Ο ΥΕΘΑ κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος απάντησε χθες, Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2022, σε ερώτηση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου (υπ. Αριθμ. 26/05-10-2022) με θέμα τον χρονισμό, διατήρηση της αμυντικής ικανότητας, συσκότιση σχετικά με τη συμφωνία ανταλλαγής οχημάτων μάχης BMP-1 και Marder με τη Γερμανία. Στην πρωτολογία του, τόνισε τα εξής:
«Κύριοι Συνάδελφοι, από το λεκτικό σας αλλά και από το κείμενο της ερώτησης που απευθύνατε, ευλόγως κατά τη διαδικασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου, δίδεται η εντύπωση ότι με το σχέδιο αυτό ανταλλαγής λίγο-πολύ αφήσαμε ανυπεράσπιστη τη χώρα και άρα ελεγχόμαστε, εγκαλούμαστε γι’ αυτήν την πολύ σοβαρή παράλειψη, μεταξύ άλλων άρνησης κι όχι ελλείμματος, άρνησης ενημέρωσης, απόπειρας συσκότισης της υπόθεσης, κλπ.
Τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι και το ξέρετε. Θα ξεκινήσω όμως από την αρχή, όσον αφορά στην άρνηση και ούτε καν έλλειμμα ενημέρωσης και τη συσκότιση. Κοιτάξτε, έχω έρθει στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας για να ενημερώσω, τον περασμένο Ιούνιο ή Ιούλιο -αν δεν κάνω λάθος- όταν ανέκυψε το πραγματικό θέμα του σχεδίου αυτού ανταλλαγής, το Σώμα, για τις λεπτομέρειες και την ουσία αυτής της κίνησης, δεν αρνήθηκα ποτέ να ενημερώσω.
Αναπτύχθηκε μία συζήτηση όπως καταλαβαίνετε που επεκτάθηκε σε θέματα πιο ευαίσθητα, διάταξης δηλαδή της Αμυντικής δομής κυρίως στα νησιά σε μία δημόσια συζήτηση της Βουλής των Ελλήνων, της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας.
Άρα οι ενημερώσεις δόθηκαν πλήρεις και αν χρειαστεί θα ξαναδοθούν. Σκέφτομαι μάλιστα όταν ολοκληρωθεί ή μάλλον όταν ξεκινήσει η υλοποίηση αυτού του σχεδίου, προς το τέλος του μήνα, να ζητήσω τη σύγκληση της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας ή Εξοπλισμών, ώστε να ενημερώσω για την πρόοδο αυτής της συμφωνίας. Όμως το να μας κατηγορείτε για άρνηση, ούτε καν για έλλειμμα ενημέρωσης, νομίζω είναι άδικο και στην ουσία αναληθές.
Από κει και πέρα, ξέρετε επίσης ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία άλλαξε άρδην το τοπίο και την αρχιτεκτονική ασφαλείας στην περιοχή μας και ευρύτερα. Οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση σε πολύ γρήγορες και δραστικές (θα έλεγα) αποφάσεις, στο πλαίσιο αυτών των αποφάσεων των συλλογικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ έδρασε και η Ελλάδα. Το δε επικίνδυνο στοιχείο, η δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση της πολύ ρευστής γεωπολιτικά ατμόσφαιρας προφανώς απαιτεί ανάγκες προσαρμογής σύμφωνα με τις εξελίξεις.
Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή πήρε καθαρή θέση και σαφή θέση, υπέρ της ενίσχυσης της Ουκρανίας στον αγώνα που κάνει να υπερασπιστεί την εδαφική της κυριαρχία, του ουκρανικού λαού, κατά της άδικης και βάναυσης και εξελισσόμενης εισβολής, με ανθρωπιστική βοήθεια αλλά και στρατιωτικό υλικό. Νομίζω ότι δεν έχει να απολογηθεί, τουλάχιστον η Ελλάδα, γι’ αυτή της τη στάση. Αν κάποια παράταξη άλλη μέσα στο Κοινοβούλιο θεωρεί ότι έπρεπε να κάνει κάτι άλλο, δεν έχει παρά να βγει και να το εξηγήσει και να το αιτιολογήσει στον ελληνικό λαό. Αυτά τα είπα εις το παρελθόν και στη Βουλή. Όμως αυτή ήταν η απόφασή μας.
