«Παράθυρο ευκαιρίας» για τη λύση του ονοματολογικού ζητήματος της Ελλάδας με την πΓΔΜ διαβλέπει, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Βούλγαρος ευρωβουλευτής του κόμματος του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, Αντρέι Κοβάτσεφ (Andrey Kovatchev). Ωστόσο, ξεκαθαρίζει πως δεν είναι αποδεκτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια χώρα να έχει αλυτρωτικές φιλοδοξίες έναντι άλλου κράτους και υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί ο αλυτρωτισμός.
«Η Βουλγαρία δεν το θέλει, η Ελλάδα δεν το θέλει, αλλά από την άλλη πλευρά πρέπει επίσης να υπάρχει η βούληση για αμοιβαία αποδεκτή λύση για όλα τα ζητήματα» προσέθεσε και εξέφρασε την ελπίδα η Αθήνα και τα Σκόπια να βρουν την αμοιβαία αποδεκτή λύση, η οποία πολύ καθαρά δεν θα επιτρέπει αλυτρωτικές φιλοδοξίες.
Μιλώντας τηλεφωνικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ από το Στρασβούργο, όπου συμμετείχε στη συζήτηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη νέα στρατηγική της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια, διαμηνύει πως η Ιστορία δεν πρέπει να χειραγωγείται και να γίνεται αντικείμενο καπηλείας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κοβάτσεφ τονίζει ότι πρέπει να μάθουμε από το παρελθόν μας και συμπληρώνει πως τα ιστορικά προβλήματα των βαλκανικών χωρών πρέπει να ξεπεραστούν μέσω της ευρωπαϊκής προοπτικής και της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Εξάλλου, δίνοντας το στίγμα των προτεραιοτήτων της βουλγαρικής προεδρίας στην ΕΕ -την οποία ασκεί για πρώτη φορά μετά την ένταξή της, το 2007-, προέταξε πως μία από τις πιο σημαντικές είναι ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, εξηγώντας πως η αστάθεια σε αυτή την περιοχή και η έλλειψη παρουσίας της ΕΕ δίνει πολύ χώρο σε άλλους γεωπολιτικούς παίκτες, όπως για παράδειγμα στη Ρωσία και την Τουρκία, να έχουν ισχυρή επιρροή στην περιοχή.
Στην κατεύθυνση αυτή, εκφράζει μάλιστα την πεποίθηση πως η ΕΕ πρέπει να εμπλακεί περισσότερο στα Βαλκάνια, να δώσει ένα θετικό μήνυμα ότι δεν τα έχει ξεχάσει και να εστιάσει περισσότερο στους πολίτες τους, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι Ευρωπαίοι δεύτερης κατηγορίας». Ως προς τούτο, διευκρίνισε, πως στόχος της βουλγαρικής προεδρίας είναι η υλοποίηση συγκεκριμένων πρότζεκτ στις βαλκανικές χώρες. Ενδεικτικά, ανέφερε πως μαζί με τους Έλληνες συναδέλφους του από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, καθώς και από άλλες κοινοβουλευτικές ομάδες, όπως τον αντιπρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου Δημήτρη Παπαδημούλη, εργάζονται για θέματα που έχουν σχέση με τις υποδομές και την ψηφιακή τεχνολογία. Σε αυτό το σημείο, χαρακτήρισε σημαντική τη διεξαγωγή του Συμβούλιο της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια που θα πραγματοποιηθεί στη Σόφια. Κατά τη Διάσκεψη αυτή, εκτίμησε πως όλοι οι ηγέτες της περιοχής και των κρατών-μελών της ΕΕ θα δώσουν ένα ισχυρό μήνυμα, σε συνέχεια της Διάσκεψης της Θεσσαλονίκης του 2003, επανασύνδεσης της Ευρώπης στην περιοχή, με τη διαβεβαίωση ότι μόλις είναι έτοιμες από πλευράς μεταρρυθμίσεων, υιοθέτησης του κοινοτικού κεκτημένου και όλων των αναγκαίων κριτηρίων ένταξης, τότε θα γίνουν μέλη της ΕΕ.
