Αμυντική Βιομηχανία: Καμπανάκι κινδύνου και συναγερμού από τον πρόεδρο του ΣΕΚΠΥ

Η ελληνική αμυντική βιομηχανία και οι άνθρωποί της αναμένουν το αποτέλεσμα των εκλογών ,ελπίζουν σε γρήγορο σχηματισμό κυβέρνησης και εύχονται ,όποια κι αν είναι αυτή, να ασχοληθεί σοβαρά με τα θέματά τους. Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια πειραματισμών αλλά απαιτούνται άμεσες δράσεις και ενέργειες.
Ο πρόεδρος του ΣΕΚΠΥ Τάσος Ροζολής σε ομιλία του σε εκδήλωση του Athens Flying Week περιέγραψε τι πρέπει να γίνει.

Η ομιλία του έχει ενδιαφέρον:

“Η δυσμενής δημοσιονομική κατάσταση των τελευταίων ετών, η ελαχιστοποίηση των αμυντικών δαπανών και η απουσία εγχώριων προγραμμάτων, οδηγούν την Ελληνική αμυντική βιομηχανία σε σταδιακή συρρίκνωση και ελάττωση δραστηριοτήτων, σε απαξίωση υποδομής υψηλού κεφαλαιουχικού και τεχνολογικού επιπέδου, σε απουσία νέων επενδύσεων καθώς και σε μείωση της απασχόλησης εξειδικευμένου και έμπειρου τεχνικού και διοικητικού προσωπικού.
Οι ανωτέρω εξελίξεις προκαλούν αντίστοιχα την συρρίκνωση της Αμυντικής Βιομηχανικής και Τεχνολογικής Βάσης, η οποία χρειάσθηκε δεκαετίες να οικοδομηθεί. Το γεγονός αυτό αποτελεί εθνική απώλεια, τόσο για την άμυνα και ασφάλεια της χώρας όσο και για την οικονομία.
Ο ΣΕΚΠΥ έχει καταγράψει τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η εγχώρια αμυντική βιομηχανία και έχει επεξεργαστεί την Στρατηγική και τα μέτρα που πρέπει να παρθούν για την Ανασυγκρότησή της, τόσο σε βραχυχρόνιο όσο και σε μέσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

– Λόγω της ιδιαίτερα κρίσιμης κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα η ΕΑΒΙ είναι απαραίτητη η λήψη άμεσων μέτρων, τα οποία θα διατηρήσουν στη ζωή τις εταιρείες του κλάδου οι περισσότερες των οποίων έχουν εξαντλήσει τις αντοχές τους μετά από πολυετή και επιτεινόμενη μείωση έργων.

Α1) Η αξιοποίηση κονδυλίων προερχομένων από Συμβάσεις ΑΩ.
Ο θεσμός των ΑΩ λειτουργεί σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου με ευεργετικά αποτελέσματα για την εγχώρια βιομηχανία. Ακόμη και στην χώρα μας, παρά τα όσα προβλήματα υπήρξαν, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία εξασφάλισε από τα ΑΩ σημαντικό κύκλο εργασιών και σε μεγάλο βαθμό οφείλει στα ΑΩ την δημιουργία και εξέλιξη της.

Βεβαίως με διαφορετική πολιτική και χειρισμό θα υπήρχαν πολλαπλάσια θετικά αποτελέσματα.
Λόγω της φύσης των συμβάσεων ΑΩ (αφορούν ανειλημμένες υποχρεώσεις αλλοδαπών εταιρειών προς τη χώρα μας,, – δεν αποτελούν πρόσθετη δαπάνη για τον προϋπολογισμό),, εκτιμούμε ότι αποτελούν το κύριο άμεσο μέτρο μέσω του οποίου μπορεί η Πολιτική ηγεσία να στηρίξει την ΕΑΒΙ.

– Χωρίς να γνωρίζουμε τα ακριβή σημερινά νούμερα, εκτιμούμε ότι το ύψος των προς αξιοποίηση κονδυλίων παραμένει ιδιαίτερα υψηλό και ως εκ τούτου ζητάμε την άμεση επίλυση του θέματος των ανεκτέλεστων ΑΩ, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα σχετικά κονδύλια, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της εγχώριας βιομηχανίας και της κάλυψης, όπου είναι εφικτό, μέσω των προϊόντων και υπηρεσιών της ΕΑΒΙ, επιτακτικών αναγκών των ΕΔ.
Τονίζω το όπου είναι εφικτό γιατί αλίμονο αν δεν διατεθούν οι πόροι των ΑΩ κυρίως για την ανασυγκρότηση της ΑΕΒΙ.

