*Του Κώστα Σαρικά
Ο πήχης για την Πολεμική Αεροπορία της επόμενης δεκαετίας μπήκε πλέον πολύ ψηλά έπειτα από τις χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια, ο οποίος επισκέφθηκε την αρμόδια για τα εξοπλιστικά Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ).
Και ενώ τις προηγούμενες ημέρες είχε δώσει μια πρώτη εικόνα του εξοπλιστικού σχεδιασμού για τα «γεράκια» της HAF, προχώρησε ακόμη περισσότερο θέτοντας την «οροφή» των μαχητικών για το 2030 στα 200 και μάλιστα αναφέρθηκε σε αεροσκάφη 4,5ης και 5ης γενιάς. Με άλλα λόγια, ο Νίκος Δένδιας ξεκαθάρισε ότι ο στόλος της Πολεμικής μας Αεροπορίας την επόμενη δεκαετία θα αποτελείται από αμερικανικά stealth μαχητικά F-35, γαλλικά αεροσκάφη Rafale αλλά και τα επίσης αμερικανικά F-16 όλα αναβαθμισμένα σε διαμόρφωση Viper.
Ταυτόχρονα επανέλαβε ότι ξεκινούν οι διαδικασίες πώλησης τον παλαιότερης γενιάς αεροσκαφών Mirage 2000-5, F-16 block 30 αλλά και των θρυλικών F-4 Phantom, τα οποία φέτος συμπληρώνουν 50 χρόνια υπηρεσίας και προσφοράς στην υπεράσπιση των ελληνικών ουρανών.
Πρόκειται χωρίς αμφιβολία για ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχεδιασμό, που όχι απλά μετατρέπει την Πολεμική Αεροπορία στην πιο ισχυρή ποιοτικά αεροπορική δύναμη στην περιοχή, αλλά της δίνει προοπτική υπεροχής τις επόμενες δεκαετίες, καθώς ο στόλος των μαχητικών της θα αποτελείται από τελευταίας γενιάς αεροσκάφη, τα οποία θα μπορούν συνεχώς να αναβαθμίζονται – ειδικά τα F-35 και τα Rafale – και να μεταφέρουν ως σύγχρονες πλατφόρμες τα πλέον ισχυρά και αποτελεσματικά όπλα.
Όμως, όσο φιλόδοξο είναι το σχέδιο άλλο τόσο αμείλικτοι είναι οι αριθμοί, καθώς για να αγγίξει η Πολεμική μας Αεροπορία τα 200 μαχητικά 4,5ης και 5ης γενιάς απαιτούνται μια σειρά από αποφάσεις για πώληση και αγορά μαχητικών αλλά και κονδύλια που ξεπερνούν ίσως ακόμα και τα 8 δις ευρώ.
Aναβάθμιση των F-16 σε Viper
Ο σχεδιασμός αρχίζει χωρίς αμφιβολία από την αναβάθμιση σε διαμόρφωση Viper των 38 μαχητικών F-16 block 50, τα οποία ανήκουν στην 341 και 347 Πολεμικές Μοίρες «ΒΕΛΟΣ» και «ΠΕΡΣΕΑΣ». Απόφαση πλέον ειλημμένη, καθώς ακυρώνεται η περιορισμένη αναβάθμιση τους, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί και πλέον αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις με την κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin αλλά και με την USAF προκειμένου τα 38 μαχητικά να εισέλθουν ως «ουρά» στο πρόγραμμα αναβάθμισης των 82 F-16, το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Το κόστος αναβάθμισης των F-16 block 50 προσδιορίζεται περίπου στο 1 δις, ενώ ένα μέρος των χρημάτων μπορεί να εξοικονομηθεί με πώληση είτε στην κατασκευάστρια εταιρεία είτε σε τρίτους των συστημάτων, τα οποία θα αφαιρεθούν από τα μαχητικά και θα αντικατασταθούν με καινούργια κατά την διαδικασία αναβάθμισης τους αλλά και από τα απάρτια, τα οποία ήδη περισσεύουν από τα 82 υπό αναβάθμιση F-16, με πρώτα τα ραντάρ που αντικαθίστανται από σύγχρονα AESA.
