Η προσπάθεια που κάνει η Ελλάδα για να βγει από τη φουρτούνα και να πιάσει λιμάνι,αναγνωρίζεται από τους αμερικανούς αναλυτές του Stratfor.Οι αριθμοί και τα ποσοστά περικοπών που αναφέρονται στην ανάλυση είναι πράγματι εντυπωσιακά,όπως εντυπωσιακά είναι και τα ποσοστά που έχουν να κάνουν με τις επιπτώσεις σε ανθρώπινες ζωές που βρίσκονται πίσω απ΄ αυτούς τους αριθμούς.
Αρκούν όλα αυτά για να υπάρξει έστω μια ελπίδα; Δύσκολα τα πράγματα ,όπως προκύπτει και από την ανάλυση.
Αψηφώντας τη λαϊκή αντίδραση, η Ελλάδα έχει κάνει μεγάλη πρόοδο στη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού της μετά τη συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα ενός σχεδίου διάσωσης. Ωστόσο, οι στρατηγικές που η Αθήνα έχει χρησιμοποιήσει για να κάνει αυτή τη πρόοδο είναι σε μεγάλο βαθμό μη βιώσιμες και θα είναι ανεπαρκείς για την κάλυψη περαιτέρω στόχων στη μείωση του προϋπολογισμού.
Παρά τη γενική αντίληψη ότι η Ελλάδα αδυνατεί να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις της συμφωνίας διάσωσης της, η Αθήνα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση του τεράστιου ελλείμματος του προϋπολογισμού της μετά από τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες συμφώνησε να προχωρήσει με αντάλλαγμα την οικονομική βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο,την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μεταξύ 2009 και 2010, η Ελλάδα μείωσε το δημοσιονομικό της έλλειμμα από 15,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) σε 10,5% – η μεγαλύτερη δημοσιονομική εξυγίανση χώρας της ευρωζώνης και του ΟΑΣΑ που έγινε ποτέ. Ακόμη και με αυτές τις μειώσεις, η Ελλάδα έχασε το στόχο του ελλείμματος για το 2010 κατά μισή εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ, αλλά αυτό οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό, σε μια βαθύτερη από την αναμενόμενη ύφεση.Η Ελλάδα υπερέβη πράγματι τη δημοσιονομική προσαρμογή της σε απόλυτους αριθμούς κατά 3,8 δισ. ευρώ (περίπου 5.200 εκατομμύρια δολάρια), ή 2,6 τοις εκατό του ΑΕΠ. Αν και η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι άψογη,οι προσπάθειές της είναι ειλικρινείς.
Οι προσπάθειες αυτές έχουν απτά αποτελέσματα για την ελληνική κοινωνία.Η ανεργία έφθασε το 16,6% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2011, με περισσότερους από 800.000 ανθρώπους εκτός αγοράς εργασίας (40% περισσότεροι άνθρωποι από ό, τι το προηγούμενο έτος). Περισσότεροι από 100.000 από αυτά τα άτομα έχασαν τη δουλειά τους μέσα στους τελευταίους 12 μήνες ως άμεσο αποτέλεσμα της κυβέρνησης να μειώσει το δημόσιο τομέα.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι οι οποίοι έχουν κρατήσει τη δουλειά τους έχουν δει τους μισθούς τους να περικόπτονται τουλάχιστον κατά 15%, ενώ στον ιδιωτικό τομέα οι μισθοί έχουν μειωθεί 10-20%. Η κυβέρνηση έχει δώσει εντολή για περικοπές στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και στις συντάξεις με παράλληλη μείωση των κοινωνικών δαπανών .
Οι περικοπές δαπανών στον ανεπαρκή, υπερπλήρη και ακριβό δημόσιο τομέα ήταν ένα ζωτικό και αναπόφευκτο πρώτο βήμα για την Ελλάδα. Ωστόσο, τέτοια μέτρα περιορισμού του κόστους δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο διηνεκές και δεν θα αποφέρουν το ίδιες των αποδόσεις στο μέλλον.
Η ενημέρωση της 2ας Οκτωβρίου στην Αθήνα δεν ήταν αισιόδοξη. Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2011, παρά τα επιπλέον μέτρα λιτότητας, οι κρατικές δαπάνες στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Οι αυξημένες πληρωμές για τόκους ήταν ένας μεγάλος παράγοντας,που επηρέαζε ακόμα πιο σημαντική όμως ήταν η αύξηση της ανεργίας, η οποία οδηγεί σε λιγότερους εργαζόμενους που θα πληρώνουν φόρους . Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα αποκαλύπτουν τους περιορισμούς των στρατηγικών της για τη μείωση των δαπανών.
Οποιαδήποτε βιώσιμη στρατηγική δημοσιονομικής εξυγίανσης βασίζεται σε δύο μέρη: τη μείωση των δαπανών και την αύξηση των εσόδων. Δυστυχώς για την Ελλάδα, η Αθήνα δεν έχει δείξει την ίδια επιτυχία στην αύξηση των εσόδων. Η Ελλάδα υπολείπεται των στόχων της για το 2010 κατά 3 δισ. ευρώ (1,4% του ΑΕΠ).