Έτσι, λοιπόν, στο πλαίσιο αυτής της ενίσχυσης με αμυντικό υλικό της Ουκρανίας πήραμε κάποιες αποφάσεις. Έχω τονίσει πολλές φορές στο παρελθόν ότι δεν διαθέσαμε και ούτε πρόκειται να διαθέσουμε κρίσιμο επιχειρησιακό υλικό των Ενόπλων Δυνάμεων. Κι αν αυτή τη στιγμή αναπτύσσεται σε επίπεδο κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ το ζήτημα του πώς θα αντικατασταθούν τα αποθέματα που έχουν διατεθεί από άλλους ενδεχομένως αλλά και συνολικά στους Ουκρανούς που μάχονται στην πατρίδα τους κατά της εισβολής, εν τούτοις στη χώρα μας ουδέποτε δημιουργήθηκε θέμα έλλειψης ή σταδιακής έλλειψης αποθεμάτων από ό,τι έχει διατεθεί στους Ουκρανούς ιδίως σε επίπεδο πυρομαχικών.
Από εκεί και πέρα, όμως, μετά από διαβουλεύσεις και συμφωνία επί της αρχής ανάμεσα στον Έλληνα Πρωθυπουργό και τον Γερμανό Καγκελάριο, εξουσιοδοτήθηκαν οι Υπουργοί Άμυνας των δύο χωρών, Ελλάδας και Γερμανίας, να προχωρήσουν, να συμφωνήσουν μάλλον και να προχωρήσουν στην υλοποίηση αυτού του πολύ συγκεκριμένου σχεδίου.
Παροχή από πλευράς της Ελλάδας σαράντα Τεθωρακισμένων Οχημάτων ΒΜP-1, αυτά, όπως ξέρετε και είπατε, ήταν αναπτυγμένα στα νησιά, πρόκειται για τεθωρακισμένα οχήματα μάχης τεχνολογίας θα έλεγα του 1980 που είχαν παραχωρηθεί μετά τη διάλυση της Ανατολικής Γερμανίας, στην επανένωση με τη Γερμανία, από αποθέματα του πρώην Στρατού της Ανατολικής Γερμανίας, άρα σοβιετικής κατασκευής.
Παραχώρηση, λοιπόν, από εμάς στους Ουκρανούς. Γιατί; Για ποιο λόγο; Γιατί είναι εξοικειωμένοι με αυτά τα οχήματα από το χειρισμό τους και επομένως θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν άμεσα, παρότι αναμφισβήτητα είναι παλιό και προβληματικό υλικό αφού, από ό,τι καταλαβαίνετε, είναι δύσκολη υπόθεση η συντήρησή τους και η υποστήριξή τους με ανταλλακτικά. Κι αυτό μπορείτε να το επιβεβαιώσετε από τις επαφές που έχετε με τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, και αντικατάσταση αυτών που θα παραχωρούσαμε εμείς στην Ουκρανία μετά γερμανικά Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης τύπου MARDER, που ναι μεν δεν είναι «τελευταία λέξη της τεχνολογίας», αλλά είναι πολύ καλύτερα και πιο σύγχρονα από τα ΒΜΡ-1 που θα παραχωρούσαμε. Σαράντα για σαράντα, αυτή ήταν η συμφωνία.
Άρα όσον αφορά στις συνολικές δυνατότητες, κρίνουμε ότι ήταν μία επωφελής για τη χώρα μας συμφωνία αφού στην ουσία έδινε συγκεκριμένου τύπου εξοπλισμό και τον αντικαθιστούσε με καλύτερου τύπου εξοπλισμό.
