Του Δημήτρη Καιρίδη
Η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ χάρη και στην Ιταλία. Η λογική που τότε επικράτησε ήταν ότι αν μια χώρα με τα μεγέθη, το έλλειμμα και το χρέος της Ιταλίας εισέλθει στην ΟΝΕ, τότε μπορεί και η Ελλάδα, που είναι πολύ μικρότερη και «ευκολοχώνευτη», να μπει, ακόμα κι αν υπήρχαν, που υπήρχαν, αμφιβολίες για τις αδυναμίες της οικονομίας της γενικά και των δημόσιων οικονομικών της ιδιαίτερα.
Στη συνέχεια, η Ελλάδα διασώθηκε από τη χρεοκοπία της χάρη και στην Ιταλία. Το κύριο μέλημα των Ευρωπαίων πιστωτών μας ήταν να αποφύγουν τη μετάδοση της ελληνικής κρίσης σε άλλες χώρες-μέλη της ευρωζώνης και, κυρίως, στην Ιταλία. Εξαιτίας του μεγέθους της, η Ιταλία δεν θα μπορούσε να διασωθεί και, σύμφωνα με αυτή τη λογική, θα μπορούσε δυνητικά να παρασύρει στη διάλυση την ίδια την ευρωζώνη, προκαλώντας τεράστια ζημιά στην ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά.
Δεν είναι τυχαίο ότι η κρίση της ευρωζώνης άρχισε να ξεπερνιέται το καλοκαίρι του 2012, αφού τα ηνία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) είχε αναλάβει ένας Ιταλός, ο Μάριο Ντράγκι. Μπροστά στον ιταλικό κίνδυνο, ο Ντράγκι εγκατέλειψε την επιφυλακτική πολιτική του Γάλλου προκατόχου του, Ζαν Κλωντ Τρισέ, και δήλωσε ότι θα κάνει «ότι απαιτείται» για να διασώσει το ευρώ. Η δήλωση αυτή καθησύχασε τις αγορές και επέτρεψε στην Ιταλία να παραμείνει στις αγορές. Στη συνέχεια, η εξαιρετικά επεκτατική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ βοήθησε στην ανάρρωση των οικονομιών της ευρωζώνης συνολικά.
Σήμερα, η Ιταλία επανέρχεται στο προσκήνιο της ευρωζώνης και στο ελληνικό δράμα. Η πρόταση για τον νέο ιταλικό προϋπολογισμό αυξάνει το έλλειμμα και αντιστρέφει την πορεία αποκλιμάκωσης του γιγαντιαίου ιταλικού δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Οι Βρυξέλλες έχουν απορρίψει την πρόταση της Ρώμης και η αντιπαράθεση μεταξύ τους κλιμακώνεται. Οι Βρυξέλλες οχυρώνονται πίσω από την ανάγκη τήρησης των κοινών κανόνων λειτουργίας του ευρώ και των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η Ιταλία στο παρελθόν. Η ιταλική κυβέρνηση επικαλείται τη λαϊκή εντολή των πρόσφατων εκλογών.
Οι δυο συναρχηγοί της ιταλικής κυβέρνησης, Ματέο Σαλβίνι και Λουίτζι Ντι Μάιο, επιδιώκουν τη σύγκρουση. Προς το παρόν απευθύνονται στο θυμικό της ιταλικής κοινής γνώμης και κατασκευάζουν εχθρούς του ιταλικού λαού. Το έργο είναι γνωστό και έχει ανέβει και σε άλλες σκηνές, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής. Και επειδή το έργο είναι γνωστό, γνωστή είναι και η κατάληξή του. Οι Βρυξέλλες θα έπρεπε, για αλλαγή, να φανούν πιο έξυπνα και να αφήσουν τις αγορές να κάνουν τη δουλειά. Οι αγορές έχουν τη δύναμη να συνετίζουν κάθε λαϊκιστή, δυσκολεύοντας ή και σταματώντας τη χρηματοδότησή του.
Στο μεταξύ, η αναταραχή επηρεάζει την Ελλάδα που παλεύει να αποκτήσει ξανά πρόσβαση στις αγορές μετά από εννιά χρόνια. Και, βέβαια, περιπλέκουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να μην περικόψει τις συντάξεις, έστω για έναν χρόνο, προκειμένου να πάει σε εκλογές με καλύτερες προοπτικές.