρηνικών όπλων έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια.
Ανώτατοι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης και των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ θεωρούν ότι οι πυρηνικές δοκιμές μπορούν να αποτελέσουν μοχλό πίεσης σε Ρωσία και Κίνα για τον έλεγχο των εξοπλισμών. Η πρόφαση ήταν, όπως έχει ήδη συμβεί στο παρελθόν, οι αναπόδεικτες κατηγορίες εκ μέρους των ΗΠΑ για παραβίαση διεθνών συμφωνιών από τις δύο χώρες.
Συγκεκριμένα, τον Απρίλιο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπέβαλε στο Κογκρέσο την ετήσια έκθεση υποστηρίζοντας ότι η Μόσχα φέρεται να μην κοινοποιεί πάντοτε στην Ουάσινγκτον για τις προγραμματισμένες πυρηνικές δοκιμές, παρότι είναι υποχρεωμένη να το κάνει σύμφωνα με την Συνθήκη για τους Περιορισμούς Υπόγειων Πυρηνικών Δοκιμών που υπογράφτηκε μεταξύ της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ το 1974. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατηγόρησε επίσης την Κίνα για παράνομες πυρηνικές δοκιμές. Αμερικανοί αναλυτές ανησυχούν για τις δραστηριότητες του Πεκίνου στο πεδίο δοκιμών στο Λοπ Νορ.
Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η Ουάσινγκτον να αποσυρθεί από τη Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT) που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1996 και απαγορεύει κάθε δοκιμή πυρηνικού όπλου σε όλο τον κόσμο.
Τον περασμένο Μάιο, η εφημερίδα «The Washington Post», επικαλούμενη ανώνυμες πηγές, δημοσίευσε άρθρο στο οποίο αναφερόταν πως η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ εξέτασε το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί η πρώτη πυρηνική δοκιμή από τις ΗΠΑ, για πρώτη φορά από το 1992, διακόπτοντας τη δεκαετή απαγόρευση παρόμοιων ενεργειών.
«Το σχέδιο είναι ευνόητο: Αρχικά γίνονται ψευδείς κατηγορίες εναντίον άλλων και στη συνέχεια προετοιμάζεται το έδαφος για εντελώς προφανείς ενέργειες από την κυβέρνηση» σχολίασε σχετικά η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα.
Οριστική απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη, αλλά, προφανώς, οι συζητήσεις επί του θέματος θα συνεχιστούν. Ωστόσο, η πρωτοβουλία έχει ήδη προκαλέσει έντονη κριτική από εμπειρογνώμονες, όχι μόνο στη Ρωσία αλλά και στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, ο Ντάριλ Κίμπαλ, εκτελεστικός διευθυντής της Μη Κερδοσκοπικής Ένωσης Ελέγχου των Όπλων, χαρακτήρισε την κίνηση ως πρόκληση προς τις άλλες χώρες που διαθέτουν πυρηνικά όπλα να ακολουθήσουν το παράδειγμα των ΗΠΑ και προέβλεψε έναν άνευ προηγουμένου ανταγωνισμό εξοπλισμών.
Σύμφωνα με τον στρατιωτικό αναλυτή του Αναλυτικού Κέντρου «Βαλντάι», Αρτιόμ Κουρέεφ, η πιθανή πραγματοποίηση πυρηνικών δοκιμών των ΗΠΑ δεν θα οξύνει μονάχα τις σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ, αλλά θα αποδειχθεί εξαιρετικά αρνητική για την Ευρώπη.
«Είναι αμφίβολο ότι και οι πιο πιστοί εταίροι των ΗΠΑ -η Βρετανία και η Γερμανία- θα το υποστηρίξουν. Από την άλλη πλευρά, παρόμοιες δοκιμές θα επέτρεπαν στη Ρωσία και την Κίνα να βελτιώσουν ελαφρώς την εικόνα τους παγκοσμίως, εγκαταλείποντας εθελοντικά την επανάληψη οποιονδήποτε πυρηνικών δοκιμών» αναφέρει ο Κουρέεφ σε συνέντευξη του στο Sputnik.
Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Στρατιωτικών Επιστημών, Σεργκέι Σουντακόφ, σήμερα τίποτα δεν εμποδίζει τις ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών.
«Οι ΗΠΑ δεν χρειάζονται τέτοιου είδους διεθνείς συμφωνίες και οργανισμούς που εμποδίζουν, κατά τη γνώμη της Ουάσινγκτον, την ανάπτυξη της χώρας. Η Ουάσινγκτον είχε αποσυρθεί ήδη από τη Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μεσαίας Εμβέλειας (INF), δεν ήθελε να ανανεώσει τη Συνθήκη για τα Μέτρα που αφορούσαν την περαιτέρω μείωση και τον περιορισμό των Στρατηγικών Επιθετικών Όπλων. Στη συνέχεια, αποφάσισε να αποσυρθεί από τη Συνθήκη Ανοιχτών Ουρανών. Η Ρωσία πρέπει να θεωρεί δεδομένη την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών. Θεωρώ ότι η επόμενη Συνθήκη από την οποία θα αποσυρθούν οι ΗΠΑ θα είναι η Συνθήκη περί Αρχών που Διέπουν τις Δραστηριότητες των Κρατών στην Εξερεύνηση και Χρήση του Διαστήματος, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η ανάπτυξη οποιουδήποτε είδους εξοπλισμού στο διάστημα» δηλώνει ο διεθνολόγος.
