Του Δημήτρη Καιρίδη
Το πιο σημαντικό εμπόδιο για την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την πλευρά της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας δεν είναι τόσο το δημοψήφισμα όσο η συνταγματική αναθεώρηση. Για την αναθεώρηση του συντάγματος της ΠΓΔΜ απαιτείται πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των βουλευτών, δηλαδή 80 βουλευτές στη βουλή που έχει 120 μέλη.
Υπέρ της συμφωνίας, αυτή τη στιγμή, υπολογίζεται ότι έχουν ταχθεί 74 βουλευτές που αποτελούν βασικά το μπλοκ των Σοσιαλδημοκρατών του Ζόραν Ζάεφ και των Αλβανών μαζί με κάποιους που αποσκίρτησαν από τη συμμαχία με το VMRO. Απαιτούνται άλλοι 6 για να περάσει η αναθεώρηση, να ολοκληρωθεί η διαδικασία επικύρωσης από τα Σκόπια και να έρθει το μπαλάκι στην ελληνική πλευρά. Οι βουλευτές αυτοί ανήκουν σήμερα στο εθνικιστικό VMRO που διατηρεί 46 συνολικά βουλευτές. Άρα, απαιτείται μια κάποια συνεννόηση με το VMRO.
Το παζάρι έχει ξεκινήσει. Οι γνώστες του πολιτικού παιχνιδιού στη γείτονα αναφέρονται σε μια πιθανή διαπραγμάτευση κάτω από το τραπέζι, για την αμνήστευση των αδικημάτων που βαρύνουν τον πρώην πρωθυπουργού και πρώην ηγέτη του VMRO, Νικόλα Γκρουέφσκι, και των βασικών συνεργατών του, σε αντάλλαγμα της ψήφου μέρους του VMRO υπέρ της συνταγματικής αναθεώρησης. Η κυβέρνηση των Σκοπίων αρνείται ότι υπάρχει περίπτωση μιας τέτοιας συναλλαγής. Στο μεταξύ, η έφεση του Γκρουέφσκι ενάντια στην πρωτόδικη καταδίκη του καθυστερεί ασυνήθιστα, σαν κάποιοι να θέλουν να διατηρήσουν την εκκρεμότητα εν όψει του παζαριού που διεξάγεται. Άλλωστε, μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι το εθνικιστικό VMRO, που μέχρι την κυβερνητική αλλαγή του 2017 είχε κάνει σημαία του τον «μεγαλεξανδρισμό», δεν ζήτησε την καταψήφιση της Συμφωνίας, ενώ μερικά στελέχη υποστηρίζουν ανοικτά το «ναι» στο δημοψήφισμα.
Η πίεση του δυτικού παράγοντα, ο οποίος έχει επενδύσει στη διευθέτηση της εκκρεμότητας του ονοματολογικού, πριν προχωρήσει στη μεγάλη συμφωνία Αλβανών και Σέρβων για το Κόσοβο, είναι αφόρητη. Η αμερικανική και η γερμανική διπλωματία θέλουν την άμεση ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και τον περιορισμό της ρωσικής επιρροής στην περιοχή. Δεν διστάζουν να διαμηνύσουν και προς την ελληνική πλευρά ότι σε περίπτωση μη ψήφισης της συμφωνίας από την Ελλάδα θα προχωρήσει η αναγνώριση της ΠΓΔΜ με τη συνταγματική της ονομασία και από τις χώρες που δεν το έχουν μέχρι σήμερα πράξει και πως η ΠΓΔΜ θα προσκληθεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή της ονομασία, όπως προβλέπει η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης του 2011. Με άλλα λόγια, το παιχνίδι χοντραίνει και το διακύβευμα καθίσταται ξεκάθαρο, ενώ όσες πολιτικές δυνάμεις, στο εσωτερικό των δυο χωρών, επαμφοτερίζουν κινδυνεύουν να συνθλίβουν από την πίεση που αυξάνει.
Φωτογραφία αρχείου EPA