Του Κώστα Σαρικά
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για το Πολεμικό Ναυτικό μπαίνουν ξανά τα μεταχειρισμένα πλοία καθώς το πρόγραμμα ναυπήγησης καινούργιων κορβετών φαίνεται ότι «παγώνει». Οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι και η εκτίναξη του κόστους των κορβετών -ειδικά στην περίπτωση που κατασκευαστούν σε Ελληνικά ναυπηγεία- το οποίο όπως τονίζεται χαρακτηριστικά από το Ναυτικό Επιτελείο πλησιάζει πλέον αυτό των φρεγατών, αποτελούν τις βασικές αιτίες της απόφασης να μην προχωρήσει το πρόγραμμα τουλάχιστον τη δεδομένη χρονική συγκυρία.
Έτσι πλέον αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του Στόλου καθώς το Πολεμικό Ναυτικό καλείται τα επόμενα χρόνια να αντικαταστήσει τις εννέα γερασμένες φρεγάτες «S» με το μέσο όρο ζωής τους να ξεπερνά τα 42 έτη. Χαρακτηριστικό είναι ότι φρεγάτα «ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ» άγγιξε πλέον τα 45 χρόνια υπηρεσίας, ενώ η νεότερη S «ΚΑΝΑΡΗΣ» έφτασε τα 40 έτη προσφοράς στο Πολεμικό Ναυτικό. Από τις συνολικά εννέα φρεγάτες S, οι έξι – «ΑΙΓΑΙΟΝ», «ΑΔΡΙΑΣ», «ΝΑΒΑΡΙΝΟΝ», «ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ», «ΕΛΛΗ» και «ΛΗΜΝΟΣ» – έχουν κατά το παρελθόν εκσυγχρονιστεί όμως όλα πλέον τα συστήματα τους θεωρούνται ξεπερασμένα. Ενώ ακόμη τρεις – «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ», «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ» και «ΚΑΝΑΡΗΣ» εξακολουθούν να καλύπτουν ανάγκες του Στόλου χωρίς καμία αναβάθμιση στη διαμόρφωση που αποκτήθηκαν πριν από 40 και πλέον έτη.
Με δεδομένο ότι ακόμα δεν έχει υπογραφεί η σύμβαση για τον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ κλάσης «ΥΔΡΑ», οι οποίες ήδη ξεπερνούν κατά μέσο όρο τα 27 έτη υπηρεσίας, με την «ΥΔΡΑ» να έχει αγγίξει τα 31 χρόνια ζωής, αλλά και το γεγονός ότι το 2026 ο Στόλος θα έχει παραλάβει τις τρεις γαλλικές Belharra εύλογα είναι τα ερωτήματα για τις διαθεσιμότητες τα επόμενα χρόνια. Το Πολεμικό Ναυτικό αντιμετωπίζει πλέον σοβαρό κίνδυνο να μην μπορεί να ολοκληρώσει τις αποστολές του ακόμα και εάν παραμείνουν «ήρεμα» τα νερά στο Αιγαίο κάτι που φυσικά κανένας δεν μπορεί να το εγγυηθεί.
Έτσι το Ναυτικό Επιτελείο ταυτόχρονα με την πίεση που ασκεί στην πολιτική ηγεσία για απόκτηση καινούργιων Μονάδων, είτε φρεγατών, είτε κορβετών είναι πλέον αναγκασμένο να εξετάζει όλες τις δυνατές λύσεις για απόκτηση μεταχειρισμένων πλοίων, τα οποία όμως άμεσα μπορούν να προσφέρουν καλύπτοντας τις ανάγκες του Στόλου. Το Πολεμικό Ναυτικό έχει «ανοίξει τα ραντάρ» του και εξετάζει περιπτώσεις πλοίων τα οποία ενδέχεται να αποσυρθούν τα επόμενα χρόνια από συμμαχικές χώρες. Με πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις τις γερμανικές φρεγάτες F124 και τις ολλανδικές LCF. Μονάδες με εξαιρετικές δυνατότητες οι οποίες όπως επισημαίνεται σαφώς και ενδιαφέρουν τον Ελληνικό Στόλο καθώς τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αντικατασταθούν από ακόμη πιο σύγχρονες Μονάδες.
Το ενδεχόμενο απόκτησης των υπό απόσυρση αμερικανικών LCS παραμένει πάντα ανοιχτό αλλά με συγκεκριμένες και ξεκάθαρες προϋποθέσεις. Πηγές από το Ναυτικό Επιτελείο τονίζουν στο Onalert.gr ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η απόκτηση των LCS οι οποίες έχουν ήδη αποσυρθεί με πρόβλημα στο σύστημα μετάδοσης. Ουσιαστικά απορρίπτεται το ενδεχόμενο να έρθουν τα συγκεκριμένα πλοία στην Ελλάδα και να επισκευαστούν σε Ελληνικά ναυπηγεία με ευθύνη του Πολεμικού Ναυτικού. Το κόστος επιδιόρθωσης του προβλήματος σύμφωνα με το US NAVY κυμαίνεται μεταξύ 8 και 10 εκ δολαρίων, ενώ το κόστος ετήσιας χρήσης για κάθε LCS κλάσης Freedom το 2020 ανήλθε σε 42 εκ δολάρια από τα οποία τα 26,7 διατέθηκαν για εργασίες συντήρησης. Πόσα απαγορευτικά για τις οικονομικές δυνατότητες συντήρησης πλοίων όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται.
Έως σήμερα παρά τη φημολογία όπως ξεκαθαρίζουν οι ίδιες πηγές δεν υπάρχει επίσημη πρόταση των Αμερικανών προς το Πολεμικό Ναυτικό για παραχώρηση LCS, ενώ επισημαίνεται ότι πέρα από κάποιες εθιμοτυπικές επισκέψεις Στελεχών του Στόλου, ουδέποτε κλιμάκιο του Πολεμικού Ναυτικού έκανε αυτοψία και έλεγχο σε LCS του US NAVY είτε σε Ελληνικές θάλασσες είτε σε κάποια Ναυτική Βάση στις ΗΠΑ. Πάντως όπως τονίζεται το ΠΝ είναι έτοιμο εάν κληθεί να μεταβεί με κλιμάκιο του στις ΗΠΑ προκειμένου να προχωρήσει σε επιθεώρηση των πλοίων.
Σε κάθε περίπτωση πάντως οι LCS θα αποτελούν λύση ανάγκης με δεδομένο ότι πέρα από το πρόβλημα στο κιβώτιο μετάδοσης και τις πληροφορίες για εμφάνιση ρωγμών στη γάστρα των πλοίων, τα πλοία διαθέτουν χαμηλό δείκτη επιβιωσιμότητας σε επίπεδο Level 1+ υπολειπόμενα σε αυτόν τον τομέα ακόμα και από πλοία 40 ετών. Ενώ και ο οπλισμός τους έχει χαρακτηριστεί από το Ναυτικό Επιτελείο ως ανεπαρκής, καθώς οι LCS δεν διαθέτουν ανθυποβρυχιακές δυνατότητες έρευνας, ούτε τορπίλες παρά μόνο το ελικόπτερο που μεταφέρουν. Ενώ άγνωστο παραμένει εάν τα πλοία σε περίπτωση συμφωνίας παραχωρηθούν δωρεάν είτε σε συμβολική τιμή.