Οι χρυσές λίρες της Κόκκινης Προβιάς – Ο Νίκος Κουρής σε μια συνέντευξη εφ΄ όλης της ύλης

Νίκος Κουρής μιλά για όλα. Πτέραρχος, τέως Α/ΓΕΑ και Α/ΓΕΕΘΑ αλλά και ΥΦΕΘΑ, ο Νίκος Κουρής μιλά για όλους και για όλα στον Αντώνη Κακαρά. 

Μιλά «για ΝΑΤΟ, «συμμάχους, χούντα, αποκαταστάσεις αντιστασιακών και «αντιστασιακών», για την GLADIO, για τις λοβιτούρες» , όπως σημειώνει στην εισαγωγή του ο Αντώνης Κακαράς ο οποίος προσθέτει:
» Η συνέντευξη πάρθηκε από τον τέως Αρχηγό της Πολεμικής Αεροπορίας και Υφυπουργό Εθνικής Άμυνας για σειρά ετών επί ΠΑΣΟΚ, όταν είχε αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική. Ένας από τους βασικούς λόγους της επιδίωξης για τη συζήτηση ήταν ότι η γλώσσα που χρησιμοποιούσε ανέκαθεν (και συνεχίζει όσο η υγεία του το επιτρέπει)  για τα αποκαλούμενα Εθνικά Θέματα και για το ρόλο τού ΝΑΤΟ και των «συμμάχων» μας, είναι ωμή και χωρίς φιοριτούρες.
 
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:

.-  Κύριε αρχηγέ σας έστειλα ένα σύνολο ερωτημάτων τα οποία ξεκινούν από την εποχή που μπήκατε στη σχολή ικάρων ή ενταχτήκατε στη πολεμική αεροπορία. Μπορείτε να μου πείτε γιατί επιλέξατε την πολεμική αεροπορία και αν χρησιμοποιήσατε μέσον;
Ν. Για να είμαι τελείως ειλικρινής μπήκα στη σχολή ικάρων για λόγους βιοποριστικούς. Ήμουνα παιδί φτωχής οικογένειας και δεν είχα τις προϋποθέσεις για κάτι …, για σπουδές μάλλον, ανώτερες ή πανεπιστήμιο ή Πολυτεχνείο. Αυτός ήταν ο λόγος.

.-  Πότε μπήκατε και αν μπήκατε με μέσο;
Ν. Όχι, μπήκα με το σπαθί μου. Μπήκα δέκατος μεταξύ σαράντα.

.-  Στην τάξη σας, άλλοι μπήκαν με μέσον;
Ν. Μπήκαν. Υποθέτω ναι, δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς τι μέσον χρησιμοποίησαν, αλλά ασφαλώς μπήκανε και μερικοί με μέσον. Μερικοί, όχι όλοι.

.-  Στο βιβλίο σας λέτε ότι δεν συναντήσατε γόνους μεγαλοαστικών οικογενειών. Τι εννοείτε μ’ αυτό; Και γιατί δεν συναντήσατε;
Ν. Όλα τα παιδιά, σχεδόν όλα της τάξεως μου, ήτανε παιδιά αστικών και αγροτικών οικογενειών.

.-  Πως το εξηγείτε αυτό;
Ν. Διότι πιθανώς δεν θέλανε να διακινδυνέψουνε τη ζωή τους για ένα κομμάτι ψωμί. Να θυσιάσουν τη ζωή τους για να προσποριστούν τα προς το ζην.

.-  Κύριε αρχηγέ μπήκατε στη σχολή ικάρων το 1948, βγήκατε το 1950;
Ν. Ναι, ναι.

.-  Ακριβώς τότε που τελείωνε ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα. Τι σας άφησε αυτή η περίοδος στη σχολή ικάρων;
Ν. Δεν μπορώ να πω ότι μέσα στη σχολή …, υπήρχε ακόμα και στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου ένα έντονο αντιδημοκρατικό πνεύμα. Μάλλον αδιάφορα οι προϊστάμενοι και οι διοικητές μάς περνούσανε το γεγονός ότι, βρισκόμασταν στον εμφύλιο πόλεμο. Αντιμετώπιζαν τον εμφύλιο πόλεμο σαν καθαρώς επαγγελματικό θέμα. Σαν ένα θέμα πολέμου. Σαν επαγγελματίες στρατιωτικοί. Δεν γινόταν προπαγάνδα δηλαδή. Τουλάχιστον φανερή.

