Του Αριστείδη Δημητράτου
Δεκατρείς μέρες διαρκών συγκρούσεων μετρά ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σημερινή κατάπαυση του πυρός, που ανακοινώθηκε χθες από το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, μας επιτρέπει να βγάλουμε κάποια πρώτα συμπεράσματα, κάνοντας μια αποτίμηση στα πεδία επιχειρήσεων και στην κατάσταση που βρίσκονται τόσο οι ουκρανικές όσο και οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις.
Η ανάπτυξη των ρωσικών στρατευμάτων μπορεί να παρουσιαστεί ως εξής:
- Στο βόρειο μέτωπο, που περιλαμβάνει τις περιφέρειες Κιέβου και Ζιτομίρ. Εκτιμώμενος αντικειμενικός σκοπός η αποδυνάμωση, η πολιορκία και η κατάληψη -αν είναι εφικτό- της πρωτεύουσας, που αποτελεί παράλληλα το διοικητικό κέντρο της χώρας, μαζί με τον «αποκεφαλισμό» της κυβέρνησης Ζελένσκι και κατ’ επέκταση της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.
- Στο βορειο-ανατολικό μέτωπο, που περιλαμβάνει τις περιφέρειες Τσέρνιγκοφ και Σούμι. Εκτιμώμενος αντικειμενικός σκοπός ο αποκλεισμός του Κιέβου από την ανατολική πλευρά του Δνείπερου, η περικύκλωση των ουκρανικών στρατιωτικών δυνάμεων από το ανατολικό θέατρο επιχειρήσεων, που θα υποστηρίξει τον αποκλεισμό του Χαρκόβου από τον βορρά.
- Στο ανατολικό μέτωπο, που περιλαμβάνει τις περιφέρειες Χαρκόβου και Λουγκάνσκ. Εκτιμώμενος αντικειμενικός σκοπός είναι να «πέσει» το Χάρκοβο (σημαντικός και ο πυρηνικός αντιδραστήρας στο πανεπιστήμιο της δεύτερης μεγαλύτερης ουκρανικής πόλης), αλλά και ο πλήρης έλεγχος της περιφέρειας του Λουγκάνσκ (αυτή τη στιγμή κατέχουν ένα μέρος αυτής) με την εξουδετέρωση των ουκρανικών δυνάμεων, κάτι που συνδέεται εξάλλου με τις αξιώσεις της Ρωσίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως η ίδια το έχει εκφράσει.
- Στο νοτιο-ανατολικό μέτωπο, που περιλαμβάνει τις περιφέρειες Ζαπορίζια και Ντόνετσκ. Εκτιμώμενος αντικειμενικό σκοπός είναι ο πλήρης έλεγχος της περιφέρειας του Ντόνετσκ (ό,τι ακριβώς ισχύει σε όσα προαναφέραμε για το Λουγκάνσκ), καθώς επίσης και η κατάληψη της Ζαπορίζια, που εκτός από την στρατηγική σημασία που έχει λόγω τοποθεσίας, διαθέτει και πυρηνικό σταθμό, τον οποίο πλέον ελέγχουν οι Ρώσοι και συνδέεται με την αξίωση περί αποπυρηνικοποίησης της Ουκρανίας.
- Στο νότιο μέτωπο, που περιλαμβάνει τις περιφέρειες Χερσώνας – Μικολάγιεφ – Οδησσού. Εκτιμώμενος αντικειμενικός σκοπός είναι να αποκλειστεί η Ουκρανία από την Αζοφική και την Μαύρη Θάλασσα, η «σύνδεση και ένωση» με την χερσόνησο της Κριμαίας και η κατάληψη (έλεγχος) του πυρηνικού εργοστασίου Νότιας Ουκρανίας (Yuzhnoukrainsk).
Η κατάσταση στα πεδία επιχειρήσεων
Ως προς το πεδίο επιχειρήσεων μεταξύ Κιέβου και Ζιτομίρ, η συγκέντρωση ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων φαίνεται πως κατευθύνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείσει την πρωτεύουσα από βορρά και δύση, με καταιγιστικές αεροπορικές επιδρομές, πυραυλικές επιθέσεις και βομβαρδισμούς στις πόλεις «κλειδιά» Ιρπίν και Μποροντιάνκα. Ωστόσοι οι Ουκρανοί αμύνονται πεισματικά και προβάλλουν ισχυρή αντίσταση.
