Του Δημήτρη Καιρίδη
Το ναυτικό επεισόδιο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στα Στενά του Κερτς που συνδέουν την Αζοφική με τη Μαύρη Θάλασσα αποτελεί μια επικίνδυνη κλιμάκωση. Όμως, δεν ήταν ούτε τυχαίο ούτε έκπληξη. Αποτελεί συνέχεια της ρωσικής επιθετικότητας σε βάρος της Ουκρανίας και, μάλιστα, αυτή τη φορά, απευθείας, με δυνάμεις που έφεραν τη ρωσική σημαία και όχι με καμουφλαρισμένα «πράσινα στρατιωτάκια», όπως στο παρελθόν.
Πιο συγκεκριμένα, η Ρωσία προσάρτησε τη χερσόνησο της Κριμαίας το 2014 και υποδαύλισε και υποστήριξε, και στρατιωτικά, την εξέγερση των Ρωσόφωνων του Ντομπάς στην Ανατολική Ουκρανία. Τον περασμένο Μάιο, η Ρωσία εγκαινίασε τη μεγάλη γέφυρα που συνδέει την Κριμαία με την ίδια τη Ρωσία απευθείας. Η γέφυρα υπολογίζεται ότι κόστισε 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Το κεντρικό άνοιγμα της γέφυρας είναι τόσο χαμηλό που δεν επιτρέπει σε πολλά μεγάλα εμπορικά πλοία να εισέλθουν στην Αζοφική.
Σύμφωνα με τη διμερή συνθήκη του 2003, την οποία συνυπέγραψαν η Ρωσία και η Ουκρανία, η Αζοφική θεωρείται «εσωτερικά ύδατα» και των δυο και δικαιώματα σε αυτή έχουν αμφότερες οι δυο χώρες. Τώρα, η Ρωσία επιχειρεί να αποκόψει την πρόσβαση της Ουκρανίας στην Αζοφική. Για το Κίεβο ο κίνδυνος είναι ότι μετά την απώλεια της Κριμαίας θα ακολουθήσει και η απώλεια της Αζοφικής.
Εδώ και εβδομάδες το Κρεμλίνο ανεβάζει την ένταση και παρεμποδίζει την πρόσβαση των πλοίων στα ουκρανικά λιμάνια της Αζοφικής, με σπουδαιότερο την Μαριούπολη, στην οποία διαβιοί και μεγάλη ελληνική κοινότητα. Το αποτέλεσμα είναι τα εμπορεύματα να μεταφέρονται μέσω σιδηροδρόμου από και προς την Οδησσό, στη δυτική Ουκρανία, με πολύ μεγαλύτερο κόστος.
Απώτερος στόχος του Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται πως είναι όχι μόνο ο αποκλεισμός της Ουκρανίας από την Αζοφική αλλά και η ακύρωση των προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για τις 31 Μαρτίου 2019. Ασχέτου αποτελέσματος, η ομαλή διεξαγωγή των εκλογών θα αποτελέσει ένα πλήγμα για τον Πούτιν. Αντίθετα, η ακύρωσή τους και η αναστολή των δημοκρατικών ελευθεριών του ουκρανικού λαού θα είναι μια μεγάλη διπλωματική και πολιτική νίκη για τον Πούτιν.
Προς το παρόν, το ουκρανικό κοινοβούλιο απέτρεψε κάτι τέτοιο και περιόρισε την ισχύ του στρατιωτικού νόμου που επέβαλε ο Πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο σε έναν μήνα και μόνο στις όμορες της Αζοφικής περιοχές.
Στο μεταξύ, εντύπωση προκαλεί η συνεχιζόμενη απροθυμία του Αμερικάνου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να καταδικάσει τον Πούτιν. Η στάση του Τραμπ αποδυναμώνει το ΝΑΤΟ και προκαλεί ερωτηματικά για την όποια υπόγεια σχέση μεταξύ των δυο προέδρων.
Φωτογραφία αρχείου Reuters