Τέλος, ερωτηθείς, μεταξύ άλλων, σχετικά με τον γεωγραφικό προσδιορισμό στην ονομασία της γείτονος χώρας, ο κ. Κοβάτσεφ απάντησε πως δεν έχει προτιμήσεις, επισημαίνοντας πως «είναι θέμα συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών» και «πρέπει να δούμε όλο το πακέτο». Ωστόσο, προσέθεσε, «δεν θέλουμε να έχουν (τα Σκόπια) φιλοδοξίες έναντι της Βουλγαρίας, γι’ αυτό ίσως το όνομα «Νέα Μακεδονία» είναι καλό, αλλά δεν θέλουμε να λέμε ότι η Βουλγαρία έχει λίστα προτιμήσεων».
Ακολουθεί η συνέντευξη του Βούλγαρου ευρωβουλευτή, Αντρέι Κοβάτσεφ στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
Ερ. Η Βουλγαρία ανέλαβε την εκ περιτροπής Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου. Ποια θέματα θα προτάξει και ποια είναι η θέση της στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης;
Απ. Είναι η πρώτη προεδρία της Βουλγαρίας μετά την ένταξή της στην ΕΕ, το 2007. Είναι πολύ σημαντικό για μας να παρουσιάσουμε στην ΕΕ θέματα που γνωρίζουμε καλύτερα, και αυτά έχουν σχέση με την περιοχή μας. Γι’ αυτό μία από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες είναι το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων και η ευρωπαϊκή προοπτική τους. Θεωρούμε ότι η αστάθεια σε αυτή την περιοχή και η έλλειψη παρουσίας της ΕΕ δίνει πολύ χώρο σε άλλους γεωπολιτικούς παίκτες, όπως για παράδειγμα τη Ρωσία, την Τουρκία, ακόμα και τη Σαουδική Αραβία για να έχουν ισχυρή επιρροή. Πιστεύουμε ότι πρέπει να δώσουμε στους πολίτες της περιοχής θετικό μήνυμα, ότι η ΕΕ δεν τους έχει ξεχάσει. Αυτό είναι ένα σημείο.
Το δεύτερο σημείο προτεραιότητας της βουλγαρικής προεδρίας είναι ο προϋπολογισμός της ΕΕ για μετά το 2020 και ειδικότερα μετά το Brexit πώς θα διαμορφωθεί ο προϋπολογισμός σε ό,τι αφορά την πολιτική συνοχής. Μία άλλη πολιτική είναι η ψηφιακή οικονομία και οι αναγκαίες επενδύσεις για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας σε σχέση με άλλες παγκόσμιες οικονομίες.
Το μεγάλο σημείο είναι το μέλλον της Ευρώπης και των νέων ανθρώπων, τι να περιμένουμε μετά τις εκλογές 2019, πώς θα προετοιμάσουμε τους εαυτούς μας για τις εκλογές του 2019 προκειμένου να δώσουμε στους Ευρωπαίους πολίτες θετικά σημάδια ενός αισιόδοξου μέλλοντος της Ευρώπης, την αποτελεσματικότητά της και την προσαρμογή στις εξελισσόμενες αλλαγές στον κόσμο, και ειδικότερα στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τη μεταναστευτική κρίση και ποια είναι η απάντηση της ΕΕ στους μεταναστευτικό φόβο των πολιτών μας.
ΕΡ. Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι βασικές προκλήσεις για τα Βαλκάνια κατά το 2018; Στο πλαίσιο του Ευρωκοινοβουλίου προτίθεστε να αναλάβετε από κοινού πρωτοβουλίες με τους Έλληνες συναδέλφους σας για την αντιμετώπιση ζητημάτων της περιοχής;
ΑΠ. Πιστεύουμε ότι η ΕΕ πρέπει να εμπλακεί περισσότερο στα Βαλκάνια, την περιοχή μας, και να δώσει έμφαση περισσότερο όχι στις πολιτικές ελίτ, αλλά στους ανθρώπους σε αυτές τις χώρες. Ότι δεν είναι Ευρωπαίοι δεύτερης κατηγορίας και η ΕΕ να επενδύσει σε συγκεκριμένα έργα. Αυτή είναι στόχος της βουλγαρικής προεδρίας, να δώσει κάποια συγκεκριμένα πρότζεκτ.