.-  Κύριε Κουρή, για να μπείτε στη σχολή ικάρων ψάχτηκε ιδεολογικά η οικογένεια σας ή όχι;
Ν. Σίγουρα ψάχτηκε. Όπως γινόταν για όλες τις οικογένειες των μελλοντικών, υποψηφίων μονίμων στελεχών.

.-  Γιατί γινόταν αυτό;
Ν. Γιατί το στράτευμα, οι ένοπλες δυνάμεις την εποχή εκείνη θεωρούσαν ότι έπρεπε να ανήκουνε σε ορισμένη πολιτική παράταξη. Και να υποστηρίζουνε το υφιστάμενο τότε καθεστώς. Της βασιλείας ή του (…) κατά επέκταση αργότερα, το ’52 και μετά.

.-  Το υφιστάμενο καθεστώς κύριε Κουρή, μετά από τον εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα, το πολιτικό καθεστώς ελέγχετο από την δεξιά πολιτική παράταξη, την συντηρητική πολιτική παράταξη. Από εκεί έπαιρναν παιδιά για τις στρατιωτικές σχολές ή όχι;
Ν. Η επιδίωξη ήτανε να παίρνουνε παιδιά δεξιών οικογενειών. Παιδιά οικογενειών που είχανε φανερά εκδηλωθεί υπέρ της δημοκρατικής παρατάξεως δεν είχανε θέση στις στρατιωτικές σχολές των μονίμων στελεχών.

.-  Αναφέρεστε στο βιβλίο σας εν εκτάσει στη δίκη των αξιωματικών της αεροπορίας, στα βασανιστήρια και στις καταδίκες.
Ν. Ναι.

.-  Και οι θέσεις σας είναι πολύ προχωρημένες ακόμα και για έναν πολιτικό προοδευτικού κόμματος, όπως ήταν το ΠΑΣΟΚ . Πως το εξηγείτε εσείς αυτό;
Ν. Έτυχε να γνωρίζω σχεδόν όλους εκείνους, που καταδικάστηκαν την εποχή εκείνη. Με μερικούς από αυτούς ήμασταν συνάδερφοι εκπαιδευτές αέρος στη σχολή ικάρων. Γνώριζα λοιπόν τον χαρακτήρα τους, ήξερα για τα δημοκρατικά τους φρονήματα, τα οποία δεν ξεπερνούσανε τα όρια του νόμιμου καθεστώτος της εποχής εκείνης, δηλαδή οι άνθρωποι δεν ήτανε κομμουνιστές, ήτανε απλώς κεντρώοι. Και επειδή ορισμένοι παράγοντες του καθεστώτος με τη σύμπραξη των Αμερικανών θελήσανε να δημιουργήσουνε ένα φάντασμα κομμουνιστικής απειλής την εποχή εκείνη για να κάνουνε εκκαθαρίσεις στο στράτευμα, σκηνοθέτησαν τη λεγόμενη δίκη των αεροπόρων. Και όλοι αυτοί όπως φαίνεται, τελικά αθωώθηκαν με ένα νομοσχέδιο, με νόμο που έκανε η ίδια η δεξιά παράταξη, ο Καραμανλής. Για να ολοκληρωθεί βέβαια η δικαίωση από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ  πολύ αργότερα, που αποκαταστάθηκαν στους ανώτερους βαθμούς, όσοι θέλουν.

.-  Εντούτοις κύριε Κουρή, τον εμφύλιο πόλεμο τον έβγαλε πέρα και κεντρώο κόμμα και εκτελέσεις γινόντουσαν επί κεντρώων κομμάτων στην κυβέρνηση, τις οποίες σταμάτησε ο Καραμανλής, που έντονα επικρίνετε στο βιβλίο σας. Πως εξηγείτε ότι ακόμα και αξιωματικοί προερχόμενοι από κεντρώες οικογένειες, απαγορευόταν να μπουν στις παραγωγικές σχολές;
Ν. Δεν την καταλαβαίνω τη θέση σας.

.-  Κεντρώα κόμματα διεξήγαγαν τον εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα ή όχι;
Ν. Στην ουσία δεν τον έκαναν τον εμφύλιο πόλεμο οι κυβερνήσεις οι κεντρώες. Αλλά το παρακράτος. Το οποίο στην ουσία κυβερνούσε τον τόπο. Δηλαδή ο Πλαστήρας δεν είχε καθόλου συμμετοχή στην εκτέλεση του Μπελογιάννη, παραδείγματος χάριν. Το παρακράτος λειτούργησε πίσω από την πλάτη και κάνουνε τα πόδια στις κυβερνήσεις Πλαστήρα.