Από εκεί και πέρα, στις 16 Σεπτεμβρίου 2022 υπογράψαμε με το αντίστοιχο Υπουργείο Άμυνας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας ένα σχετικό Μνημόνιο Κατανόησης. Διά του οποίου επικυρώθηκε η δωρεά από τους Γερμανούς σε εμάς των 40 MARDER. Ομοίως υπογράψαμε προσφάτως, πριν από δύο εβδομάδες περίπου αντίστοιχο Μνημόνιο Κατανόησης με τους Ουκρανούς, ώστε να επικυρωθεί μέσω αυτού του Μνημονίου Κατανόησης, δεν είναι μία σύμβαση όπως καταλαβαίνετε, αλλά είναι ένα κείμενο το οποίο δηλώνει μία πρόθεση να προχωρήσουμε σε μία συγκεκριμένη, να το πω έτσι, ενέργεια βάσει μίας συμφωνίας. Επικυρώνει λοιπόν αυτό με τους Ουκρανούς την πρόθεσή μας να δωρίσουμε στους Ουκρανούς τα 40 BMP.
Όσον αφορά το πρώτο μνημόνιο με τους Γερμανούς, εκτός από τη δωρεά από τους Γερμανούς σε εμάς των 40 MARDER, περιλαμβάνεται σε αυτό και δωρεά πυρομαχικών 20 χιλιοστών και των ανταλλακτικών που τους αναλογεί. Καθώς και το ζήτημα της δωρεάν μεταφοράς τους από την Γερμανία στη χώρα μας. Άρα όσον αφορά το κόστος δεν έχουμε κανένα κόστος, δεν επιβαρυνόμαστε τίποτα από τη δωρεά σε εμάς και τη μεταφορά δωρεάν σε εμάς των 40 MARDER. Καθώς και παροχή δωρεάν εκπαίδευσης στο ελληνικό προσωπικό και σταδιακή παραλαβή τους σε λειτουργικά επιχειρησιακή κατάσταση.
Όσον αφορά το χρονισμό, κάναμε λόγο για σταδιακή παραλαβή. Είπαμε θα γίνει ανταλλαγή των δέκα πρώτων και σταδιακά και των υπολοίπων.
Όντως τα πρώτα δέκα MARDER είναι καθ’ οδόν. Έχουν δηλαδή ξεκινήσει να μεταφέρονται και θα αφιχθούν στη χώρα μας γύρω στις 21 Οκτωβρίου. Τότε θα είναι εδώ τα πρώτα δέκα σε κατάσταση άρτια, αφού άλλωστε έχουνε ελεγχθεί από ομάδα επιθεώρησης των στελεχών του Στρατού Ξηράς. Θα φτάσουν στη Βόρεια Ελλάδα, αμέσως μετά θα αρχίσει το στάδιο εκπαίδευσης των πληρωμάτων από Γερμανούς εκπαιδευτές. Όπως καταλαβαίνετε θα χρειαστεί κάποιο διάστημα για αυτό, όχι μεγάλο όμως, όχι μήνες, είναι ζήτημα θα έλεγα μερικών εβδομάδων, ενός μηνός περίπου και τα επόμενα δέκα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε από τη Γερμανική πλευρά, θα αφιχθούν περί το τέλος Νοεμβρίου.
Η ανάπτυξή τους σε μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων ώστε να καταστούν επιχειρησιακά και ενεργό σύστημα βέβαια των Ενόπλων Δυνάμεων, έχει σχεδιαστεί από το ΓΕΕΘΑ και τα αρμόδια Επιτελεία έτσι ώστε να μην υπάρξει το παραμικρό κενό. Παράλληλα τα πρώτα είκοσι BMP που θα πάνε στην Ουκρανία, έχουν παραληφθεί από την Ουκρανική πλευρά σε ελληνικό έδαφος. Έχει γίνει τυπικά η παραλαβή τους, πλην όμως η μεταφορά τους είναι ζήτημα ημερών να διευθετηθεί.