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Αθήνα δεν έχει δοκιμάσει. Το 2010, η Ελλάδα αύξησε τους φόρους κατανάλωσης σε πολλά αγαθά και υπηρεσίες, επέβαλε πρόσθετους φόρυς για την υψηλή κερδοφορία των επιχειρήσεων και τα υψηλά εισοδήματα , εισήγαγε νέους φόρους περιουσίας, μείωσε το αφορολόγητο όριο εισοδήματος , αυξήσε τους φόρους στους αυτοαπασχολούμενους και κατήργησε πολλές φορολογικές εκπτώσεις και μειώσεις.
Το κεντρικό πρόβλημα που έχει – και συνεχίζει να έχει – είναι η εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδα, η αποτυχία είσπραξης των φόρων προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων ίση με το 4,4% του ΑΕΠ. Δεδομένου ότι η συνολική αύξηση των εσόδων στην Ελλάδα το 2010 ήταν λιγότερο από 2% του ΑΕΠ, ακόμη και 50% βελτίωση στην είσπραξη φόρων και στην πρόληψη της φοροδιαφυγής θα μπορούσε να υπερδιπλασιάσει την αύξηση εσόδων στην Ελλάδα .
Αυτό ανάγκασε τους Έλληνες να γίνουν δημιουργικοί. Για παράδειγμα, το Σεπτέμβριο, το κοινοβούλιο πέρασε ένα εξαιρετικά αντιδημοφιλές νομοσχέδιο για την αύξηση των φόρων ακίνητης περιουσίας που εκτιμάται ότι θα φέρει 2 έως 3 δις ευρώ σε έσοδα. Για να εξασφαλιστεί η καλύτερη συμμόρφωση ο νέος φόρος θα εισπραχθεί μέσω των λογαριασμών ηλεκτροδότησης.
Παρ ‘όλα αυτά, παρά την τεράστια επέκταση των ελέγχων και των κυρώσεων, τα έσοδα από άμεσους φόρους, όπως το εισόδημα και οι φόροι περιουσίας στην πραγματικότητα μειώθηκε το 2010 κατά 1,1 δισ. ευρώ και προβλέπεται ότι θα αυξηθεί μόνο κατά περίπου € 200 εκατομμύρια το 2011. Παρά τη σημαντική αύξηση των φορολογικών συντελεστών, τα αναμενόμενα έσοδα στην Ελλάδα σε αυτή την κατηγορία βρίσκονται ακόμη κάτω από τα επίπεδα του 2009.
Εν τω μεταξύ, μέτρα λιτότητας έχουν οδηγήσει σε χαμηλότερη κατανάλωση (μια τάση που θα συνεχιστεί), και αύξηση των φόρων σε αγαθά και υπηρεσίες που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή σε ήδη εξαιρετικά ανεπτυγμένες γκρίζες αγορες στην Ελλάδα. Αυτοί οι παράγοντες περιορίζουν τις αποδόσεις ακόμη κι αν εφαρμοσθούν πλήρως οι έμμεσοι φόροι.
Το μεγάλο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στην Ελλάδα για την πώληση περίπου 50 δισ. ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία έως το 2015 είναι μια άλλη πιθανή πηγή εσόδων. Ωστόσο, η Αθήνα έχει σημειώσει μικρή πρόοδο στον τομέα αυτό. Η Ελλάδα αναμένει να συγκεντρωθούν € 5.000.000.000 το 2011, αλλά η πολιτική αδράνεια και η αδύναμη ζήτηση της αγοράς για τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία δεν επέτρεψαν την Ελλάδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων μέχρι στιγμής φέτος, εκτός από έναν 10% του ΟΤΕ για 400 εκατομμύρια ευρώ.
Χωρίς ουσιαστικές βελτιώσεις, η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στους μελλοντικούς στόχους για το έλλειμμα. Το πρόγραμμα λιτότητας δεν θα είναι σε θέση να επιτύχει τους στόχους και η οικονομία της είναι πιθανό να παρουσιάσει δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο είναι πιθανό να είναι 8,5% του ΑΕΠ για 2011. Ακόμα κι αν η Ελλάδα μπορεί να διατηρήσει τις περικοπές και κατορθώσει να αυξήσει κατακόρυφα την είσπραξη των φόρων, δεν θα είναι σε θέση να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα περαιτέρω.
Σε μακροπρόθεσμη βάση, ο μόνος τρόπος να επιστρέψει σ΄ ένα βιώσιμο προϋπολογισμό είναι η επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Ενώ η Ελλάδα είναι στην ευρωζώνη,η μόνη επιλογή για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης είναι να γίνει πιο ανταγωνιστική. Γι ‘αυτό, έχει δύο επιλογές. Η πρώτη θα ήταν να μειώσει δραστικά το βιοτικό της επίπεδο έτσι ώστε να μπορούν να ανταγωνίζονται σε επίπεδο τιμών. Αυτό θα απαιτήσει τη μείωση του μέσου όρου των μισθών κατά 50%, που τοποθετεί την Ελλάδα στο ίδιο επίπεδο με τα φτωχότερα μέλη της ευρωζώνης. Άλλη επιλογή της είναι να αυξήσει δραματικά την ποιότητα των προϊόντων της, η οποία θα απαιτούσε τη μαζική εφαρμογή της τεχνολογίας,κάτι που είναι απίθανο και ακριβό να γίνει τώρα. Στο άμεσο μέλλον η μόνη προοπτική στην Ελλάδα για την αύξηση των εσόδων εξαρτάται από την ικανότητά της να αυξήσει σημαντικά την είσπραξη των φόρων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