.-  Ελεγχόμενο το παρακράτος από ποιους;
Ν. Από τους Αμερικανούς.

.-  Μόνο από τους Αμερικανούς ή και από φορείς εδώ στην Ελλάδα;
Ν. Και από φορείς εντός της Ελλάδας και συγκεκριμένα από φορείς των ανακτόρων, οι οποίοι και αυτοί με τη σειρά τους ελέγχονταν από πράκτορες της C.I.A..

.-  Είπατε ήδη δύο βαριά πράγματα, τα οποία τα αναφέρετε κατ’ επανάληψη στο βιβλίο σας. Πράκτορες της C.I.A. σε επαφή με τα ανάκτορα και τα ανάκτορα να ελέγχουν το παρακράτος. Που το στηρίζετε αυτό;
Ν. Το στηρίζω σε μαρτυρίες των ίδιων των Αμερικανών, Αμερικανών παραγόντων σημαντικών την εποχή εκείνη, οι οποίοι σε βιβλία τους αργότερα, αποτύπωσαν τις σχέσεις ανακτόρων και C.I.A.

.-  Αυτά που μνημονεύετε στο βιβλίο σας ή κύριε Κουρή {τα διαπιστώσατε} κατέχοντας, μετά το ’75-’76 όταν ήρθε η σειρά σας, ηγετικές θέσεις στις ένοπλες δυνάμεις αλλά και στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας; {Πού τα} βρήκατε, αυτά τα οποία λέτε σήμερα και στο βιβλίο σας;
Ν. Τα ίχνη αυτών που αναφέρω τώρα, τα βρήκα εγώ όταν έγινα αρχηγός του επιτελείου Εθνικής Άμυνας.

.-  Που τα βρήκατε;
Ν. Στη λεγόμενη ΄΄κόκκινη προβιά΄΄. Στη σύνδεση δηλαδή με συμφωνία του ’56, διευθυντού της C.I.A. με τον τότε αρχηγό ΓΕ.Ε.ΘΑ., η οποία συμφωνία προέβλεπε την συνεργασία των δυνάμεων καταδρομών με μια ξένη υπηρεσία πληροφοριών.

.-  Κύριε αρχηγέ, αυτά τα λέτε στο βιβλίο σας και τα γνωρίζω. Που τα βρήκατε, σε τι έγγραφα στηρίζετε αυτή σας την αποκάλυψη και στο βιβλίο σας;
Ν. Στην συμφωνία. Στο κείμενο της συμφωνίας. Αλλά όχι μόνο στη συμφωνία και στην ύπαρξη ενός γραφείου παράνομου θα έλεγα, το οποίο λειτουργούσε μέσα στην περίβολο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και στο οποίο, από καιρό σε καιρό, έρχονταν άνθρωποι της C.I.A. σε επαφή με εντεταλμένους, εξουσιοδοτημένους και μεμυημένους αξιωματικούς του στρατού των ελληνικών δυνάμεων. Ήταν ένα γραφείο[1] στο οποίο κυκλοφορούσαν αυτοκίνητα με στρατιωτικούς αριθμούς και υπήρχε, βρήκα εγώ τουλάχιστον, ένα χρηματοκιβώτιο με χιλιάδες λίρες. Και όταν αποκάλυψα την ύπαρξη, μου απεκαλύφθη ο αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων από τον ταγματάρχη, τον υποστράτηγο, η ύπαρξη αυτού του κυκλώματος και του δικτύου των χιλίων περίπου κρυπτών, στις οποίες είχανε εναποθηκευτεί υλικά, κυρίως σοβιετικής κατασκευής. Αφού ενημέρωσα τους αρχηγούς των Γενικών επιτελείων, πήραμε απόφαση να ενημερώσουμε τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, στον οποίο εισηγήθηκα να διαλύσουμε το κύκλωμα αυτό και να σταματήσουμε κάθε επαφή μεταξύ της C.I.A. και των αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων. Και συγκεκριμένα των αξιωματικών, ορισμένων αξιωματικών, των δυνάμεων καταδρομών.

