Του Δημήτρη Καιρίδη,
Τα φώτα της διεθνούς δημοσιότητας είναι στραμμένα στη βουλή της ΠΓΔΜ, όπου συζητείται η συνταγματική αναθεώρηση που προβλέπει η Συμφωνία με την Ελλάδα. Ταυτόχρονα, αποκαλύπτεται η διεξαγωγή ενός λυσσαλέου πολέμου πιέσεων από ξένες δυνάμεις, με πρωταγωνιστές τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία, για τον προσεταιρισμό των χωρών που βρίσκονται στο μεταίχμιο, μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Η πιο σημαντική από τις χώρες αυτές είναι βέβαια η Ουκρανία. Εκεί ο πόλεμος δεν ήταν απλώς διπλωματικός αλλά πραγματικός, καθώς η Ρωσία εισέβαλε και προσάρτησε την Κριμαία και υποδαύλισε το ρωσόφιλο αποσχιστικό κίνημα στο Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας. Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης νασκ αναγνωρίσει το αυτοκέφαλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας ικανοποιεί τόσο τις επιδιώξεις της ίδιας της Ουκρανίας όσο και τους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς της Δύσης. Η απόφαση θεωρείται μια μεγάλη ήττα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αφού ένας βασικός μοχλός ρωσικής επιρροής σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, που είναι το Πατριαρχείο της Μόσχας, αποδυναμώνεται, καθώς χάνει μια μεγάλη επαρχία του και, δυνητικά, ως και το ένα τρίτο των πιστών του.
Η Μόσχα δεν έχει καθίσει με σταυρωμένα χέρια. Στις εκλογές στη Λεττονία, πριν από 11 μέρες, το ρωσόφιλο κόμμα της Αρμονίας πρώτευσε, υπογραμμίζοντας τη σημαντική παρουσία των ρωσόφωνων μειονοτήτων σε όλες τις Βαλτικές χώρες, οι οποίες, ωστόσο, έχουν προσδέσει τις τύχες τους απολύτως στο άρμα της Δύσης. Αντίστοιχα, στις εκλογές στη Βοσνία, μια μέρα αργότερα, ο ρωσόφιλος υπερεθνικιστής Σέρβος Μίλοραντ Ντόντικ επικράτησε σε βάρος των μετριοπαθών αντιπάλων του. Η επικράτηση του Ντόντικ ενδέχεται να οδηγήσει σε μια νέα συνταγματική κρίση στη Βοσνία και, πάντως, δυσκολεύει αφάνταστα την ευρω-ατλαντική πορεία της εθνοτικά και πολιτικά διχασμένης αυτής χώρας.
Τέλος, και η ΠΓΔΜ έχει καταστεί ένα πεδίο έντονης ρωσο-αμερικανικής αντιπαράθεσης. Η άνοδος στην εξουσία του Ζόραν Ζάεφ ήταν μια νίκη των Δυτικών. Σημειωτέον, ότι ο Ζάεφ έχασε τις εκλογές του 2016 καθώς το κόμμα του ήρθε δεύτερο. Είχε προηγηθεί μια σειρά αποκαλύψεων σε βάρος του τότε πρωθυπουργού Νίκολα Γκρουέφσκι, συμμάχου του Πούτιν, με τη συμμετοχή, όπως λέγεται, αμερικανικών και άλλων δυτικών μυστικών υπηρεσιών. Ακολούθησε ένα παρασκηνιακό μπρα-ντε-φερ, μέσω των δυτικόφιλων Τιράνων, της μητέρας-πατρίδας Αλβανίας, προκειμένου οι Αλβανόφωνοι της ΠΓΔΜ να συμμαχήσουν με τον Ζάεφ και να υπερκεράσουν τον Γκρουέφσκι. Ενδιαμέσως, η Μόσχα αντέδρασε με μια αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στο Μαυροβούνιο το 2016 και στην ίδια την ΠΓΔΜ, την άνοιξη του 2017, με την εισβολή ατάκτων στο κοινοβούλιο και τον ξυλοδαρμό κυβερνητικών βουλευτών του Ζάεφ.
Η επικύρωση ή μη της συμφωνίας με την Ελλάδα έχει οξύνει τα πνεύματα ακόμα περισσότερο. Στα Σκόπια κυκλοφορούν ένα σωρό φήμες, άλλοτε αληθοφανείς και άλλοτε όχι. Λέγεται ότι κάποιοι από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης που θα θέλανε να ψηφίσουν τη συμφωνία φοβούνται για τη ζωή τους και αποφεύγουν οποιαδήποτε κίνηση που θα τους ενέπλεκε σε ένα «τροχαίο ατύχημα». Άλλοι πάλι εμφανίζονται έτοιμοι να ψηφίσουν, εκβιαζόμενοι για ποινικές υποθέσεις τους ή δωροδοκούμενοι έναντι αδρής αμοιβής.
Με δεδομένες τις σημερινές πιέσεις, αξιοθαύμαστο παραμένει το σθένος του τότε πρωθυπουργού, Κώστα Καραμανλή, και της υπουργού εξωτερικών, Ντόρας Μπακογιάννη, στο Βουκουρέστι το 2008. Και το ερώτημα που ανακύπτει για την ελληνική πλευρά σήμερα είναι αν υπήρξαν αντίστοιχες πιέσεις και ανταλλάγματα, που θα ενταθούν όταν το μπαλάκι της επικύρωσης περάσει στην ελληνική πλευρά, πέρα από τα όποια θετικά έχει ή δεν έχει η συμφωνία. Η μέχρι τώρα στάση των ξένων δυνάμεων, καθιστά το ερώτημα μάλλον ρητορικό.