Η ευθύνη της μεταφοράς είναι στην Ουκρανική πλευρά. Αυτοί θα αναλάβουν να τα μεταφέρουν με δικές τους ενέργειες και έξοδα βεβαίως. Εμείς απλά τους τα διαθέτουμε στη Βόρεια Ελλάδα, σε βάση πέριξ της Θεσσαλονίκης, για να τα παραλάβουν από εκεί. Εξ όσων γνωρίζω νομίζω 19 και 20 του τρέχοντος μηνός θα γίνει η μεταφορά τους με μέριμνα τρίτης χώρας -αν δεν κάνω λάθος- της Μεγάλης Βρετανίας που παρέχει υπηρεσίες σε επίπεδο αν θέλετε logistics, δηλαδή της υπόθεσης μεταφοράς. Όσον αφορά λοιπόν το χρονισμό, δεν υπάρχει εδώ μεγάλη απόκλιση.
Λέτε ότι έχουμε δημιουργήσει κενό στα νησιά επειδή πήραμε τα ΒΜΡ ενώ τα MARDER σταδιακά θα αφιχθούν στη Βόρεια Ελλάδα στη βάση όπου πρόκειται να γίνει εκπαίδευση. Ναι, αλλά τα Επιτελεία με τον δικό τους σχεδιασμό, το ΓΕΕΘΑ με σχεδιασμό του Αρχηγού έχει στείλει στο αναμεταξύ σε αντικατάσταση των ΒΜP που φεύγουν τα ΤΟΜΠ (βεβαίως) τα Μ-113, παλαιότερα αλλά αξιόπιστα και υποστηρίξιμα σε επίπεδο συντήρησης και ανταλλακτικών. Εν αντιθέσει με το πρόβλημα που σταδιακά δημιουργείται και λόγω της κατάστασης με τη Ρωσία, να μην το ξεχνάμε και αυτό, στην υποστήριξη των ΒΜΡ.
Επομένως κενό δεν υπάρχει. Και όχι μόνο δεν υπάρχει κενό αλλά με τη σταδιακή διοχέτευση στα νησιά των Μ-1117 δηλαδή των τροχοφόρων πλέον οχημάτων αναγνώρισης, ελαφρύτερα θωρακισμένων πλην όμως άρτιων επιχειρησιακά που γίνεται αυτές τις ημέρες, έχουμε παραλάβει τα οκτακόσια περίπου από τα συνολικά χίλια διακόσια που παίρνουμε από τους Αμερικανούς με τη Συμφωνία για το πλεονάζον αμυντικό υλικό, που στην ουσία η αμυντική διάταξη σε αυτό το επίπεδο μεταφορικών οχημάτων θα έχει ενισχυθεί.
Λοιπόν, το να μας κατηγορείτε ότι υπονομεύουμε την Άμυνα της χώρας λες και στείλαμε τα σαράντα RAFALE και όχι τα σαράντα ΒΜΡ τεχνολογίας του 1980 για να βοηθήσουμε τους Ουκρανούς είναι νομίζω εξωφρενικό. Περισσότερα θα μου επιτρέψετε, στη Δευτερολογία. Νομίζω ότι η συνολική αυτή θεώρησή σας είναι εντελώς υπερβολική και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι ότι δεν χάνουμε σε τίποτα. Ενισχυόμαστε και δεν έχουμε αφήσει κανένα κενό ούτε επωμιζόμαστε κανένα κόστος.
Στη Δευτερολογία του ο ΥΕΘΑ υπογράμμισε:
«Οφείλω να πω αυτό που έχω ήδη πει από το βήμα της Βουλής, ότι κανένα σύστημα από αυτά που είναι επιχειρησιακά ενεργά και απαραίτητα, πλην όμως είναι ρωσικής κατασκευής, δεν είναι προς διάθεση στους Ουκρανούς. Ό,τι είναι από αποθέματα, τα 40 ΒΜΡ, όπως καταλαβαίνετε με αυτό που σας εξήγησα στην Πρωτολογία μου, μπήκανε σε αυτό το σχέδιο αντικατάστασής τους κι επομένως δεν δημιουργείται κενό.