.-  Κύριε Κουρή αυτό που μου λέτε τώρα και το έχετε γράψει και στο βιβλίο σας, συμβαίνει όταν εσείς είστε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας. Δηλαδή μεταξύ των ετών;
Ν. ’84 και ’89.

.-  Γνωρίζετε πολύ καλύτερα από εμένα, ότι η επιβίωση τέτοιων μηχανισμών και γραφείων έστω και παράνομα, στα πλαίσια των ενόπλων δυνάμεων, προϋποθέτει χρήματα και γνώση της ηγεσίας και γνώση σε ένα ευρύ φάσμα αξιωματικών. Από το 1953 λοιπόν ή το ’55;
Ν. Το ’55.

.-  Το ’55 που υπάρχει αυτή η συμφωνία, μέχρι το ’85 – ’87 που εσείς το βγάλατε στην επιφάνεια, αυτή η οργάνωση, η ΄΄κόκκινη προβιά΄΄ όπως τη λέτε ή η ΄΄επιχείρηση/σχέδιο επιθετικής επιστροφής΄΄ όπως την λένε του στρατού ξηράς, δεν ήταν σε γνώση των κυβερνήσεων; Και της δικτατορίας ακόμα;
Ν. Προσωπικά αμφιβάλω αν ήτανε αυτά τα πράγματα σε γνώση των δημοκρατικών κυβερνήσεων, ακόμα και των αρχηγών των Γενικών Επιτελείων. Είμαι βέβαιος, παραδείγματος χάριν, ότι ο ναύαρχος Αυγέρης στο λίγο διάστημα που έμεινε σαν αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, δεν είχε ιδέα από αυτό το σύστημα. Σίγουρα δεν είχε η Βουλή των Ελλήνων, σίγουρα δεν είχανε γνώση οι πρωθυπουργοί, έστω και οι δεξιοί.

.-  Ο Αυγέρης να το καταλάβει κανείς γιατί ήταν προελεύσεως και ναυτικού και του στρατού ξηράς ειδικά ένα τέτοιο σχέδιο δεν θα το έλεγαν στον Αυγέρη μάλιστα. Αλλά εσείς λέτε ξεκάθαρα στο βιβλίο σας και είπατε και σήμερα, ότι το παλάτι και η C.I.A. ήλεγχαν το παρακράτος και προσθέτω εγώ και τις ένοπλες δυνάμεις, γιατί το γράφετε στο βιβλίο σας. Πως το ήλεγχαν; Πως ήλεγχαν τις ένοπλες δυνάμεις, το παρακράτος και η C.I.A., χωρίς να γνωρίζει η κάθε κυβέρνηση;
Ν. Η κυβέρνηση, οι κυβερνήσεις μάλλον, της εποχής εκείνης, της προδικτατορικής εννοώ, είχαν πιθανώς την εντύπωση ότι αυτές οι συνεργασίες γινόντουσαν στα πλαίσια του Ν.Α.Τ.Ο.. Ενώ οι συμφωνίες γινόντουσαν εκτός Ν.Α.Τ.Ο.. Ήτανε (…) συμφωνίες και μάλιστα περίεργες, μεταξύ μιας υπηρεσίας πληροφοριών ενός κράτους και ενός τμήματος των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, των ειδικών δυνάμεων. Και δεν είναι καθόλου περίεργο, που διάβασες στο βιβλίο μου, ότι το κίνημα του ’67, 21η Απριλίου το ’67, έγινε κυρίως από τις δυνάμεις αυτές, τις λεγόμενες δυνάμεις καταδρομών.

.-  Υπονοείτε δηλαδή ότι στην GLADIO ή στη σχεδίαση επιθετικής επιστροφής, που το κυρίαρχο βάρος έπεφτε στις δυνάμεις καταδρομών, υπήρχε και η σχεδίαση για επιβολή δικτατορίας στην Ελλάδα; Αυτό πρώτη φορά ακούγεται.
Ν. Δεν μπορώ να πω μετά βεβαιότητας ότι υπήρχε τέτοιο σχέδιο, πάντως ότι ήτανε ένα κύκλωμα, μια σχεδίαση σαφώς αντικομουνιστική και παράνομη, είμαι βέβαιος. Διότι δεν ήτανε σε γνώση της Βουλής των Ελλήνων και πιστεύω και της ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων, της εκάστοτε ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων. Ήτανε σε γνώση μόνο ορισμένων στελεχών, τα οποία είχανε ειδικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