Σε αυτό το πλαίσιο, δουλεύουμε μαζί με τους Έλληνες συναδέλφους μου, από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, καθώς επίσης και ευρωβουλευτές από άλλες κοινοβουλευτικές ομάδας, όπως ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης, για θέματα που έχουν σχέση τις υποδομές, ψηφιακή τεχνολογία. Είναι πολύ σημαντικό θέμα το ρόμινγκ, είναι μη αποδεκτή η κατάσταση οι πολίτες των βαλκανικών κρατών να χρεώνονται με υψηλότερα ποσά κλήσεων απ’ ό,τι οι άλλοι Ευρωπαίοι πολίτες, καθώς και το κόστος χρήσης του διαδικτύου, που είναι 12 ευρώ ανά μέγκα μπάιτ. Γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει έναν οδικό χάρτη που θα προβλέπει μειώσεις στις χρεώσεις ρόμινγκ στα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων.
Για εμάς είναι σημαντικό ότι μετά το Συμβούλιο της ΕΕ της Σόφιας για τα Δυτικά Βαλκάνια, στις 7 Μαΐου, στο οποίο όλοι οι ηγέτες της περιοχής και των κρατών-μελών της ΕΕ θα δώσουν ένα ισχυρό μήνυμα, σε συνέχεια της Διάσκεψης της Θεσσαλονίκης το 2003, ότι θα επανασυνδεθούμε στην περιοχή και θα διαβεβαιώσουμε αυτές τις χώρες ότι μόλις είναι έτοιμες με τις μεταρρυθμίσεις τους, την υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου και με όλα τα αναγκαία τα κριτήρια ένταξης, τότε θα γίνουν μέλη της ΕΕ.
Σε ό,τι αφορά τις οικονομικές πτυχές, δίνουμε έμφαση στο κράτος δικαίου, στην ανταγωνιστικότητα των οικονομιών τους, στην ανάπτυξη της αγοράς ενέργειας αυτών των κρατών. Είναι πολύ σημαντικός ο διασυνδετήριος αγωγός ενέργειας.
ΕΡ. Σε εξέλιξη βρίσκεται ένας νέος γύρος διαπραγμάτευσης μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ για το ονοματολογικό ζήτημα. Πώς βλέπετε να επιλύεται το θέμα;
ΑΠ. Δυστυχώς η προηγούμενη κυβέρνηση των Σκοπίων δεν ήταν πολύ συνεργάσιμη και δημιούργησε πολλά προβλήματα, όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με τη Βουλγαρία. Σήμερα, με τη νέα κυβέρνηση του κ. Ζάεφ βλέπουμε παράθυρα ευκαιρίας. Πρόσφατα η Βουλγαρία υπέγραψε μια συμφωνία φιλίας, καλής γειτονίας και συνεργασίας, η οποία επικυρώθηκε από τις δύο κυβερνήσεις, και δείχνει ότι μπορούμε να υπερβούμε τις διαφορές μας, με κίνητρο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Πρέπει να μάθουμε από το παρελθόν μας, γιατί η Ιστορία μας σε όλη την περιοχή, στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία, είχε πολύ αγριότητα. Η ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι να μην επαναληφθεί η δραματική Ιστορία που ζήσαμε, κάθε 30-40 χρόνια να γίνεται πόλεμος με ανθρώπινα θύματα στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία. Αυτό δεν πρέπει να επαναληφθεί ξανά. Γι’ αυτό η ιδέα της ΕΕ είναι να υπερβεί τη διαίρεση μέσα από τη συνεργασία και