Αλλά όσον αφορά στα άλλα ρωσικής κατασκευής, κάτι αντιαεροπορικά δηλαδή μεσαίου ή μικρού βεληνεκούς που είναι επιχειρησιακά ενεργά στα νησιά μας, έχουμε πει ευθαρσώς ότι δεν έχουμε καμία πρόθεση να τα δώσουμε πουθενά, εάν δεν έχει συμφωνηθεί προηγουμένως και δεν έχει υλοποιηθεί αντικατάστασή τους. Κι επειδή δεν πρόκειται να υλοποιηθεί ή να συμφωνηθεί αντικατάστασή τους χωρίς να υπάρξει ούτε μίας ημέρας κενό, αυτό το ξέρουμε διότι είμαστε ρεαλιστές σε αυτό, δεν πρόκειται να δοθούν εφόσον είναι επιχειρησιακά ενεργά.
Κι επομένως δεν θα αποδυναμωθεί με κανένα τρόπο η αμυντική διάταξη της χώρας ούτε στα νησιά, ούτε και σε καμία σπιθαμή του εδάφους της. Και τούτο, πράγμα το οποίο αντιλαμβάνονται και κατανοούν οι Σύμμαχοι οι οποίοι έρχονται ρωτώντας, ισχύει διότι αισθανόμαστε και έχουμε, αντιμετωπίζουμε κάποια συγκεκριμένη απειλή.
Αν δεν υπήρχε αυτή η απειλή, τους είπα κι εγώ προσωπικά αλλά και ο Πρωθυπουργός κι όλοι όσοι ασχολήθηκαν με αυτό, θα μπορούσαμε να το δούμε. Επειδή όμως υπάρχει, τα χρειαζόμαστε. Κι επειδή τα χρειαζόμαστε, είναι ενεργά εκεί που είναι και δεν τα δίνουμε αυτή τη στιγμή με κανέναν τρόπο. Άρα νομίζω, αυτά τα είπα στη Βουλή εις το παρελθόν και νομίζω ότι είναι η απάντηση ξεκάθαρη.
Κοιτάξτε, τι μας λέτε ακριβώς; Ότι «δεν κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες για να ενισχύσουμε την Άμυνα της χώρας, αντιθέτως την υπονομεύουμε». Θα φέρω τα συμφωνητικά, τα Μνημόνια Κατανόησης όπως σας είπα στη συνεδρίαση κατά πάσα πιθανότητα το τελευταίο δεκαήμερο του Οκτωβρίου, για να δείτε και τις λεπτομέρειες, ό,τι έχει συμφωνηθεί δηλαδή, ό,τι παίρνουμε άνευ χρέωσης, τα οχήματα, τα πυρομαχικά τους, τη σειρά των ανταλλακτικών τους, καθώς και δωρεάν εκπαίδευση.
Μου λέτε ότι «δεν ξέρουμε αν θα πάνε στα νησιά ή θα αναπτυχθούν αλλού». Κοιτάξτε, μα τα Επιτελεία έχουν κάνει τον σχεδιασμό τους, μας έχουν κάνει τις προτάσεις τους, τις βρίσκουμε απολύτως λογικές και συγκροτημένες, με βάση τον σχεδιασμό των Επιτελείων που προφανώς κι αυτά νομίζω δεν θα μπορούσε κανείς να κατηγορήσει ότι δεν νοιάζονται ή δεν μεριμνούν για την Άμυνα της χώρας ώστε να μην υπάρξει το παραμικρό κενό, αλλοίμονο πια.
Με βάση το σχεδιασμό λοιπόν των Επιτελείων κινούμαστε και σας λέμε ότι έχει ληφθεί κάθε μέριμνα να μην υπάρξει κανένα κενό. Τα σαράντα MARDER είναι βάση αυτού του σχεδίου ανταλλαγής. Διαβάσατε στο σάιτ της “RHEINMETALL”, της κατασκευάστριας, για παραχώρηση εκατό. Εκατό δηλαδή οχημάτων MARDER. Αυτό είναι άλλη υπόθεση που έχει να κάνει με την δυνητική, θα το εξετάσουμε κι αυτό, είσοδό μας στο πρόγραμμα πρόσκτησης του νέου Τεθωρακισμένου Οχήματος Μάχης, του LYNX, κατασκευής της “RHEINMETALL”.