.-  Κύριε υπουργέ αυτά έχουν δημοσιευτεί σε βιβλία ανοιχτά πλέον. Και είναι γνωστό ότι (και πέστε μου αν συμφωνείτε), το σχέδιο που χρησιμοποιήθηκε και επεβλήθη η δικτατορία στις 21 Απριλίου το ’67, ήτανε υπό την κάλυψη της νόμιμης ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων, το οποίο μάλιστα το πήγαιναν και στον τότε βασιλέα Κωνσταντίνο και το ενέκρινε. Το πήγαινε ο αρχηγός του Γ.Ε.Σ. του στρατού.
Ν. Άλλο σχέδιο όμως εφαρμόστηκε. Δεν εφαρμόστηκε το σχέδιο των στρατηγών, το λεγόμενο. Εφαρμόστηκε ένα σχέδιο δικό τους, των συνταγματαρχών. Οι οποίοι πρόλαβαν, όπως ξέρετε πολύ καλά, τους στρατηγούς στην επιβολή της δικτατορίας.

.-  Μα και οι στρατηγοί δικτατορία θα επέβαλαν. Δεν θα επέβαλαν τίποτα άλλο.
Ν. Σαφώς. Αλλά βασιλική δικτατορία.

.–  Υπάρχει μια μαρτυρία ενός αξιωματικού, συγγενούς του Αυγέρη, ο οποίος όπως ξέρετε καλύτερα από εμένα, ήταν πολύ κοντά στον βασιλιά Κωνσταντίνο ως Α/ΓΕΕΘΑ τότε.
Ν. Ναι.

.-  Παρ’ ότι παρέμεινε ως Α/ΓΕΕΘΑ μέχρι τον Δεκέμβρη του ’67 που άλλαξε. Η οποία μαρτυρία λέει ότι, ο Αυγέρης είχε πει ότι του ζήτησε ο Κωνσταντίνος να μείνει Α/ΓΕΕΘΑ, ώστε να τον βοηθήσει για να ρίξει τους συνταγματάρχες.
Ν. Δεν το …

.-  Τι γνώμη έχετε εσείς;
Ν. Δεν το ξέρω αυτό. Δεν μπορώ να το επιβεβαιώσω.

.-  Εσείς προσωπικά, πιστεύετε ότι ο Κωνσταντίνος, ο τότε βασιλιάς, δεν την ήθελε την δικτατορία των συνταγματαρχών;
Ν. Ήθελε μια άλλη δικτατορία, ήθελε ένα άλλο αυταρχικό καθεστώς, το οποίο να ελέγχεται από τα ανάκτορα για να εμποδίσει την άνοδο στην εξουσία ενός κόμματος που ο Κωνσταντίνος φοβόταν ότι, θα υπονόμευε τη δύναμη του και πιθανώς να τον εξετόπιζε, θα τον εκθρόνιζε.

.-  Με ποιον τρόπο το παλάτι, ο Παύλος και στη συνέχεια και ο Κωνσταντίνος και το περιβάλλον τους, ήλεγχαν τις ένοπλες δυνάμεις όπως αναφέρατε; Πως;
Ν. Μέσω ηγεσιών της προσωπικής τους επιλογής.

.-  Πως τις επέβαλαν αυτές τις ηγεσίες στις κυβερνήσεις;
Ν. Μα είδαμε το περιστατικό, το επεισόδιο της τοποθετήσεως του υπουργού Εθνικής Αμύνης επί Παπανδρέου. Όταν δηλαδή αρνήθηκαν τα ανάκτορα το δικαίωμα στον νόμιμο και εκλεγμένο πρωθυπουργό της χώρας, να ορίσει αυτός τον εαυτό του έστω υπουργό Εθνικής Άμυνας. Ήθελαν στις θέσεις κλειδιά τόσο της κυβερνήσεως όσο και της δομής των ενόπλων δυνάμεων, να έχουνε ανθρώπους τους οποίους αυτοί ήλεγχαν. Και γι’ αυτό ασκούσανε έλεγχο στις ένοπλες δυνάμεις και στη χώρα γενικότερα.

.–  Ο Αρναούτης ήταν προελεύσεως καταδρομών;
Ν. Καταδρομών, βέβαια.