Η πώληση των F-4 Phantom και των Mirage 2000-5
Το ενδεχόμενο πώλησης των γερασμένων F-4 Phantom δεν θεωρείται καθόλου εύκολη υπόθεση, με δεδομένο ότι καμιά αεροπορία πλέον στον κόσμο – πλην της τουρκικής, η οποία επίσης σύντομα θα τα αποσύρει – δεν χρησιμοποιεί τα θρυλικά, αλλά ξεπερασμένα μαχητικά. Αντίθετα, αυξημένες πιθανότητες για πώληση συγκεντρώνουν τόσο τα Mirage 2000-5 αν και ακόμη, σύμφωνα με πληροφορίες του Onalert.gr, δεν έχει βρεθεί αγοραστής παρά έχουν γίνει μόνο διερευνητικές επαφές. Δεδομένο πάντως θεωρείται ότι τα F-16 block 30, τα οποία βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση εάν βγουν στην αγορά θα αποτελέσουν δέλεαρ για πολλές αεροπορίες.
Με την επιπλέον αναβάθμιση των 38 F-16 block 30, ο αριθμός των Viper θα φτάσει συνολικά τα 120. Αν σε αυτά προστεθούν και τα 24 Rafale τα οποία θα διαθέτει το οπλοστάσιο της HAF στα τέλη του 2024 τα αεροσκάφη 4,5ης γενιάς που θα διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία θα φτάσουν τα 144. Έτσι για να συμπληρωθεί η οροφή των 200 μαχητικών απαιτούνται περισσότερα από 50 καινούργια αεροσκάφη. Ήδη η Πολεμική Αεροπορία ξεκινά τις διαπραγματεύσεις για την απόκτηση τουλάχιστον 20 stealth μαχητικών F-35 έπειτα από το «πράσινο φως» που άναψαν οι Αμερικανοί μέσω LOA στο ελληνικό αίτημα.
H απόκτηση των F-35 και των Rafale
Ο Νίκος Δένδιας αναφερόμενος στο κόστος και απαντώντας σε σχετική ερώτηση στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, τόνισε ότι «το κόστος πρόσκτησης και επιχειρησιακής αξιοποίησης των F-35 εξαρτάται από πολλές παραμέτρους και μέχρι σήμερα δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες που είναι απαραίτητες για τον προσδιορισμό του και τη σύναψη της σχετικής σύμβασης». Ωστόσο, μια πρώτη εκτίμηση μπορεί να γίνει με αναγωγή στις συμφωνίες που έγιναν πρόσφατα με την Τσεχία για 24 αεροσκάφη με τον οπλισμό τους, την εκπαίδευση και την υποστήριξη έναντι 4.5 δις αλλά και με την Πολωνία, η οποία δαπάνησε 4,6 δις για αγορά 32 μαχητικών χωρίς όμως να περιλαμβάνεται οπλισμός και υποστήριξη.
Η εκτίμηση που γίνεται για το ελληνικό πρόγραμμα και αφορά την απόκτηση 20 μαχητικών F-35, με οπλισμό και εκπαίδευση, προσεγγίζει περίπου τα 4 δις δολάρια χωρίς «αντισταθμιστικά» οφέλη (SSI πλέον), τα οποία ήδη έχει απορρίψει άλλωστε το Ελληνικό Επιτελείο.
H αγορά 20 stealth μαχητικών F-35 ανεβάζει τον συνολικό αριθμό των αεροσκαφών της HAF στα 164 έτσι απαιτούνται ακόμη 36 προκειμένου να συμπληρωθεί ο αριθμός των 200 μαχητικών. Kατά συνέπεια, η Πολεμική Αεροπορία είτε θα προχωρήσει στην ενεργοποίηση της option για τουλάχιστον ακόμη 20 μαχητικά 5ης γενιάς είτε θα στραφεί προς τους Γάλλους για αγορά επιπλέον Rafale, προκειμένου να συγκροτήσει μια ακόμη Μοίρα από «ριπές» για να πλησιάσει έστω την «οροφή» που έχει τεθεί από την πολιτική ηγεσία. Μια τέτοια απόφαση είναι δεδομένο ότι θα στηριχθεί σε μια σειρά από κριτήρια, με πρώτο φυσικά το γεωστρατηγικό αποτύπωμα.