Από την περιφέρεια Τσερνίγκοφ και Σούμι, η προώθηση των ρωσικών δυνάμεων φαίνεται πως στοχεύει στον αποκλεισμό του Κιέβου από την ανατολική πλευρά του Δνείπερου. Σημείο «κλειδί» στην προκειμένη περίπτωση είναι το Μπρόβαρι, με τους Ουκρανούς ωστόσο να εκμεταλλεύονται την υπερεπέκταση των Ρώσων, πραγματοποιώντας επιθέσεις στις γραμμές και στις μονάδες της διοικητικής μέριμνας που το υποστηρίζουν το ρωσικό κομβόι, γεγονός που έχει προκαλέσει αρκετά προβλήματα. Παράλληλα οι Ρώσοι φαίνεται πως επιθυμούν την υπερφαλάγγιση των ουκρανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο ανατολικό θέατρο επιχειρήσεων, κατευθυνόμενοι νότια του Σούμι προς το Χάρκοβο.
Ειδικότερα, το μέτωπο Χάρκοβο – Λουγκάνσκ θεωρείται κρίσιμης σημασίας για Ρώσους και φιλορώσους αυτονομιστές, με τις δυνάμεις αυτές να πραγματοποιούν μπαράζ επιθέσεων, το οποίο φαίνεται ότι θέλουν να περικυκλώσουν, καθώς είναι αρκετά δύσκολη η κατάληψη της οχυρωμένης πόλης, όπως στο Κίεβο. Σημαντικό ωστόσο είναι το Πανεπιστήμιο της πόλης, με τον πυρηνικό αντιδραστήρα που διαθέτει, με τους Ουκρανούς να ισχυρίζονται ότι οι Ρώσοι το βομβάρδισαν την περασμένη Κυριακή. Σημεία «κλειδιά» είναι η πόλη Ιζιούμ και το Σιεβεροντόνετσκ, περιοχές από τις οποίες οι Ρώσοι μπορούν να ελέγξουν ολόκληρη τη περιφέρεια του Λουγκάνσκ.
Στη συνέχεια, το μέτωπο Ντόνετσκ – Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική Ουκρανία διαθέτει δύο στρατηγικής σημασίας «στόχους». Από τη μία την κατάληψη της ομώνυμης πόλης με τον πολύτιμο πυρηνικό σταθμό (που πλέον ελέγχουν οι Ρώσοι). Από την άλλη, ο πλήρης έλεγχος του συνόλου της περιφέρειας Ντόνετσκ, ενώ παράλληλα κατάφεραν την κατάληψη του Μπερντιάνσκ και έτσι τα ρωσικά στρατεύματα:
- Ελέγχουν το λιμάνι αποκλείοντας την Ουκρανία από την Αζοφική Θάλασσα
- Κατέλαβαν την ουκρανική ναυτική βάση
- «Συνδέονται» με φίλιες δυνάμεις στην Κριμαία
Τέλος, στο μέτωπο Χερσώνας – Μικολάγιεφ – Οδησσού, η κατάληψη της Χερσώνας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη Ρωσία, καθώς προσφέρει πρόσβαση στην Μαύρη Θάλασσα ενώ ταυτόχρονα αποτελεί σημαντικό λιμάνι, ναυπηγικό κέντρο και «κόμβος» για προώθηση προς το Μικολάγιεφ και σύμφωνα με τις επιθέσεις των τελευταίων ημερών, οι Ρώσοι φαίνεται πως θέλουν να κατευθυνθούν προς το πυρηνικό σταθμό Yuzhnoukrainsk. Την ίδια στιγμή, περαιτέρω προέλαση δυτικά, έχει ως στόχο την Οδησσό και τον πλήρη αποκλεισμό της Ουκρανίας από την Αζοφική Θάλασσα (και την Μαύρη Θάλασσα συνολικά).
Φωτογραφίες Reuters