.-  Μέσω του Αρναούτη ή και γενικότερα ο ρόλος του Αρναούτη ποιος ήταν τότε; Αν γνωρίζετε εσείς προσωπικά.
Ν. Δεν έχω ιδιαίτερες γνώσεις και πληροφορίες για τον ρόλο του Αρναούτη, αλλά είναι γνωστό σε όλους, ότι ο μακαρίτης πλέον Αρναούτης, έπαιζε ρόλο συνδέσμου μεταξύ των ανακτόρων και της τότε ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων.

.-  Κύριε Κουρή υπήρχαν αριστεροί αξιωματικοί στην πολεμική αεροπορία μετά τον εμφύλιο πόλεμο και πριν την δικτατορία;
Ν. Όπως είπα και πιο πριν, νομίζω ότι τα όρια μέχρι των οποίων έφταναν οι πολιτικές πεποιθήσεις των αξιωματικών, δεν υπερέβαιναν την αριστερή πτέρυγα της Ένωσης Κέντρου. Δεν έχω υπ‘ όψιν να υπήρχαν, στην αεροπορία τουλάχιστον, κομμουνιστές.

.-  Εσείς προέρχεσθε πιθανότατα από μια …
Ν. Εργατική οικογένεια.

.-  … εργατική οικογένεια, της οποίας η ιδεολογική τοποθέτηση ποια ήταν;
Ν. Ήτανε αντιμεταξική, τα χρόνια εκείνα του Μεταξά. Για αυτό ο πατέρας μου ο μακαρίτης, δεν με είχε αφήσει να γίνω μέλος της νεολαίας της Ε.Ο.Ν. τότε.

.-  Η πολιτική σας παιδεία, η κουλτούρα σας, ποια ήταν;
Ν. Δεν μπορώ να πω ότι είχα ιδιαίτερη πολιτική κουλτούρα. Μπορώ να πω ότι τα χρόνια που φοίτησα στη σχολή ικάρων και στην πρώτη δεκαετία μετά, δεκαετία του ’50 δηλαδή, ήτανε χρόνος αφιερωμένος στην επαγγελματική μου κατάρτιση και ανάδειξη και αντιμετώπιζα τα πολιτικά πράγματα της χώρας από κάποια απόσταση. Δεν είχα ενεργό συμμετοχή και δεν με προβλημάτιζαν ιδιαίτερα οι πολιτικές καταστάσεις των εποχών εκείνων, της δεκαετίας του ’50.

.-  Μορφωθήκατε εκτός του χώρου των ενόπλων δυνάμεων σε θέματα τέχνης, κουλτούρας γενικότερα, λογοτεχνικά, θεάτρου, πολιτικής παιδείας και λοιπά; Και αν όχι γιατί;
Ν. Όχι.

.-  Γιατί;
Ν. Γιατί όπως είπα προηγουμένως, ήμουνα απορροφημένος από την επαγγελματική μου ενασχόληση και σαν νεαρός τα χρόνια εκείνα, με τον έρωτα. Δεν ασχολήθηκα με την πολιτική.

.-  Επομένως φτάνουμε στην δικτατορία και εσείς, όπως το σύνολο σχεδόν των αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων …
Ν. Απολιτικοί.

.-  Απολιτικοί είπατε; Εντούτοις έχουμε ένα σημαντικό αριθμό αξιωματικών, οι οποίοι ήταν βασιλόφρονες και οι υπόλοιποι αν δεν ήταν βασιλόφρονες, το περισσότερο που μπορούσαν να είναι, ήταν συντηρητικοί ή κάποιοι κεντρώοι.
Ν. Έτσι είναι. Δεν μπορώ να πω ότι ήτανε βασιλόφρονες με την έννοια του βασιλικού, του φανατικού βασιλόφρονα. Απλώς θεωρούσανε το καθεστώς της βασιλείας ως δεδομένο και δεν είχανε διάθεση να …, για αναζήτηση άλλου καθεστώτος πέραν της λεγόμενης βασιλευόμενης δημοκρατίας. Δεν είχανε ανησυχίες τέτοιας φύσεως τα χρόνια εκείνα. Μπορώ να πω ότι η αμφισβήτηση της βασιλείας άρχισε να αναπτύσσεται στα χρόνια του ανένδοτου αγώνα του Γεωργίου Παπανδρέου. Τότε άρχισα και εγώ να προβληματίζομαι για τους στόχους της βασιλείας και τη σκοπιμότητα υπάρξεως της στον τόπο. Και νομίζω το ίδιο συνέβαινε και με αρκετούς άλλους αξιωματικούς, οι οποίοι ξεκίνησαν από συντηρητικές οικογένειες. Μπήκανε στις ένοπλες δυνάμεις όντως γόνοι συντηρητικών οικογενειών, οικογενειών που δεν είχανε σχέση με τους παλαιούς φιλελεύθερους ή την κεντρώα μετά παράταξη.