γι’ αυτό ελπίζω να υπάρξει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση. Δεν είμαστε μέρος αυτής της διαμάχης και δεν θέλω να δώσω συμβουλές. Αλλά ελπίζουμε ότι πολύ σύντομα το θέμα θα έχει λυθεί. Ούτε σε εμάς μας άρεσαν οι πολιτικές του παρελθόντος που προήλθαν από αυτό το κράτος και γι’ αυτό επιμέναμε να υπογράψουμε τη Συνθήκη, δεν μας αρέσει η καπηλεία της Ιστορίας, δεν θέλουμε αυτό που η κομμουνιστική δικτατορία είχε κάνει στην ΠΓΔΜ, με την επιρροή του Στάλιν. Υπήρξε πολύ βία, πολύ καπηλεία της Ιστορίας που επηρέασε τη Βουλγαρία και την Ελλάδα, και όλο αυτό πρέπει να ξεπεραστεί από τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Ελπίζω η Αθήνα και τα Σκόπια να μην ακολουθήσουν εθνικιστικές και λαϊκίστικες φωνές, αλλά να βρουν την αμοιβαία αποδεκτή λύση, η οποία πολύ καθαρά δεν θα επιτρέπει αλυτρωτικές φιλοδοξίες. Η Βουλγαρία δεν το θέλει, η Ελλάδα δεν το θέλει, αλλά από την άλλη πλευρά πρέπει επίσης να υπάρχει η βούληση για αμοιβαία αποδεκτή λύση για όλα τα ζητήματα.
ΕΡ. Πώς κρίνετε τον γεωγραφικό προσδιορισμό;
ΑΠ. Δεν έχουμε μεγάλες προτιμήσεις. Για μας είναι θέμα συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών. Ωστόσο, δεν θέλουμε να έχουνε (τα Σκόπια) φιλοδοξίες έναντι της Βουλγαρίας. Γι’ αυτό ίσως το όνομα «Νέα Μακεδονία» είναι καλό, αλλά δεν θέλουμε να λέμε ότι η Βουλγαρία έχει λίστα προτιμήσεων, αλλά ένας γεωγραφικός προσδιορισμός όπως το «Νέα», είναι κάτι που είναι αποδεκτό. Πρέπει να δούμε όλο το πακέτο.
ΕΡ. Είστε αισιόδοξος για λύση;
ΑΠ. Ελπίζω ότι οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα είναι αρκετά γενναίοι να μη γίνουν όμηροι της δημαγωγίας και του εθνικισμού, και από τα δύο μέρη, που θα εμποδίσουν την επίτευξη αμοιβαία αποδεκτής λύσης. Ελπίζω πολύ γιατί τώρα υπάρχουν παράθυρα ευκαιρίας. Δεν μου αρέσει ότι παράγοντες εκτός των δύο χωρών προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση και να αυξηθεί ο φόβος των πολιτών και στις δύο πλευρές και να οργανώσουν διαμαρτυρίες.
ΕΡ. Για την Ελλάδα ουσιώδες ζήτημα είναι να μην υπάρχουν αλυτρωτικές βλέψεις από τη γείτονα χώρα. Συμμερίζεστε τις ανησυχίες της;
ΑΠ. Δεν είναι αποδεκτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια χώρα να έχει αλυτρωτικές επιδιώξεις έναντι άλλου κράτους. Οι αλυτρωτικές φιλοδοξίες δεν είναι αποδεκτές και πρέπει να αντιμετωπιστούν. Τα Σκόπια ήδη άλλαξαν μια φορά το Σύνταγμά τους.
Η Ιστορία δεν πρέπει να χειραγωγείται και να γίνεται αντικείμενο καπηλείας. Οι πολίτες έχουν δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζονται εθνικά όπως θέλουν, αλλά δεν έχουν δικαίωμα να αλλάζουν την Ιστορία, να χειραγωγήσουν, να υποστηρίζουν ότι ήταν έτσι σε όλη τους την Ιστορία.
