Του Δημήτρη Καιρίδη
Αυτές τις ημέρες διεξάγονται τα μεγαλύτερα στρατιωτικά γυμνάσια της Ρωσίας από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, με τη συμμετοχή 300.000 στρατιωτών, του ενός τρίτου του ρωσικού στρατού, αλλά και μια μικρής επίλεκτης ομάδας 3.000 Κινέζων στρατιωτών. Τα γυμνάσια αυτά υπογραμμίζουν τόσο τη στρατιωτική επανάκαμψη της Ρωσίας όσο και τη σύσφιξη των σχέσεων της με την Κίνα, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα στη Δύση.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο μέσος Ρώσος ζει σήμερα καλύτερα από ότι επί κομουνισμού και απείρως καλύτερα από ότι κατά τη διάρκεια της καταστροφικής πρώτης δεκαετίας, 1991-2000, μετά την πτώση του. Δεν υπάρχει επίσης αμφιβολία ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής και δικαιολογημένα θεωρείται από αρκετούς συμπατριώτες του κάτι πολύ περισσότερο από έναν ακόμα πολιτικό και κάπως ως «πατέρας του έθνους».
Όμως, η Ρωσία του Πούτιν παραμένει μια τεράστια απογοήτευση, όχι μόνο για τους γείτονες της όσο, επίσης, για τον ίδιο τον ρωσικό λαό και τις μελλοντικές προοπτικές του. Η απογοήτευση αυτή δεν έχει μόνο να κάνει με τη ραγδαία δημογραφική γήρανση και συρρίκνωση της σημερινής Ρωσίας ούτε μόνο με την πολυσυζητημένη επιστροφή στις απολυταρχικές πρακτικές του παρελθόντος, με τη δίωξη των πολιτικών αντιπάλων και τον περιορισμό της ελευθεροτυπίας και γενικά των δημοκρατικών ελευθεριών, τις οποίες φευγαλέα γεύτηκαν οι Ρώσοι επί Μπόρις Γέλτσιν.
Η απογοήτευση έχει επίσης να κάνει με τις οικονομικές επιδόσεις της σημερινής Ρωσίας, η οποία συνεχίζει να βασίζεται πολύ περισσότερο στην εξαγωγή πρώτων υλών και πολύ λιγότερο προϊόντων και υπηρεσιών νέας τεχνολογίας. Το πιο σημαντικό εμπόδιο μακροπρόθεσμα για την οικονομική ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας είναι η παγίωση ενός κλεπτοκρατικού συστήματος με ευθεία αναφορά στο Κρεμλίνο, το οποίο ελέγχει τους πιο κερδοφόρους τομείς της οικονομίας, προς όφελος του Πούτιν και των ολιγαρχών φίλων του.
Το παράδοξο σε αυτή την υπόθεση είναι η έμμεση συμβολή της Δύσης στην καταλήστευση του πλούτου του ρωσικού λαού. Οι κλεπτοκράτες δεν εμπιστεύονται τη Ρωσία για την αποθησαύριση των κλοπιμαίων τους. Στη Ρωσία δεν λειτουργεί το κράτος δικαίου και δεν υπάρχει ασφάλεια δικαίου και προστασία της ιδιοκτησίας, όπως την εννοούμε στην αναπτυγμένη Δύση. Η δήμευση των περιουσιών πάρα πολλών επιχειρηματιών που έχασαν την εύνοια του Κρεμλίνου έχει κάνει τους υπόλοιπους προσεκτικούς.
Γι’ αυτό και με την πρώτη ευκαιρία εξάγουν μαζικά τα κέρδη τους στις δυτικές, κυρίως αγγλοσαξονικές χώρες, οι οποίες διαθέτουν αγορές με μεγάλο βάθος και ασφαλείς κανόνες, όπως είναι κατεξοχήν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία. Κάθε επισκέπτης στο Λονδίνο έχει προσέξει τα ακατοίκητα διαμερίσματα, στο Mayfair και τις λοιπές ακριβές γειτονιές, που χάσκουν σκοτεινά τα βράδια αφού οι Ρώσοι ιδιοκτήτες τους τα έχουν αγοράσει όχι για να μείνουν αλλά για να ξεπλύνουν και να αποταμιεύσουν τα χρήματά τους.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο φεύγουν από τη Ρωσία κεφάλαια ύψους 80 δισεκατομμύριων δολαρίων. Τα χρήματα αυτά αντί να επενδυθούν στη Ρωσία και να βοηθήσουν στην οικονομική της ανάπτυξη διαρρέουν, συχνά μέσω Κύπρου, κυρίως στη Δύση, η οποία με τη σειρά της προσφέρει ασφαλές καταφύγιο στους συμμάχους του Πούτιν προκειμένου να συνεχίσουν να ληστεύουν τον ρωσικό λαό. Το συνολικό ύψος του εξαχθέντος με αυτόν τον τρόπο πλούτο πρέπει να ξεπερνάει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, καθώς πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαρροή κεφαλαίων στην παγκόσμια ιστορία. Όσο η διαρροή συνεχίζεται, η Ρωσία θα παραμένει οικονομικά καχεκτική, παρά την όποια πρόοδο σημείωσε την περίοδο 2000-2014.