Αν Χρησιμοποιήσουμε τους πόρους αυτούς για να «κλείσουμε τρύπες» όπως π.χ. σε προμήθειες ανταλλακτικών για τις ΕΔ θα έχουμε στερήσει χωρίς ουσιαστικό λόγο την ΕΑΒΙ από αναγκαίους πόρους απαραίτητους για την επιβίωση της στην σημερνή συγκυρία. Και επισημαίνω το χωρίς ουσιαστικό λόγο, γιατί η βασική αιτία που οι ΕΔ δεν προμηθεύονται αντ/κά δεν είναι η έλλειψη κονδυλίων, αλλά το μη λειτουργικό νομικό πλαίσιο προμηθειών το οποίο έχει κάνει σχεδόν αδύνατη την οποιαδήποτε προμήθεια.
Πριν βιαστεί κάποιος να διαφωνήσει, καλό είναι να δει ότι μέχρι και το 2014, κάθε χρόνο το ΥΕΘΑ επιστρέφει χρήματα στο ΥΠΟΙΚ όχι για λόγους μνημονιακών υποχρεώσεων, αλλά γιατί απλά αδυνατεί να τους απορροφήσει. Ας μην κάνουμε πράξη λοιπόν το γνωστό « πονάει δόντι κόψει κεφάλι».

Να τονίσουμε στο σημείο αυτό την θετική αντιμετώπιση του ζητήματος της αξιοποίησης των ΑΩ προς όφελος της ΕΑΒΙ από την πλευρά της ΓΔΑΕΕ, με την οποία συμφωνήσαμε σε ένα κοινά αποδεκτό νομικό πλαίσιο το οποίο θα αντικαταστήσει το άρθρο 3 του 4284. Ελπίζουμε σύντομα να γίνει νόμος για να προχωρήσουνε άμεσα οι διαδικασίες αξιοποίησης των ΑΩ.

Κυρίες και Κύριοι, δεν μπορεί την ώρα που στην ΕΑΒΙ κλείνουν εταιρείες και απολύονται εργαζόμενοι, να υπάρχουν σημαντικά κονδύλια ξένων εταιρειών παγιδευμένα στην Γραφειοκρατία.

Α2) Αξιοποίηση εξαιρέσεων του ν.3978 (Οδηγία 81/2009) προς όφελος της ΕΑΒΙ
Η Χώρα μας το 2011, εφάρμοσε δυστυχώς την πιο πιστή αντιγραφή, κανονικό Copy – Paste!! της κοινοτικής οδηγίας, σε αντίθεση τόσο με τις τότε προτάσεις του ΣΕΚΠΥ, όσο και με τις υπόλοιπες χώρες μέλη, οι οποίες προσέθεσαν σημαντικές διατάξεις- διαφοροποιήσεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιβίωση της ΕΑΒΙ τους. Και σαν να μην έφτανε αυτό, προσθέσαμε και μια σειρά άρθρων ελληνικής προέλευσης [Κεφ. Γ , άρθρα. 8-13] υποτίθεται για λόγους Διαφάνειας και Ελέγχου, τα οποία κατέστησαν αδύνατη την πραγματοποίηση οποιασδήποτε προμήθειας. Η σημερινή διαπίστωση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι ότι η οδηγία έχει αποτύχει στο στόχο της, και έχει οδηγήσει μετά από 5 χρόνια εφαρμογής σε ακόμη μεγαλύτερη εσωτερική συγκέντρωση στις μεγάλες βιομηχανικές χώρες (Γαλλία και Γερμανία έχουν πάνω από 90% κάλυψη των αμυντικών τους αναγκών από βιομηχανίες των χωρών τους).
Στην πρόσφατη συνάντηση μας με τον Εκτελεστικό Διευθυντή της EDA κ.Domecq, υπήρξε πλήρης ταύτιση απόψεων στο συγκεκριμένο θέμα.
Όπως εξηγήσαμε και παραπάνω η κρισιμότητα της κατάστασης είναι τέτοια που πρέπει να επικεντρωθούμε στα μέτρα άμεσης δράσης-στήριξης της βιομηχανίας.