Είναι κι αυτό αν θέλετε κάτι το οποίο αυτή τη στιγμή προσπαθούμε να αποφασίσουμε, να σχεδιάσουμε, να δούμε κατά πόσο μπορεί να σχεδιαστεί από πλευράς οικονομικής κάλυψης. Και στη βάση αυτού του προγράμματος προσφέρονται από την RHEINMETALL αν συμφωνήσουμε και εκατό MARDER. Δεν έχουν να κάνουν όμως με αυτό το σχέδιο ανταλλαγής, είναι μια άλλη υπόθεση, θα ενημερωθεί το Σώμα σίγουρα εν ευθέτω χρόνω και γι’ αυτό στο πλαίσιο όμως της εξοπλιστικής προσπάθειας που γίνεται στη χώρα.
Και με αυτή την εξοπλιστική προσπάθεια επιτρέψτε μου να πω το εξής: Όλη η Ελλάδα γνωρίζει -όχι μόνο όλη η Ελλάδα, όλος ο κόσμος γνωρίζει συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας η οποία διατυπώνει και προβληματισμούς μέσω κάποιων κύκλων, αναλυτών, μελετητών, στρατιωτικών κλπ.- ότι η χώρα μας τα τελευταία τρία χρόνια έχει επιδοθεί σε μια προσπάθεια πολύ θετική να εξοπλιστεί, να ενισχυθεί αμυντικά, να ενισχυθούν οι Ένοπλες Δυνάμεις στη συνολική δυνατότητά τους και στη γενική συνολική αποτρεπτική ισχύ της χώρας.
Όλος ο κόσμος το γνωρίζει αυτό. Όλη η Ελλάδα εκτός από εσάς που όντας στον δικό σας κόσμο μάς λέτε λίγο-πολύ ότι υπονομεύουμε την αμυντική διάταξη της χώρας, επειδή πήραμε σαράντα ΒΜΡ από τα νησιά και τα στείλαμε στη βάση αυτού του σχεδίου ανταλλαγής στην Ουκρανία, για να πάρουμε σαράντα τεθωρακισμένα γερμανικά. Ε, όχι! Νομίζω ότι είναι εξωφρενική, είναι άδικη καταρχήν και εξωφρενική και προφανώς απαράδεκτη αυτή η στάση, αυτός ο ισχυρισμός.
Σας είπα, κενό ενημέρωσης δεν υπάρχει. Θα ενημερωθείτε και για τα επιπλέον, σύντομα. Κόστος επιπλέον δεν υπάρχει. Με τον χρονισμό δεν μπορούμε ταυτοχρόνως την ώρα που αφικνούνται στη Βόρεια Ελλάδα τα δέκα πρώτα MARDER να σας εγγυηθώ ότι την ίδια μέρα θα φτάνουν τα δέκα πρώτα, την ίδια ώρα θα φτάνουν τα δέκα πρώτα ΒΜΡ στην Ουκρανία, ούτε τα δέκα δεύτερα, ούτε όσα απομένουν.
Αλλά ο χρονισμός είναι περίπου ικανοποιητικός. Και σε κάθε περίπτωση δεν δημιουργείται κανένα κενό στην αμυντική μας διάταξη ούτε όσον αφορά τα τεθωρακισμένα, ούτε αφορά τα υπόλοιπα οπλικά συστήματα για τα οποία έχω τοποθετηθεί νομίζω ξεκάθαρα. Επομένως, για να το κλείνουμε:
- Κενό ενημέρωσης, όχι.
- Προσπάθεια υπονόμευσης, αλίμονο.
- Επιπλέον κόστος, όχι.
- Το σχέδιο θα εξηγηθεί και φυσικά,
- Κανένα πρόβλημα ακατάλληλου ή βλαβερού για την αμυντική μας δυνατότητα χρονισμού. Δίνουμε και παίρνουμε περίπου στους ίδιους χρόνους».