.-  Ακολουθείτε μια πορεία μέσα στη δικτατορία που λίγο πολύ είναι παρόμοια με της πλειοψηφίας των αξιωματικών. Πως το εξηγείτε αυτό; Και να γίνω πιο σαφής, παρ’ ότι η ερώτηση είναι δύσκολη. Έχετε κατηγορηθεί ως δημόσιο πρόσωπο, ότι στην διάρκεια της δικτατορίας έχετε εκδώσει ημερήσιες διαταγές ή κατά διάρκεια παραλαβής καθηκόντων μιλήσατε και γράψατε υπέρ του τότε καθεστώτος. Ξεκαθαρίστε αυτό το θέμα κύριε αρχηγέ, τώρα.
Ν. Την εποχή εκείνη ζούσαμε μέσα σε ένα φρικτό αντιδημοκρατικό και τυραννικό καθεστώς. Και οι κρατούντες τότε είχαν ορίσει σε κάθε μονάδα έναν αξιωματικό της απολύτου εμπιστοσύνης, το λεγόμενο ΄΄γραφείο διαφωτίσεως΄΄. Το οποίο στην αεροπορία έγραφε τις ημερήσιες διαταγές των διοικητών της περιόδου παράδοσης και παραλαβής. Έπρεπε ή να υπογράψει κανένας αυτά τα φρικαλέα κείμενα ή να υπογράψει την παραίτηση του. Ακολούθησα τον κανόνα που ακολουθούσαν, δυστυχώς μπορώ να πω τώρα, η πλειοψηφία των αξιωματικών της εποχής εκείνης. Χωρίς να πιστεύω καθόλου στις θεωρίες και στα όσα έλεγαν οι παρανοϊκοί εκείνοι, που κυβερνούσαν τον τόπο την εποχή εκείνη. Αυτή είναι η αλήθεια.

.-  Κύριε αρχηγέ μνημονεύετε και επισημαίνετε στο βιβλίο σας, σαν έναν από τους λόγους επιβολής της δικτατορίας, και είναι από τα πιο ξεκάθαρα κείμενα που καταλογίζουν στους Αμερικανούς ευθύνες, το Κυπριακό. Και δεν είναι πολλοί που το λένε αυτό. Πως και που το στηρίζετε αυτό το θέμα, αυτή τη θέση;
Ν. Ο Τζόνσον όταν συνάντησε τον Γεώργιο Παπανδρέου στην Ουάσιγκτον, δεν είμαι βέβαιος, το καλοκαίρι του ’65 – ’66 ή το ’64, πότε γράφω στο βιβλίο μου, είχε μία συζήτηση για το Κυπριακό. Και του είπε ο Τζόνσον πολύ σκληρά πράγματα. Άλλα τα είπε κατευθείαν μπροστά στον Γεώργιο Παπανδρέου, τον πρωθυπουργό της χώρας και άλλα τα είπε όταν έφυγε ο Παπανδρέου από την Ουάσιγκτον, στον πρεσβευτή μας τον Μάτσα. Είχε πει λοιπόν ο Γεώργιος Παπανδρέου τότε στον Τζόνσον, ότι η ελληνική Βουλή δεν θα ενέκρινε ποτέ ένα τέτοιο σχέδιο για την Κύπρο, διχοτόμηση δηλαδή. Και ο πρόεδρος Τζόνσον απάντησε ότι «Εν τοιαύτη περιπτώσει, η Ελλάδα πρέπει να σκεφτεί εάν πρέπει να υπάρχει ένα κοινοβούλιο που θα έπαιρνε μια τέτοια απόφαση.»
 

ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ:«… οι πράκτορες των ξένων υπηρεσιών και οι «σύμμαχοι», εντός εισαγωγικών, αξιωματικοί του Ν.Α.Τ.Ο. και λοιπά, αλώνιζαν στον χώρο των ενόπλων δυνάμεων και διατηρούσαν επαφές εν αγνοία της στρατιωτικής ηγεσίας».

Διαβάστε ακόμη:

Ο Νίκος Στάππας σε μια συνέντευξη που «τσακίζει κόκκαλα»