Στη περίπτωση του ν.3978 αυτά τα άμεσα μέτρα είναι οι εξαιρέσεις του, στις οποίες ευτυχώς η Χώρα μας μπορεί ακόμα να δράσει προς όφελος της ΕΑΒΙ. Αναλυτικότερα :

– Προμήθειες Καινούργιων η Μεταχειρισμένων Υλικών – Αναβαθμίσεις τους-Συμβάσεις Εν Συνεχεία Υποστήριξης (FOS) μέσω Διακρατικών Συμφωνιών η Διεθνών Οργανισμών (ΝSPA-FMS –NCIA κλπ)
Οι διακρατικές συμφωνίες και οι προμήθειες μέσω διεθνών οργανισμών, εξαιρούνται των διατάξεων του Ν3978/11.Ως εκ τούτου η σύναψη και υλοποίηση αυτών, είναι πεδίο ελεύθερο για άσκηση Εθνικής Πολιτικής που θα υποστηρίζει την ΕΑΒΙ
Α2α) Ο ΣΕΚΠΥ προτείνει την επιβολή του μέτρου των βιομηχανικών επιστροφών-ΒΕ σε ύψος 40% της προμήθειας κατ’ ελάχιστον. Ο ξένος προμηθευτής να υποχρεούται σε ΒΕ προς την EABI χωρίς να επιβαρύνεται το κόστος προμήθειας των συστημάτων. Τέτοιες ΒΕ μπορεί να είναι :

– Άμεση συμμετοχή της ΕΑΒΙ στην παραγωγή των συγκεκριμένων συστημάτων (η παλιά ΕΠΑ)
– Ανάθεση έργου στο σύνολο των δραστηριοτήτων της ΕΑΒΙ σε αντικείμενα άσχετα με την προμήθεια. Πχ μπορεί όντως να μην υπάρχει για πραγματικούς λόγους η δυνατότητα άμεσων ΒΕ για ένα πυραυλικό σύστημα ,αλλά σίγουρα η εταιρεία κολοσσός που το προμηθεύει, μπορεί να προβεί σε έμμεσες ΒΕ σε διαφορετικά πεδία της ΕΑΒΙ.
– Αγορά Ελληνικών Αμυντικών Προϊόντων.
– Ανάπτυξη από κοινού και συνεκμετάλλευση Αμυντικών Προϊόντων
– Συμφωνίες για την συμμετοχή της ΕΑΒΙ στην υποστήριξη των συστημάτων για το σύνολο της παγκόσμιας αγοράς.

Πρέπει να τονιστεί προς όλους και στο εσωτερικό ( πολ. Ηγεσία, ΕΔ κλπ) αλλά και στο εξωτερικό ότι κανένα εξοπλιστικό δεν θα προχωρήσει αν δεν εξαντλούνται οι δυνατότητες συμμετοχής της ΕΑΒΙ.
-Ο κάθε ξένος προμηθευτής πρέπει να θεωρεί βασικό κριτήριο επιτυχίας το πακέτο συνεργασιών # βιομηχανικών επιστροφών.
Δεν αποτελεί συντεχνιακή απαίτηση της ΕΑΒΙ αλλά Εθνικής Σημασίας Στόχο. Πριν από λίγα χρόνια όταν οι Τούρκοι απαίτησαν 40% τουλάχιστον ΕΠΑ πολλοί στην χώρα μας το θεώρησαν αστείο. Οι σημερινές εξαγωγικές επιτυχίες της Τουρκικής ΕΑΒΙ κάνουν τους γείτονες να γελούν και εμάς να προβληματιζόμαστε.
Η περίπτωση του προγράμματος αναβάθμισης των Ρ3 Orion του Πολεμικού Ναυτικού, αποτελεί παράδειγμα προς την σωστή κατεύθυνση όσον αφορά τις Β.Ε. μιας και το ποσοστό Ελληνικής συμμετοχής βρίσκεται ήδη περίπου στο 30%.Ο ΣΕΚΠΥ εργάζεται στην κατεύθυνση του να αυξηθεί τόσο ποσοστό όσο και η διασπορά του στην ΕΑΒΙ.

