Του Δημήτρη Καιρίδη
Η τουρκική λίρα, όπως και τα νομίσματα πολλών αναδυόμενων αγορών, συνεχίζει την αξιοθαύμαστη ανάκαμψή της, από τα χαμηλά του περασμένου Αυγούστου, όταν η ισοτιμία της είχε ξεπεράσει τις 7 λίρες ανά δολάριο. Έκτοτε, η λίρα έχει ανατιμηθεί έναντι του δολαρίου κατά 30% περίπου, την καλύτερη επίδοση, με μεγάλη διαφορά, μεταξύ των νομισμάτων πολλών αναδυόμενων αγορών, όπως το πέσο της Αργεντινής, το ρεάλ της Βραζιλίας και το ραντ της Νότιας Αφρικής.
Η ανατίμηση αποτελεί απόδειξη ότι η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε φάση ανάρρωσης από την κρίση και, κυρίως, πως η προοπτική μιας προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απομακρύνεται. Μια τέτοια προσφυγή θα μπορούσε να προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις, ενόψει των δημοτικών εκλογών του Μαρτίου του 2019.
Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να διατηρήσει τον έλεγχο των δυο μεγάλων δήμων της χώρας, της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, και, ει δυνατόν, να κατακτήσει τον τρίτο, αυτόν της Σμύρνης, που παραδοσιακά αποτελεί προπύργιο των Κεμαλιστών. Για τον σκοπό αυτό, ανανέωσε τη συμμαχία του με τους εθνικιστές. Η πολιτική εκτόξευση του ίδιου του Ερντογάν ξεκίνησε το 1994 όταν κατέκτησε τη δημαρχία της Κωνσταντινούπολης.
Όμως, τα σχέδια του είχαν περιπλεχθεί από την πίεση που προκαλεί η οικονομική κρίση στους ψηφοφόρους. Η κατανάλωση έχει σημειώσει μεγάλη πτώση, όπως και η συνολική οικονομική δραστηριότητα. Τώρα, η άνοδος της λίρας είναι γι’ αυτόν μια ανακούφιση.
Παρόλα αυτά, η λίρα παραμένει υποτιμημένη κατά 29% συνολικά από τις αρχές του χρόνου. Αυτό βοηθά τις τουρκικές εξαγωγές που αυξήθηκαν κατά 22% τον Σεπτέμβριο κι έτσι η Τουρκία οδεύει προς την επίτευξη εμπορικού πλεονάσματος για το 2018, μετά από πολλά χρόνια. Η άμεση και απότομη άνοδος των εξαγωγών αποδεικνύει τις διαρθρωτικές δυνατότητες της τουρκικής οικονομίας.
Όμως, ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός, πάνω από 25% επισήμως, και πολύ περισσότερο ανεπισήμως. Για να τιθασευτεί χρειάζεται η ενίσχυση της περιοριστικής πολιτικής και η περαιτέρω πτώση της οικονομικής δραστηριότητας, πράγμα που σημαίνει ότι το 2018 θα κλείσει με ύφεση.
Εν ολίγοις, η τουρκική οικονομία έχει σοβαρές ανισορροπίες να αντιμετωπίσει αλλά η προσγείωση της εξελίσσεται πιο ομαλά από ότι πολλοί φοβόντουσαν το καλοκαίρι, κάτι που δίνει περιθώρια στον Ερντογάν να ελπίζει ότι θα ενισχύσει την πολιτική του κυριαρχία το 2019.