Με αφορμή την ανακοίνωση της ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας, στην οποία υποστηρίζεται πως η Ρωσία εκτόξευσε διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο (ICBM) εναντίον της πόλης Ντνίπρο, έχει σημασία να δούμε συνοπτικά τα χαρακτηριστικά και την λειτουργία των καταστροφικών αυτών πυραυλικών συστημάτων.
Αρχικά, ανήκουν στην «οικογένεια» των βαλλιστικών πυραύλων και διακρίνονται είτε βάσει της εμβέλειάς τους είτε βάσει του μέσου από όπου εκτοξεύονται, με κοινό «παρονομαστή» το γεγονός ότι μπορούν όλοι να εξοπλιστούν με πυρηνικές κεφαλές.
Οι ιδιαιτερότητες
Ανάλογα το βεληνεκές, διακρίνονται σε:
- Βαλλιστικούς πυραύλους μικρής εμβέλειας (SRBM) με βεληνεκές από 300 έως 1.00 χιλιόμετρα.
- Βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίας εμβέλειας (MRBM) με βεληνεκές από 1.000 έως 3.500 χιλιόμετρα.
- Βαλλιστικούς πυραύλους μέσης εμβέλειας (IRBM) με βεληνεκές από 3.500 έως 5.000 χιλιόμετρα.
- Διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ICBM) με βεληνεκές από 5.000 χιλιόμετρα και άνω.
Όπως είπαμε, οι βαλλιστικοί πύραυλοι διακρίνονται βάσει του τρόπου – μέσου εκτόξευσης, δηλαδή είτε από υποβρύχια (SLBM) είτε από αεροσκάφη (ALBM) και προφανώς από χερσαίες πλατφόρμες όπως οχήματα ή σιλό που έχουν κατασκευαστεί υπόγεια. Σε ό,τι αφορά τους βαλλιστικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από υποβρύχια, αυτοί συχνά έχουν ίδια εμβέλεια με τους διηπειρωτικούς πυραύλους (ICBM), ωστόσο στην βιβλιογραφία παραμένει ο χαρακτηρισμός «SLBM».
Η εκτόξευση
Στην περίπτωση των ICBM, δεν είναι μόνο η εμβέλεια που τους ξεχωρίζει σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη βαλλιστικών πυραύλων αλλά η προηγμένη τεχνολογία που διαθέτουν και οι πολεμικές κεφαλές με τις οποίες εξοπλίζονται. Συγκεκριμένα, οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι αναπτύσσουν τεράστιες ταχύτητες και χρησιμοποιούν είτε υγρό είτε στερεό καύσιμο για την πρόωσή τους.
Από την στιγμή της εκτόξευσης, η πτήση του ICBM διαχωρίζεται σε τρία στάδια, προκειμένου να φτάσει στο διάστημα, να απελευθερώσει τις πυρηνικές κεφαλές, οι οποίες είναι ενσωματωμένες στα λεγόμενα «οχήματα επανεισόδου» (RV) τα οποία ακολουθώντας μια πτωτική τροχιά, επανέρχονται στην ατμόσφαιρα και τελικά καταστρέφουν τον στόχο, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.
Οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι μπορούν να εξοπλιστούν και με συμβατικές πολεμικές κεφαλές, αλλά λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας και χρήσης δεν συνίσταται, χωρίς όμως αυτό να είναι απίθανο ειδικά αν η χώρα θέλει να χρησιμοποιήσει το πλήγμα για να στείλει ένα «μήνυμα» αποτροπής δίχως να κλιμακώσει με πυρηνικό πλήγμα.
Είναι σαφές λοιπόν ότι οι ICBM μπορούν να εξαπολύσουν πολλαπλές πολεμικές κεφαλές κατά εχθρικών δυνάμεων και σε συνδυασμό με τις πολύ υψηλές ταχύτητες των κεφαλών, ο αντίπαλος δύσκολα μπορεί να αναχαιτίσει έγκαιρα και αποτελεσματικά το σύνολό τους. Έστω και μια πυρηνική κεφαλή μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημιά.
Τέλος, σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Γαλλία, η Ινδία, η Βρετανία, το Ισραήλ και η Βόρεια Κορέα είναι οι μόνες χώρες παγκοσμίως που διαθέτουν ICBM σε επιχειρησιακή λειτουργία, ενώ το Πακιστάν έχει πυρηνικά όπλα, όχι όμως διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους.
Με πληροφορίες και από: CNN / Φωτογραφία αρχείου Reuters