Α3) Ανασυγκρότηση – Εξυγίανση της Κρατικής Αμυντικής Βιομηχανίας.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι Μεγαλύτερες Αμυντικές Βιομηχανίες, Κρατικές ή Ιδιωτικές οι λεγόμενοι «Εθνικοί Πρωταθλητές», αποτελούν τις ατμομηχανές ανάπτυξης των συγκεκριμένων τομέων.
Ας μην έχουμε αυταπάτες χωρίς μία υγιή ΕΑΒ η Αεροδιαστημική Βιομηχανία στην Ελλάδα θα λειτουργεί αποσπασματικά και χωρίς δυνατότητες συμμετοχής σε μεγάλα αναπτυξιακά προγράμματα. Το ίδιο ισχύει και για τα ΕΑΣ, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά την ΕΛΒΟ κλπ.
Μια ΜΜΕ της ΕΑΒΙ μπορεί να λειτουργεί ορθά αλλά ποτέ δεν θα μπορέσει να γίνει το εργαλείο άσκησης Πολιτικής Ανάπτυξης στον τομέα της ΕΑΒΙ.
Όταν με το καλό αποκτήσουμε Κυβέρνηση …… το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνει στον χώρο της ΕΑΒΙ θα είναι να ξεκαθαρίσει το τοπίο στις Κρατικές Αμυντικές Βιομηχανίες.

Ο Μεγάλος Κινέζος Ηγέτης και Αναμορφωτής Ντενγ Σιάο Πίγκ είχε πει 20 χρόνια πριν « Δεν έχει σημασία αν η γάτα είναι άσπρη ή μαύρη αρκεί να πιάνει τα ποντίκια».
Στην περίπτωση της Ελληνικής Κρατικής Αμυντικής Βιομηχανίας θα πρέπει να ισχύσει το « Δεν έχει σημασία αν οι εταιρείες είναι Κρατικές ή Ιδιωτικές ή Μεικτές, αρκεί να είναι Κερδοφόρες, Ανταγωνιστικές και να συμβάλλουν θετικά στην Εθνική Άμυνα στην Ανάπτυξη και στην Απασχόληση.

Α4) Προώθηση των Πωλήσεων / Εξαγωγών των προϊόντων της ΕΑΒΙ από και με την βοήθεια του Ελληνικού Κράτους.
Όλες οι χώρες του κόσμου χρησιμοποιούν τις κρατικές τους δομές (Διπλωματία, Άμυνα κλπ) για να στηρίξουν τις πωλήσεις της ΕΑΒΙ τους.
Οι Πρέσβεις ακόμα και των μεγαλύτερων χωρών λειτουργούν ανενδοίαστα ως Dealers των προϊόντων της ΕΑΒΙ της χώρας τους προκαλώντας πολλές φορές κατάπληξη στους δικούς μας ΥΕΘΑ.

Επιτέλους και στην Ελλάδα ξεπεράστηκαν οι αγκυλώσεις του παρελθόντος και υπάρχει άψογη συνεργασία στον τομέα αυτό τόσο με την ΓΔΑΕΕ όσο και με τον ΥΕΘΑ. Να τονίσουμε στο σημείο αυτό την ιδιαίτερα θετική στάση του πρώην ΥΕΘΑ Πάνου Καμένου ο οποίος καθιέρωσε την συμμετοχή της ΕΑΒΙ στα επίσημα ταξίδια του ΥΕΘΑ, και την συν διοργάνωση με την ΓΔΑΕΕ συναντήσεων με τις Εταιρείες και ΓΔΑΕΕ των ξένων Χωρών.

Η κίνηση αυτή προσμετράτε θετικά από την ΕΑΒΙ στην αποτίμηση του έργου του.

Ελπίζουμε οι επερχόμενοι να διατηρήσουν και αναπτύξουν περεταίρω την Πολιτική Συνεργασίας ΥΕΘΑ-ΕΑΒΙ στον τομέα της προώθησης εξαγωγών.
Β1) Τροποποίηση του ν.3978 (Οδηγία 81/2009) προς όφελος της ΕΑΒΙ Πρόσφατα συστήθηκε σχετική ομάδα εργασίας στην οποία συμμετέχει η ΕΑΒΙ
Β2) Μεγιστοποίηση Συμμετοχής της ΕΑΒΙ στα προγράμματα των Διεθνών Οργανισμών στα οποία συμμετέχει η Χώρα μας (EDA-NATO-UN-FRONTEX-NSPA κλπ).Οι Εθνικοί μας Αντιπρόσωποι στους Οργανισμούς αυτούς σε θέσεις σχετικές με προμήθειες – έργα πρέπει πριν τοποθετηθούν στο εξωτερικό να ενημερώνονται για τις δυνατότητες της ΕΑΒΙ και συγχρόνως οι επιδόσεις τους στον τομέα απορρόφησης έργων για την ΕΑΒΙ να αποτελεί κύριο στοιχείο αξιολόγησης της παραμονής τους. Σε ετήσια βάση θα πρέπει να γίνονται σχετικές συναντήσεις για αξιολόγηση και σχεδιασμό των απαραίτητων ενεργειών για επίτευξη των στόχων.