Ο Σουντακόφ επισημαίνει ότι η προετοιμασία για τις πυρηνικές δοκιμές μπορεί να γίνει αρκετά γρήγορα.
«Υπάρχουν δύο σημεία στον χάρτη των ΗΠΑ όπου η Ρωσία δεν είχε ποτέ δικαίωμα πρόσβασης σύμφωνα με τη Συνθήκη Ανοιχτών Ουρανών: οι Αλεούτιες Νήσοι και η Χαβάη. Είναι απίθανο οι ΗΠΑ να πραγματοποιήσουν δοκιμές στα νησιά της Χαβάης, ενώ στις Αλεούτιες νήσους είναι πιθανόν να το πράξουν. Τα πεδία δοκιμών υπάρχουν. Ειδικά στη Νεβάδα αυτό δεν αποτελεί κανένα πρόβλημα, δεν χρειάζεται καν να το επαναλαμβάνουν. Είναι κλειστό μονάχα επίσημα».
Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια δίνουν μεγάλη σημασία στον πυρηνικό εξοπλισμό τους. Μέσα στο πρόγραμμα είναι ο εξοπλισμός των υποβρυχίων βαλλιστικών πυραύλων κλάσης «Ohio» με πυρηνικές κεφαλές ισχύος πέντε κιλοτόνων. Οι Αμερικανοί σχεδιάζουν να τοποθετήσουν έναν ή δύο βαλλιστικούς πυραύλους σε 14 υποβρύχια. Ο νέος οπλισμός έχει σκοπό να ισοδυναμεί με τις δυνατότητες της Ρωσίας, η οποία, σύμφωνα με το Πεντάγωνο, διαθέτει μεγάλο αριθμό πυρηνικών όπλων μικρού μεγέθους. Οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ είναι πεπεισμένες ότι η Μόσχα μπορεί να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα σε περίπτωση αποτυχίας με συμβατικά όπλα. Εκτός αυτού, οι ειδικοί θεωρούν ότι οι μικρές κεφαλές έχουν σχεδιαστεί για τις επιθέσεις σε χώρες που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι Αμερικανοί θέλουν να βεβαιωθούν ότι τα μικρότερα πυρηνικά όπλα μπορούν να προσφέρουν τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Οι πυρηνικές βόμβες νέας γενιάς B61-12 και μειωμένης ισχύος θα αποθηκεύονται και σε αμερικανικές βάσεις στην Ευρώπη. Η κύρια διαφορά των B61-12 από τις προηγούμενες εκδόσεις είναι το ειδικό σύστημα καθοδήγησης. Δηλαδή, από ένα ανεξέλεγκτο βλήμα, η βόμβα έχει μετατραπεί σε όπλο υψηλής ακρίβειας.
«Οι ΗΠΑ έχουν σκοπό να δείξουν στον κόσμο την τροποποίηση της εναέριας βόμβας που μετατράπηκε σε καθοδηγούμενο όπλο. Οι Αμερικανοί το δοκίμασαν πέρυσι, χωρίς την πυρηνική κεφαλή. Θα τολμήσω να κάνω μια υπόθεση ότι πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για εκπαιδευτικό σκοπό, ως όπλο κατά των οχυρωμένων καταφυγίων» επισημαίνει ο Κουρέεφ.
Η Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT) ισχύει από το 1996. Υπογράφηκε συνολικά από 180 και πλέον κράτη. Ωστόσο, δεν το έχουν επικυρώσει όλοι, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ. Επομένως, καθώς φαίνεται, τα χέρια της Ουάσινγκτον δεν είναι δεμένα.
«Η ίδια η Συνθήκη, στην πραγματικότητα, είναι νεκρή. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ δεν την έχουν επικυρώσει, ενώ οι τρεις νέες πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου – Ινδία, Πακιστάν, Κίνα- δεν την έχουν καν υπογράψει. Οπότε το έγγραφο μπορεί να θεωρηθεί μάλλον ως μια δήλωση για τις προθέσεις, μια χειρονομία καλής θέλησης» τονίζει ο Κουρέεφ.
Κουρέεφ και Σουντακόφ εκτιμούν αμφότεροι ότι η ομάδα του Προέδρου Τραμπ μπορεί να χρησιμοποιήσει το ζήτημα των πυρηνικών δοκιμών στην προεκλογική του εκστρατεία.
Το ερώτημα παραμένει τι ακριβώς θέλει να δοκιμάσει το Πεντάγωνο για να εντυπωσιάσει ταυτόχρονα το εκλογικό σώμα και να λάβει πρακτικά αποτελέσματα. Προφανώς, οι πυρηνικές δοκιμές στη Νεβάδα ή την Αλάσκα θα προκαλέσουν ένα κύμα διαμαρτυριών, ενώ οι δοκιμές στις Αλεούτιες νήσους κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία μπορούν να βάλουν σε κίνδυνο τις ήδη δύσκολες σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ.
Με πληροφορίες από Sputnik