Β3) Διαμόρφωση της ΕΑΒΣ από θεωρητικό – ακαδημαϊκό κείμενο ευχών, σε υποχρεωτικό εργαλείο ανάπτυξης και στήριξης της ΕΑΒΙ. Έχουμε ήδη καταθέσει σχετικές προτάσεις είμαστε στη διάθεση του νέου ΥΕΘΑ όταν με το καλό θα αναλάβει.

Β4) ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ-δυνατότητα ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΑΒΙ
Ο τομέας της έρευνας – ανάπτυξης έχει παραμεληθεί πλήρως τα τελευταία χρόνια. Τονίζεται ότι η αλυσίδα Έρευνα – Ανάπτυξη –Πιστοποίηση- Προμήθεια είναι το κύριο μέτρο που οδηγεί σε προστασία της εγχώριας βιομηχανίας απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό. Επείγει η Δημιουργία επιτέλους οργανισμού πιστοποίησης, ώστε να καθοριστούν άμεσα οι διαδικασίες Πιστοποίησης – Απονομής NSN από το ΥΠΕΘΑ για τα προϊόντα της ΕΑΒΙ.
Β5) Ενημέρωση για τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό εξοπλιστικών εφοδιαστικών προγραμμάτων των ΕΔ προκειμένου να μπορεί η ΕΑΒΙ να προετοιμαστεί κατάλληλα.
Β6) Καταπολέμηση ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ Υπέρμετρων Καθυστερήσεων ΣΤΙΣ
• ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ οι οποίες εξουθενώνουν οικονομικά και
• λειτουργικά τις Ελληνικές εταιρείες.

Β7) ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ (5-7 έτη)

Συμπεράσματα
1.Στην χώρα μας, η οποία έχει από τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες σαν ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) από πολλές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, η αμυντική βιομηχανία συμμετέχει στην παραγωγή οπλικών συστημάτων με το μικρότερο ποσοστό εγχώριας συμμετοχής από όλες τις χώρες της συμμαχίας. Το ποσοστό αυτό περιορίζεται σε μονοψήφιο αριθμό, γεγονός που υποδηλώνει την ελάχιστη Ελληνική Βιομηχανική εμπλοκή, με όλα τα αρνητικά οικονομικά επακόλουθα στο εμπορικό ισοζύγιο.
2.Η ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας μπορεί να αποβεί καθοριστικός παράγων, όχι μόνο για την άμυνα της χώρας αλλά και για την οικονομική δραστηριότητα και την επιστημονική και τεχνολογική της εξέλιξη. Με τον τρόπο αυτό, η κοινωνία θα εισπράξει διπλό μέρισμα από την αυξημένη εθνική ασφάλεια αλλά και από την αυξημένη δραστηριότητα και απασχόληση.
3.Βασικά μέτρα για την άμεση ανασυγκρότηση των Ελληνικών Αμυντικών Βιομηχανιών είναι η ορθή αξιοποίηση των ΑΩ, η εκμετάλλευση των εξαιρέσεων της ευρωπαϊκής οδηγίας (Διακρατικές συμφωνίες-Προμήθειες από Διεθνείς Οργανισμούς) και η ανασυγκρότηση της Κρατικής Αμυντικής Βιομηχανίας.
4.Για την Μέσο-μακροπρόθεσμη στήριξη της ΕΑΒΙ πρέπει να εφαρμοστεί δέσμη μέτρων όπως η κατάρτιση της ΕΑΒΣ, η κατοχύρωση της ασφάλειας εφοδιασμού και της ασφάλειας πληροφοριών, οι μακροχρόνιες συμφωνίες-πλαίσιο τα πολυεθνικά προγράμματα ανάπτυξης και συμπαραγωγής κλπ.
5. Τα προβλήματα που αφορούν την ΕΑΒΙ και οι απαραίτητες ενέργειες για την επίλυση τους, απαιτούν την θεσμοθέτηση δομών μόνιμης συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των Ελληνικών Αμυντικών Βιομηχανιών. Η συνεργασία αυτή θα συντονίσει καλύτερα τις απαιτούμενες ενέργειες, θα συντομεύσει το χρόνο για την ανάπτυξη και παραγωγή των αμυντικών προϊόντων και θα μεγιστοποιήσει τη συμμετοχή των Αμυντικών Βιομηχανιών στα εξοπλιστικά προγράμματα